Слайд 1ATIK YÖNETİMİ VE
HASTANE TEMİZLİĞİ
ÖZLEM BAYRAM ARAZ
Слайд 2ATIK YÖNETİMİ NEDİR?
Atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması,geri dönüşümü-tekrar kullanımı
ve bertarafı aşamalarının sistemli bir şekilde yürütülmesidir.
Слайд 3ATIKLARIN SINIFLANDIRILMASI
1-GENEL ATIKLAR
Evsel atıklar (mutfak ve bahçe atıkları dahil )
Ambalaj
atıkları (geri-dönüşür nitelikte olanlar dahil )
2-TIBBI ATIKLAR
Enfeksiyöz atıklar
Kesici-delici atıklar
Patolojik
atıklar
3-TEHLİKELİ ATIKLAR (kimyasal ya da fiziksel özellikleri nedeniyle tehlikeli olan atık)
Слайд 4
ENFEKSİYÖZ ATIK: Enfeksiyon yapıcı etkenleri taşıdığı
bilinen veya taşıması muhtemel başta kan ve kan ürünleri olmak
üzere her türlü vücut sıvıları ile insan dokuları ve diğer patolojik materyali; bu tür materyal ile bulaşmış eldiven, flaster, tamponlar, eküvyon ve benzeri atıkları; bakteri ve virüs tutucu hava filtrelerini ; enfeksiyöz ajanların laboratuvar kültürlerini ve kültür stokları; araştırma amacı ile kullanılan enfekte deney hayvanlarının leşleri ile enfekte hayvanlara ve çıkartılarına temas etmiş her türlü malzemeyi ifade eder.
Слайд 5 Kesici-delici atık: Şırınga, enjektör ve diğer tüm deri altı
girişim iğneleri, serum seti iğnesi, intraket, lam-lamel, tek kullanımlık özeler,
kırılmış cam tüp, cam pastör pipeti ve petri kapları, kırık cam, ampul, lanset, bisturi gibi batma, delme,sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıkları ifade eder.
Kontaminasyon: Bir enfeksiyöz etkenin herhangi bir eşyaya, yüzeye veya kişiye bulaşmasını ifade eder.
Patolojik atık: Cerrahi girişim, otopsi veya anatomi çalışması sonucu ortaya çıkan dokuları, organları, vücut parçalarını, insan fetusunu ve hayvan cesetlerini ifade eder.
Слайд 6 Evsel Nitelikli Atık: Mutfak ve büro atıkları, ambalaj
malzemeleri, cam, vb.
Uluslararası Tıbbi Atık Amblemi: Tıbbi
atıkların toplandığı özel nitelikli torba veya kap ile bunların taşınmasında kullanılan özel taşıma arabalarının üzerinde bulundurulması gereken uluslararası amblem
Слайд 7
Tıbbi Atık Taşıma Arabası: Hastanede üretilen tüm tıbbi
atıkların toplanarak geçici atık depolarına taşınmasında kullanılan arabalar
Tıbbi Atık
Personeli: Hastanedeki tüm birimlerden alınan tıbbi atıkları Tıbbi Atık Taşıma Arabası’nda toplayan ve geçici depolara güvenli bir şekilde taşınmasını sağlayan personel
Слайд 8 Kırmızı çöp torbası: Tıbbi atıkların toplanması için kullanılan,
Tıbbi Atık Yönetmeliği’nde tanımlanan şartlara uygun, her iki tarafında Uluslararası
Tıbbi Atık Amblemi ile Dikkat Tıbbi Atık ibaresi ve hastanenin adı bulunan kırmızı renkli plastik torba
Слайд 12Atıkların Ayrıştırılması
Sağlık kuruluşlarından çıkan tüm atıkların toplanmasında farklı renkli torbalar
kullanılmalıdır.
Kırmızı torba Tıbbi atıklar
Siyah torba Evsel atıklar
Mavi torba Geri
kazanılabilen atıklar
Слайд 13Kırmızı çöp poşetine atılacaklar
Enjektörler
İV kateterler
Foley sonda
NG sonda
Trakeostomi kanülü
İdrar torbası
Kullanılmış eldiven,
bandaj, flaster, tamponlar
Pansuman malzemeleri
Kan, Gaita,idrar ve balgam kapları
Cerrahi pansuman malzemeleri
Bildirimi
zorunlu hastaların atıkları
Karantina altındaki hastaların vücut çıkartılarını
Kan ve kan ürünleri olmak üzere her türlü vücut sıvıları
Enfeksiyöz ajanların laboratuvar kültürlerini
Araştırma amacı ile kullanılan enfekte deney hayvanlarının leşleri ile enfekte hayvanlara ve çıkartılarına temas etmiş her türlü malzemeyi,
Bakteri ve virüs içeren hava filtreleri
Diyaliz atıkları
Слайд 14Mavi çöp poşetine atılacaklar
Geri kazanılabilen atıklar (serum, ilaç şişeleri)
Tıbbi malzeme
ambalajlamasında kullanılan kağıtlar
Plastik ambalajlar
Слайд 15Siyah çöp poşetine atılacaklar
Bahçe, mutfak ve idari birimlerden kaynaklanan evsel
atıklar siyah çöp poşetine atılmalıdır.
Слайд 16Kesici delici atık kutuları
Kesici – Delici Atıklar ; Kesici
delici özelliği olan atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak sarı
atık kutularında toplanır.Enjektör iğnesi, iğne içeren diğer kesiciler, bistüri, lam lamel, cam pastör pipeti, kırılmış diğer cam vb. atıklardır.
Enjektörler kullanıldıktan sonra enjektör uçları bükülmeden ve ağzı kapatılmadan kutulara atılmalıdır.
Слайд 18 Amaç: Hastane ortamından kaynaklanabilecek enfeksiyonları önlemek, hasta,
hasta yakını ve hastane çalışanları için sağlıklı bir ortam oluşturmak
amacıyla uyulması gereken temizlik kurallarını belirlemek ve uygulanmasını sağlamak
Слайд 19Temel İlkeler
Tüy bırakmayan temizlik bezleri tercih edilmelidir,bez ve kova renkleri
kullanım alanına göre belirlenmelidir.
Kirli bezle temizliğe devam edilmemeli, sık bez
değiştirilmelidir.
Kirlenen bezler sıcak su ve deterjanla yıkanıp kurutulduktan sonra kullanılmalıdır.
Слайд 21Toz alma dışında her tür temizlik işlemi sırasında uygun eldiven
giyilmeli, işlem bitiminde eldiven çıkarılıp el hijyeni sağlanmalıdır.
Ellerinde yara,
çizik, vb. bulunan temizlik personeli toz alma işlemi sırasında steril olmayan temiz eldiven giymelidir.
Слайд 22
Eldivenli ellerle kapı kolu, telefon, masa, vb. yüzeylere temas edilmemelidir.
Tuvalet
temizliği için kullanılan eldivenler diğer alanların temizliğinde kesinlikle kullanılmamalıdır.
Слайд 23Kuru süpürme ve nemli silme amaçlı moplama esnasında mop önünde
kontrol edilemeyecek kadar fazla kir/materyal birikimi var ise çekçek ve
faraş ile alınmalıdır.
Mop, temiz alanda “S” şeklinde, kirli alanda düz hat üzerinde hareket ettirilerek temizlik yapılmalıdır.
Mop ile temizlik yapılarak ilerlenirken temizlenmemiş alan bırakılmamalıdır.
Слайд 24Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı
Paspas ilk kez kullanılıyor ise sıcak
su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanarak havlarından arındırılmalıdır.
Paspaslama için
kullanılacak su ılık olmalıdır.
Temiz su için mavi kova, kirli su için kırmızı kova kullanılmalıdır. Mavi kovaya uygun konsantrasyonda (Üretici Firma önerisine uygun olarak), kırmızı kovaya ise bunun yarısı kadar sıvı deterjan konulmalıdır
Слайд 25Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı
Kirli paspasla temizlik yapılmamalı, kirlenen paspas
önce kırmızı kovada kirinden arındırılmalı, sonra mavi kovada yıkanmalı, sıkma
presi kırmızı kova üzerine çevrilerek sıkma işlemi yapılmalıdır. Bu işlemi takiben paspas sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutulduktan sonra tekrar kullanıma sokulmalıdır.
Слайд 26Hastane Temizliğinde Risk Sınıflaması ve Farklı Alanların Temizliği
Yüksek riskli alanlar:
Ameliyathane, yoğun bakım üniteleri, hemodiyaliz, enfeksiyon kontrol komitesi
tarafından belirlenen özel alanlar (kemoterapi ünitesi, izolasyon odaları, nötropenik hasta odaları, bronkoskopi,acil,tüberküloz servisi vb.)
Orta riskli alanlar:
Laboratuvarlar, hasta odaları, mutfak
Düşük riskli alanlar:
Hemşire, doktor odaları, ofisler, kafeterya, koridorlar ve depolar
Слайд 27Yüzeylerin vücut sıvı ve salgıları ile kirlenmesi durumunda temizliğe ek
olarak dezenfeksiyon sağlanmalı
Слайд 28Sıvı sabun kaplarının üstüne ekleme yapılmamalıdır. Boşalan sabunluk yıkanıp kurutulduktan
sonra tekrar doldurulmalıdır.
Tuvalet temizliğinde kullanılan bezler (mop, paspas dahil) gün
sonunda sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanmadan ve kurutulmadan kesinlikle başka bir alanda kullanılmamalıdır
Слайд 29Kan ve Vücut Sıvıları Döküldüğünde Yapılacak Temizlik
Koruyucu giysi ve eldiven
giyilir.
Kan ve vücut sıvıları döküldüğünde beklemeden hemen kağıt havlu ile
kaba kiri alınır, atıklar kırmızı poşete atılır. Ortamda cam kırıkları var ise öncelikle faraş ile kırıklar toplanarak delici kesici alet kutusuna atılır.
Ortam 1/10 çamaşır suyu ile silinir, temiz su ile durulanır.
İşlem sonrası paspas 1/100 oranında sulandırılan çamaşır suyu ile dezenfekte edilir, eller yıkanır