Баланы рухани – адамгершілікке тәрбиелеудегі отбасының рөлі

дамуы институты

тік қарап қол алысу;
Қытайдағыдай-кеудесіне қолдарын айқастырып бас ию.
Малайзиядағыдай-саусақтарының ұшымен қол

алысу.
Жапониядағыдай-қолын жанында ұстап жай ғана бас ию.
Индиядағыдай-қосылған алақандарын маңдайының алдында ұстап, бас ию;

"Бөбек" ҰҒПББСО Адамның үйлесімді дамуы институты

деңгей
интуиция, ар – ұждан, шабыт

(қиянат жасамау)

Ажырату деңгейі
сана, парасат (ақиқат)

Ментальді деңгей
ақыл – ой (сүйіспеншілік)

Эмоционалды деңгей
(ішкі тыныштық)

Тәндік деңгей (дұрыс әрекет)

әрекет
Сүйіспеншілік
Ішкі тыныштық
Қиянат жасамау

сүйіспеншілік – Ақиқат;
Түсіністіктегі сүйіспеншілік – қиянат жасамау.

"Бөбек" ҰҒПББСО Адамның

үйлесімді дамуы институты

өтетін рухани бастау, барлық жаратылысқа тән, бірыңғай мән. Ол уақытқа:

өткенге, бүгінге және болашаққа тәуелді емес.
Дұрыс әрекет – бұл борыш пен жауапкершілікке, ішкі ар-ұждан дауысына сәйкес мінез-құлық.
Сүйіспеншілік – бұл таза, риясыз және шүбәсіз сүйіспеншілік, өмірге тірек болатын жасампаз қуат.
Ішкі тыныштық – ақылдың толықтай тынышталуы, адамның терең табиғаты.
Қиянат жасамау – ешкімге оймен, сөзбен, әрекетпен қиянат жасамау

"Бөбек" ҰҒПББСО Адамның үйлесімді дамуы институты

ҰҒПББСО Адамның үйлесімді дамуы институты

керек.
Отбасында тыныштық болса – үйде тыныштық болады;
Үйде тыныштық болса

– мемлекетте тыныштық болады.
Мемлекетте тыныштық болса – әлемде тыныштық болады.

В.А.Сухомлинский

маңызды екенін баса айтады.
Бұл кезде ата-ананың баланың ақыл-ой дамуына әсері

өте күшті. Бұл баланың тұлғалық дамуына ең бірінші және басым әсер етуші фактор және негізгі мінез-құлық үлгісі болып табылады.

"Бөбек" ҰҒПББСО
Адамның үйлесімді дамуы институты

көреді және оларға еліктейді. (кейбір келеңсіз мінез-құлықтарынада).
Кей-кейде балалар ата-аналарының тілін

алмайды. Бірақ-та олардың мінез-құлықтарын, іс-әрекеттерін зер сала бақылайды. Бұл балаларға үлкен әсер етіп, ықпалын тигізеді.
Олар ата-аналары өтірік айтып, алдап тұрса, екіжүзділік таныса, оны байқап қояды.

Бір-ақ оларды балаларының қандай білім алып жатқаны онша алаңдатпайды.
Білім балаларға

жалпы адамзаттық құндылықтарды игеруге, бойына сіңіруге қызмет етуі тиіс.
Академиялық білім білім алушыға өмір сүру үшін табыс табуға үйретеді. Алайда, білім тек қана өмір сүру үшін пайда табуды ғана көздемеуі керек.
Білім білім алушыны өмірде кездескен қиыншылықтарға қарсы тұруға рухани, адами тұрғыда дайындауы керек.
Білім беруде адамзаттық құндылықтардың жоқ болуынан білім алушылардың бойында алаңдау, мазасыздық, үрейлену басым болып отыр.

ата-анасының орынсыз қамқорлығына еті үйреніп, дағдыланғаны сондай, өз бетімен шешім

қабылдай алмайды).
Орынсыз жұмсақтық (көнгіштік) (баланың мінез-құлқын бүлдіреді, басқаларға түсіністікпен қарамайды)
Орынсыз қорқыныш, үрей (баланы мазасыз етеді, тіпті психосоматикалық ауруларға апарады).

қою (балалар сасақалақ, жабырқаңқы, тұнжыраңқы болып, сәтсіздікке ұшыраймын деген сезім

басым болады)
Кемсіту, елемеу (мұндай сезіммен өскен балаларда агрессия, ашу-ыза басым, қызба болады. Өсе келе түрлі қылмсыс, зорлық-зомбылық жасау, нашақорлық сияқты келеңсіз жағдайларға бой алдыруы мүмкін).

қорғаушысы.
Ұлт болашағы ананың алақанында.
Оноре де Бальзак
Өмірдегі барлық тамаша заттар күннің

нұрынан , ананың ақ сүтінен нәр алады.
М.Горький

анасымен болуы керек. Ана өзінің міндетін өзгелерге аудара салмауы тиіс

(ата-әжесіне, күтушіге, балабақшаға).
Өте ерте жастан тәрбиеге әлеуметтік мекемелерге берілген балалар анасы ғана бере алатын мейірімнен, жылылықтан, ізгіліктен, сүйіспеншіліктен кенде қалады.
Өкінішке орай көптеген балалар ана махаббатының не екенін білмейді.

жатқан балалар бар.
Аналар бір сәттік қызық, атақ, даңқ үшін

өзінің жақсы мінез-құлқын дамыту керек екенін, негізгі борышын ұмытып кетеді.
Ылғида жұмыс бастылық, мансапқорлық, қызмет бабы, ғылымның соңынан түсу үлкендерге құремет көрсетуді, қішілерді сыйлауды ұмытып, жолдасын, отбасын екінші орынға ыстырып шығарады. Мұндай өзімшілідік қатынас әйелді өз табиғатынан алшақтатады.

риясыз сүйетін әйелдер асыл тастай құрметті, хош иісті гүлдей нәзік,

отбасының сақтаушысы, от анасы бола алады.
Отбасы ана үшін нағыз қасиетті орын болуы тиіс. Ол ана үшін мешіті, оның мектебі, оның қызмет орны және т.б.

пен қараны ажырата білу қасиетінің арқасында өз күйеуінің ар-намысына, абыройына

нұқсан келмейтін әрекеттерге ғана барады.
Әйелдің шынайы таңғажайыптығы оның мейірімді мінез-құлқында ғана.
Адамгершілік оның тыныс алысы сияқты, қарапайымдылығы оның өмірлік күші, ақиқат жолында жүруі оның күнделікті парызы. Ана өзінің ар-намысын сақтауда өзін құрбандыққа да шала алады. Ол өз даналығы мен ақылдылығының арқасында күйеуінің алдында кішірейе де алады.

өзінің де игілікке жетуінің кілті екенін түсінуі керек. Мұндай әйелдер

Жаратушынның ризашылығына бөленеді. Яғни өмірдегі бар жақсылыққа кенелетіндер де осылар екен.

мәнерлі тіл;
Ақыл-ес;
Ақыл-парасат;
Мақсатқа талпынушылық;
шыдамдылық.

Егер әйел рухани, ізгі болмаса онда осы барлық

қасиеттерді күйеуінен ада етеді.
Ең бірінші ол күйуінің қоғамдағы орнын, яғни жақсы атағын жоқ қылды.
Сонан кейін сәттілік оған жолдас болмайды да, ол өзіне лайықсыз әрекеттер жасай бастайды.
Онан соң оның сөзі өзгереді.
Ақыл-есі нашарлай бастайды.
Онан соң ол жақсы мен жаманды, ақ пен қараны ажырата алмайды.
Мақсатқа талпынушылықтарын жоя бастайды, ешнәрсе қызықтырмайды.
Шыдамдылыға таусылады. Нәтижесінде түрлі келеңсіз жәйттер болады.

әдеміліктен, мәдениеттен де жұрдай болады. Сыпайы, ибалы әйел өзін әрдайым

ішкі түйсігімен сезініп дұрыс әрекеттер жасап отырады. Ол тек қана ізгі, дұрыс әрекеттерге барады.
Сыпайы, ибалы әйел өз отбасында ибалықпен билік жүргізіп, ол қоғамға, бүкіл әлемге ықпал етеді.
Сыпайы, ибалы әйел тұрмыстың тауқыметімен ұсақталып кетпейді, өзі сыйлап, өзін де сыйлата алады.

көзге көрінбейтін дүние. Бір-ақ әрбір әйел білуге тиіс нәрсе. Егер

отбасыңызда бақ, береке, молшылық болсын десеңіз отбасыңыз тек қана өзінің ішкі қызығушылығымен ғана өмір сүрмеуі керек.
Бұл ой-ниет дастақаннан басталады. Егер отбасы мүшелері өз дастарқандарына жай ғана басқаларды шақыра алатын болса, өздерінің ас-тұзымен өзгелермен бөлісе алса, онда ол отбасында молшылық, береке орнайды.
Егер отбасы құлқынының құлын ғана ойлап, өзімшіл болса, онда адамдар олардан бас тартып, ол отбасына пайда ойлайтындар ғана бас сұғып, өздеріне қажетін ғана алып, сізге бақыт тілемейді.
Демек риясыз жақсылық жасау отбасының бақ, берекесінің негізі болмақ.

келген ұрпақ бүгінгі ананың негізінде қалыптасады. Кешегі, бүгінгі, келешекте ана

бәрінің өзегі болмақ. Ұлттың жүрегі, тынысы болмақ.
Ананың міндеті – руханилық пен адамгершіліктің негізін салу.
Егер ана рухани болса, бүкіл ұрпаққа алаңдамауға болады. Егер ол адамгершілікпен әрекет етсе балалары да соны жасамақ.
Рухани ұстаз жай ұстаздан он есе ықпалды болмақ. Әке рухани ұстаздан да он есе күшті, маңызды. Ал ана әкеден мың есе маңызды.
Шығыс даналығы

білімнің даналықтың, тәртіптің іске асырушысы.
Еркек- әйелін, балаларын қорғаушы, отбасының

барлық мұқтаждығын өтуші, олардың денсаулығына, білім алуына кепілдік беретін адам.
Еркек пен әйел ата-ана болғанда олар бір-бірін үйлесімділікпен толықтырып, бала тәрбиелейді. Ата-аналарға бала тәрбиесіндегі ең негізгі міндет дұрыс мінез-құлқын қалыптастыру болып табылады.
Бала тәрбиесінде барлығы өз шекарасынан шықпауы тиіс. Әр кезеде сүйіспеншілік пен тәртіп болуы тиіс.

сезіну, түсіну. Оның осы өмірге өзінің мақсат-міндетімен келгенін ұмытпау. Ол

осы өмірге бір жаңа леп әкелгенін есте ұстау. Ата-аналар баланың өзінің бойында бар ерекшеліктерін іске асыру үшін сүйіспеншілікпен , құрметпен жағдай жасауы тиіс. Бала да сол кезде ата-анасының беделін, құрметін түсініп, олардың айтқандарына құлақ сала бастайды.
Материалдық қызығушылықтар негізінде тәрбиелеу – жақсы болсаң аласың, қол жеткізесің (ақша, сыйлық, ойын-сауық), жаман болсаң жазаланасың.

істейсің, істемесең жазалаймын.
Тәрбиеден тысқары қалу – бұл бетімен кетушілік, балаларға

немқұрайды қарау. «Қалай болса, солай болсын, барлық балалар да осылай істейді.

болмауы;
Тәртіптің болмауы;
Отбасында түрлі мәселенің шешімін табу іскерліктерінің болмауы;
Балаға сөзбен немесе

іспен қиянат жасалуы.

күш.

2. Баланың шынайы табиғатын сезініп, табиғат берген ерекшеліктерін ескере отырып,

қалай бар солай қабылдап, түсіне білу керек.

3. Әрбір баланы жақсы көру, түсіну, сыйлау арқылы қанаттандыруға болады.

Ынтымақтастықта тәрбиелеу:

Баланың жүрегінде жоғары «Мен» орын алған. Ол интуитивті түрде бәрін

сезінеді.
Егер анасы оны өтірік айтып, алдап тұрса онда бала тыңдамайды. Ал егер әкесінің айтып тұрғаны басқа болып, істегені одан да басқа болса, бала оған да құлақ аспайды. Егер баланы алдап, табиғатына қарсы әрекет етес онда бала тыңдамайды. Егер мамасы оған үлкендердің ақылын тыңдау керек деп тұрып, өзі күйеуін тыңдамаса онда бала да олардың ақылына құлақ аспайды.
Баланы ақылға құлақ қоятын, тілалғыш ету үшін ең алдымен ынтымақтастықа әрекет етіп, үлкендердің өзі өзін-өзі жақсы мінез-құлыққа тәрбиелеуі тиіс.

тек жақсылықты көруге үйрету керек және олармен өздеріне басқалардың қандай

қатынас жасағанын қаласа, өздері де сондай қатынас жасауға тиіс екенін үйрету керек.
Ата-аналар отбасында мінез-құлық ережесін жасауы керек және оны өздері де бұлжытпай орындап, сол ережеге бағынып отыруы керек.

өсіруі тиіс;
Балаларын әрекет етуден бұрын, жақсылап ойланып алуға үйретуі тиіс;
Өздері

жақсы үлгі бола білуі тиіс.
Үлгілі, жақсы отбасының қасиеттері:
Барлығы сүйе білетін, айнала қоршаған ортасын жақсы көретін болады;
Әр қайсысы өз парызын, борышын дұрыс орпындайды;
Қуанышты, жан тыныштығына өмір сүреді;
Отбасында бір-бірімне жақсы қарым-қатынаста болады;
Адамгершілік қағидаларымен өмір сүреді.

оқиғаларды еске түсіріп, ішіндегі рухани адамгершілікке толысын айтсаңыздар?
3. Ситуациялық видеороликтер

«Әке маған бір минутыңызды бөліңізші» (видео материалды талдату)
4. Отбасы туралы мақал-мәтелдер және олардың мағынасын ашып беру.
5. Тату-тәтті отбасының портреті қандай болмақ?

"Бөбек" ҰҒПББСО Адамның үйлесімді дамуы институты

физикалық байланыс тыныштандырудың сенімді құралы болып табылады; белгілі американдық отбасылық

психолог Вирджиния Сатир: “Баланың жай ғана өмір сүруі үшін күніне төрт рет, ал дұрыс дамуы үшін, - он екі рет құшақтау керек”,-деп жазған. Қарасаң барлығы қарапайым нәрсе сияқты! Ал бірақ өмірде «жүгіріп», «әбігерленіп» жүріп, туған баламызды құшақтауға да үлгермей жатамыз! Балаңызды үйге барған соң әр күн сайын төрт рет құшақтап, оларды қаншалықты жақсы көретініңізді айтыңыз.

"Бөбек" ҰҒПББСО Адамның үйлесімді дамуы институты

бізде үй-жай, олда біздің парыз.
Өз үйіміз бір отан береке,
Қандай қызық

бір қыдырсаң жанұяңмен бірге

Қайырмасы:
Аман болсын ата-анамыз бізді өсіріп баптаған,
Аман жүрсін баурымыз алыстағы аңсаған.
Берік болсын босағамыз, отауымыз қосылған,
Ең керегі тату-тәтті болсын менің жанұям.

Адал жаным сен қолыма гүл боп біттің менің,
Тосу менен өтті талай күнім менен түнім.
Шаршап келсем жұмыстан мен үйге,
Жадырап сен қарсы аласың нұрын шашқан күнім

Аман болсын ата-анамыз бізді өсіріп баптаған,
Аман жүрсін баурымыз алыстағы аңсаған.
Берік болсын босағамыз, отауымыз қосылған,
Ең керегі тату-тәтті болсын менің жанұям.
 
Жанұяның бір қызығы арадағы бала,
Онсыз үйде болған емес құт-береке сірә.
Жастайымнан еркелетіп өсірген,
Аман болшы теңдесі жоқ Ата менен Ана!
 Қайырмасы:
Аман болсын ата-анамыз бізді өсіріп баптаған,
Аман жүрсін баурымыз алыстағы аңсаған.
Берік болсын босағамыз, отауымыз қосылған,
Ең керегі тату-тәтті болсын менің жанұям

"Бөбек" ҰҒПББСО Адамның үйлесімді дамуы институты