Слайд 1Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі
Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды Мемлекеттік
Университеті
Заң факультеті
Қылмыстық іс жүргізу және криминалистика кафедрасы
тақырыбы: КУӘ
Орындаған: ю – 25 тобының
студенті Алтаева М.Ө
Тексерген: аға оқытушы
Абзалбекова М.Т
Қарағанды 2011 жыл
Слайд 2Жоспар:
Куәнің түсінігі
Куәнің құқықтары
3. Куәнің міндеттері
4. Куәнің бола алмайтын тұлғалар
5.Қолданылған
әдебиеттер тізімі
Слайд 3 Куә дегеніміз – іс үшін маңызы бар қандай да
болмасын мән – жай белгілі болуы мүмкін кез келегн адам
(ҚІЖК – нің 82 – бабының 1 – бөлігі).
Слайд 4 Азамат кездейсоқ жағдайдың болуымен жиі куә болады, бірақ
қылмыстық сот ісін жүргізуде оның рөлі едәуір маңызды,өйткені куә ауыстырылмайды.
Ол тек, істің мән – жайын анықтау үшін қажетті ақпаратқа ие. Сондықтан да кейбір жағдайларда, азаматтың іске немесе өзге де субъект ретінде қатысу мүмкіндігі пайда болғанда,
Слайд 5 заң оған біріншіге артықшылық береді. Егер кімде –
кім істің мән – жайлары туралы жеке мағұлматтарға ие болса,
онда ол осы іс бойынша судья, прокурор, тергеуші, анықтаушы, сот отырысының хатшысы, аудармашы, сарапшы, маман бола алмайды (ҚР ҚІЖК 90 -96 – бб.).
Слайд 6азаматтың іске немесе өзге де субъект ретінде қатысу мүмкіндігі пайда
болғанда, заң оған біріншіге артықшылық береді. Егер кімде – кім
істің мән – жайлары туралы жеке мағұлматтарға ие болса, онда ол осы іс бойынша судья, прокурор, тергеуші, анықтаушы, сот отырысының хатшысы, аудармашы, сарапшы, маман бола алмайды (ҚР ҚІЖК 90 -96 – бб.).
Слайд 7 Куәнің бірегейлігі оның келесі сипатынан көрінеді:
Куә ауыстырылмайды;
Өзінің ауыстыруға болмайтындығына
байланысты, істің нәтижесіне мүдделі себептері бойынша ол істің тысқары қала
алмайды.
Слайд 8 Куәнің құқықтары;
Оған қауіп төндіру , күш көрсету және тағы
басқадай мәжбүрлеусіз жауаптар беруге;
Оның құқықтарын бұзатын анықтаушының, тергеушінің, прокурордың
және соттың іс – қимылына шағымдануына, сотқа келуіне байланысты шығындарының орнын толтыруға және жұмыс орны бойынша орташа жалақысын сақтауға немесе үйреншікті жұмсынан алаңдатқаны үшін сйыақы;
Слайд 9Өзінің ана тілінде немесе өзі білетін тілде жауаптар беруге;
Аудармашының
көмегін тегін пайдалануға, оның жауабына қатысушы аудармашыға қарсылық білдіруін мәлімдеуге;
Жауап
алу хаттамасында өзінің сөздерін өз қолымен жазуға;
Қалау – тілектерін мәлімдеуге;
Слайд 10Егер оның қандай да бір өзге сипатта іске қатысы болмаса
өз адвокаты қатыстып отырғанда жауап беруге;
Куә, егер оған қылмыстық
іс жүргізу ші орган ескерткен болса, өзіне іс бойынша белгілі болған мән – жайлар туралы мәлеметтерді жарияламауға міндетті;
Куәлік иммунитеттін пайдалануға;
Слайд 11 Куәнің міндеттері:
Куә анықтаушының, тергеушінің, прокурордың және соттың шақыруы бойынша
келуге; іс бойынша барлық өзіне белгілі жайларды шын хабарлауға және
Слайд 12 қойылған сұрақтарға жауап беруге; егер оған анқтаушы, тергеуші
немесе прокурор ескерткен болса, өзіне іс бойынша белгілі мән -
жайлар туралы мәліметті жарияламауға міндетті;
Слайд 13Тергеу әрекеттерін жүргізу кезінде және сот отырысы кезінде белгіленген тәртіпті
сақтауға міндетті;
Куә көрсетілген жағдайларды қоспағанда, өлім себептерін, ауыр қылмыс
зяндылығын, күдіктінің, айыптаушының, жәбірленушінің психикалық күйін анықтау қажеттілігіне сәйкес сараптама немесе куәландырылуға мәжбүрлеп тартылмайды.
Слайд 14Мыналар іс бойынша куә бола алмайды:
Судья - іс бойынша іс
жүргізуге қатысуына байланысты, сондай – ақ сот шешімін шығару кезінде
туындайтын мәселелерді кеңесу
Слайд 15 бөлмесінде талқылау барысында өзіне белгілі болған қылмыстық істің
жағдайлары туралы.
Сезіктінің, айыпталушының қорғаушысы, сондай – ақ жәбірленушінің азаматтық
талапкердің, азаматтық жауапкердің өкілі
Слайд 16– қылмыстық іс бойынша өзінің міндеттерін орындауына байланысты өзіне белгілі
болған жағдайлар туралы.
Діни қызметші – оған ішкі сырын ашу
кезінде белгілі болған жағдайлар туралы.
Өзінің барлық жасына, өзінің дене немесе жүйке кемсітіктеріне байланысты іс үшін мәні бар құбылысты дұрыс қабылдауға жай –
Слайд 17 күйі көтермейтін және олар туралы дұрыс көрсетулер бере
алмайтын адамдар.
Аралық судьяның немесе төрешінің міндеттерін атқаруға байланысты өзіне
белгілі болған мән – жайлар туралы – аралық судья немесе төреші;
Слайд 18Заң куәгер үшін жас шамасының деңгейін белгілемейді; ең төменгі жас
жеке – дара ерекшеліктеріне және іс үшін мәні бар, іс
жүзіндегі орын алған жағдайларды барабар қабылдай алатын қабілетіне байланысты;
Куәгерлердің жауаптарыыыы - сыни тұрғыдан және адамның жеке - дара ерекшеліктерін (қиялға бейімділігін, қорқыныш пен шошу факторларын, көзі дұрыс көрмейтіндігін, құлағы естімейтіндігін, адал ниетпен қателесуін және т.б) ескере отырып бағалануы тиіс.
Слайд 19Кәмелетке толмаған куәгер жалған жауаптар бергені үшін қылмыстық жауапкершілікке тартылмайды;
Куәгер
өзіне,оның отбасы мүшелеріне және жақын туған – туыстарына өлтіру, оларға
күш қолдану қаупі кезіндегі қауіпсіздігіне және мүлкін жою мен зақым келтіруден қорғауға заң кепілдік береді;
Слайд 20ҚР ҚІЖК 27 – бабына сәйкес ешкім өзіне, жұбайына (зайыбына)
және жақын туыстарына қарсы айғақтар беруге міндетті емес.ҚР ҚІЖК 7
– бабының 24 – тармағына сәйкес жақын туыстар қатарына жататындар: ата – аналары, балалары, асырап алушылары, асырап алынғандар, бірге туған және бірге тумаған туыс аға – інілері мен апа – сіңілілері, атасы, әжесі, немерелері. Бұл кепілдік куәлік иммунитет деп аталады;
Слайд 21Қасақана жауап бергені үшін және жауап беруден бас тартканы үшін
куә ҚР ҚК – нің 352 – бабы бойынша қылмыстық
жауапқа тартылады;
Айғақтар беруден бас тарту немесе қылмыс тық процесті жүргізуші органның шақыруы бойынша дәлелді себептерсіз келмеуі әкімшілік жауапқа тартуға әкеп соғады;
Слайд 22Жақын туған – туыстары не ерлі – зайыптылардың біреуі куәгерлер
ретінде жауап беруге келіскен жағдайларда оларға куәгерлер туралы барлық ережелер,
оның ішінде жалған жауап үшін қылмыстық жауапкершілікке тартылу да қолданыуға тиіс;
Слайд 23Қолданылған әдебиеттер тізімі:
Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодекісі
Нұрмашев Ү., Қазақстан
Республикасының Қылмыстық іс жүргізу құқығы.,Алматы “Жеті Жарғы”, 2008 ж.
Қ.Ө.Тәшібаев, А.Қ.
Тәшібаева., ҚР Қылмыстық іс жүргізу құқығы., Қарағанды Болашақ – Баспа, 2009ж.
Б.Қ.Төлеубекова., ҚР Қылмыстық іс жүргізу құқығы (жалпы бөлім)., Алматы “Жеті Жарғы”,2000ж.