Разделы презентаций


Беларускія землі ў раннім сярэднявеччы ( VIII – перш. пал. XIII стст.)

Содержание

1. Фарміраванне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян.

Слайды и текст этой презентации

Слайд 1Беларускія землі ў раннім сярэднявеччы (VIII – перш. пал. XIII

стст.)

Беларускія землі ў раннім сярэднявеччы (VIII – перш. пал. XIII стст.)

Слайд 21. Фарміраванне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян.

1. Фарміраванне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян.

Слайд 4Дзяржаўнасць у славян пачынае складвацца з VII ст. У ІХ-Х

стст. развіццё дзяржаўнасці славян ідзе ў агульнаеўрапейскім рэчышчы - амаль

усе славянскія племянныя саюзы ствараюць дзяржавы.
Дзяржаўнасць у славян пачынае складвацца з VII ст. У ІХ-Х стст. развіццё дзяржаўнасці славян ідзе ў агульнаеўрапейскім

Слайд 5У VIII-X ст.ст на тэр. Беларусі сфарміравалася тры племянных аб’яднанні

усходніх славян, якія асімілявалі мясцовае балцкае насельніцтва.
Першапачатковыя дзяржаўныя утварэнні ў

летапісе абазначаны тэрмінам “княжанні”
У летапісах іх назвы ўзгадваюцца з 2 пал. ІХ ст.

У VIII-X ст.ст на тэр. Беларусі сфарміравалася тры племянных аб’яднанні усходніх славян, якія асімілявалі мясцовае балцкае насельніцтва.Першапачатковыя

Слайд 6крывічы (856)(Падзвінне, вярхоў’і Дняпра і Волгі)
дрыгавічы (паміж Прыпяццю і Заходняй

Дзвіною)
радзімічы (Пасожжа)



крывічы (856)(Падзвінне, вярхоў’і Дняпра і Волгі)дрыгавічы (паміж Прыпяццю і Заходняй Дзвіною)радзімічы (Пасожжа)

Слайд 7Гісторыя беларускіх
земляў звязана з
раннефеадальным
дзяржаўным
утварэннем
усходніх
славян ІХ-ХІІ

стст.
Кіеўская Русь,
якая склалася на
тэрыторыі,
прылягаючай да
воднага

шляху «з
вараг у грэкі».
Гісторыя беларускіхземляў звязана з раннефеадальным дзяржаўным утварэннем усходніх славян ІХ-ХІІ стст. Кіеўская Русь, якая склалася на тэрыторыі,

Слайд 8Кіеўская Русь узнікла ў выніку аб’яднання палітычных саюзаў плямён з

цэнтрамі у Кіеве і ў Ноўгарадзе

Кіеўская Русь узнікла ў выніку аб’яднання палітычных саюзаў плямён з цэнтрамі у Кіеве і ў Ноўгарадзе

Слайд 9Канцэпцыі станаўлення дзяржаўнасці усходніх славян
Нарманская (2.п ХVІІІ ст.) – дзяржаўнасць

ус. славян звязана з прыходам варагаў (скандынаваў), якіх славяне запрашалі

на княжанне.
Антынарманская – станаўленне дзяржаўнасці ёсць фактарам унутраннага жыцця славянскай супольнасці, а варагі сталі толькі адным з фактараў, паклаўшы пачатак княжацкай дынастыі.
Канцэпцыі станаўлення дзяржаўнасці усходніх славянНарманская (2.п ХVІІІ ст.) – дзяржаўнасць ус. славян звязана з прыходам варагаў (скандынаваў),

Слайд 10Першым летапісным варажскім князем, які паклаў пачатак вялікакняскай дынастыі быў

Рурык (862-879), які стаў княжыць у Ноўгарадзе (верагодней усяго легендарная

фігура). Яго пераемнік Алег (879-912) у 882 г. заваёўвае Кіеў і пераносіць туды сталіцу.
Першым летапісным варажскім князем, які паклаў пачатак вялікакняскай дынастыі быў Рурык (862-879), які стаў княжыць у Ноўгарадзе

Слайд 11Тэрмін «Русь» паходзіць ад скандынаўскага «весляры» і першапачаткова абазначаў вікінгаў,

якія гандлявалі і ваявалі на рэках Усходняй Еўропы. З цягам

часу так сталі называцца землі, якія яны кантралявалі. (раней за ўсё Кіеўская, Чарнігаўская і Пераяслаўская землі).
Тэрмін «Русь» паходзіць ад скандынаўскага «весляры» і першапачаткова абазначаў вікінгаў, якія гандлявалі і ваявалі на рэках Усходняй

Слайд 12Кіеўская Русь не была цэласнай дзяржавай, у ёй не было

адзінай этнакультуры, а палітычнае аб’яднанне было нетрывалым і трымалася на

сіле зброі, або на пагадненнях. Асобныя княствы прызнавалі васальную залежнасць ад Кіева, плацілі яму даніну, але захоўвалі свае княжацкія дынастыі.
Кіеўская Русь не была цэласнай дзяржавай, у ёй не было адзінай этнакультуры, а палітычнае аб’яднанне было нетрывалым

Слайд 13Спробу аб’яднаць дзяржаву зрабіў князь Уладзімір (978-1015), які ліквідаваў мясцовыя

княжанні і пасадзіў у палітычных цэнтрах сваіх сыноў, прыняў хрысціянства,

што садзейнічала ўмацаванню дзяржаўнай улады і тэрытарыяльнаму адзінству.

Размова Уладзіміра з грэчаскім філософам аб хрысціянстве.
Радзівілаўскі летапіс, ХV ст.

Спробу аб’яднаць дзяржаву зрабіў князь Уладзімір (978-1015), які ліквідаваў мясцовыя княжанні і пасадзіў у палітычных цэнтрах сваіх

Слайд 14У 1097 г. на з’ездзе ў Любечы сыны Яраслава Мудрага

замацоўваюць самастойнасць феадальных цэнтраў – “кожны трымае вотчыну сваю”. Пачынаецца

перыяд феадальнай раздробленасці.
У 1097 г. на з’ездзе ў Любечы сыны Яраслава Мудрага замацоўваюць самастойнасць феадальных цэнтраў – “кожны трымае

Слайд 15
Форма кіравання Кіеўскай Русі – раннефеадальная манархія.
На чале дзяржавы

стаяў Вялікі князь кіеўскі , які абапіраўся на дружыну і

савет старэйшын (баярская дума).
Князь заключаў дамову на княжанне з вечам - народным сходам.
У феадальных цэнтрах князь садзіў сваіх намеснікаў.
З ХІ ст. склікаюцца феадальныя з’езды.

К Н Я З Ь

В Е Ч А

Савет старэйшын

Намеснікі

Дзяржаўны лад Кіеўскай Русі

Дружына

тысяцкія

сотнікі

Форма кіравання Кіеўскай Русі – раннефеадальная манархія. На чале дзяржавы стаяў Вялікі князь кіеўскі , які

Слайд 162. Першыя княствы на тэрыторыі Беларусі

2. Першыя княствы на тэрыторыі Беларусі

Слайд 17На аснове племянного княжання крывічоў-палачан склалася буйное Полацкае княства –

самастойная моцная дзяржава на тэрыторыі Беларусі. 862 г. першая летапісная

згадка пра Полацк.
На аснове племянного княжання крывічоў-палачан склалася буйное Полацкае княства – самастойная моцная дзяржава на тэрыторыі Беларусі. 862

Слайд 18Полацк у ХІ ст.

Полацк у ХІ ст.

Слайд 19Полацк у ХІІ-ХІІІ стст. Рэканструкцыя

Полацк у ХІІ-ХІІІ стст. Рэканструкцыя

Слайд 20Полацк супернічаў з Ноўгарадам за кантроль над пачаткам шляху “з

вараг у грэкі”. Адносіны з Кіевам абмяжоўваліся сумеснымі ваеннымі паходамі

на Смаленск (882г.), Канстанцінопаль (907г.)
Полацк супернічаў з Ноўгарадам за кантроль над пачаткам шляху “з вараг у грэкі”. Адносіны з Кіевам абмяжоўваліся

Слайд 21 Першым летапісным князем Полацка быў Рагвалод (970-980), які быў

забіты Уладзімірам. Княская дынастыя Рагвалодавічаў была адноўлена праз унука Рагвалода,

сына Рагнеды – Ізяслава (989-1001), які быў запрошаны на княжанне ў Полацк.

Пячатка Ізяслава

Гравюры з Радзівілаўскага летапісу, ХV ст.

Першым летапісным князем Полацка быў Рагвалод (970-980), які быў забіты Уладзімірам. Княская дынастыя Рагвалодавічаў была адноўлена

Слайд 22ХІ ст. час праўлення Брачыслава (1003-1044) і Усяслава (Чарадзея) (1044-1101).
Полацкая

дзяржава пачала сваё хуткае ўзвышэнне, тэрытарыяльны рост і дасягнула магутнасці

ў 2 п. ХІ ст.
У 1021 годзе да Полацка адышлі гарады Віцебск і Усвяты, якія кантралявалі валокі на шляху «з вараг у грэкі».
Былі заснаваны гарады Браслаў, Кукенойс і Герцыке – форпасты Полацка на шляху да Балтыйскага мора.
Усяслаў змагаўся за першынства княства ў рэгіёне, ваяваў з братамі Яраславічамі, якія княжылі ў Кіеве і Ноўгарадзе.
ХІ ст. час праўлення Брачыслава (1003-1044) і Усяслава (Чарадзея) (1044-1101).Полацкая дзяржава пачала сваё хуткае ўзвышэнне, тэрытарыяльны рост

Слайд 23Помнік Усяславу Чарадзею ў Полацку

Помнік Усяславу Чарадзею ў Полацку

Слайд 24Бітва на рацэ Нямізе 3 сакавіка 1067 г.
«…на Немиге снопы

стелют из голов, бьют цепами булатными, на току жизнь кладут,

веют душу из тела…» Слова аб палку Ігаравым.
Бітва на рацэ Нямізе 3 сакавіка 1067 г.«…на Немиге снопы стелют из голов, бьют цепами булатными, на

Слайд 25К А Р Т А П О Л А Ц

К А Г А К Н Я С Т В

А

Усяслаў падзяліў княства паміж сваімі 6 сынамі. У 2 п. ХІІ ст. Полацкая зямля складалася з удзельных княстваў: Віцебскага, Менскага, Заслаўскага, Лагойскага і інш.

К А Р Т А П О Л А Ц К А Г А К Н Я

Слайд 26Тураўскае княства
Утварылася на землях дрыгавічоў у басейне ракі Прыпяць, якая

была важным шляхом зносін Кіева з заходней Еўропай.
980 г.

- першая летапісная згадка аб Тураве ў сувязі з князем Турам, які таксама быў варажскага паходжання.
Тураўскае княстваУтварылася на землях дрыгавічоў у басейне ракі Прыпяць, якая была важным шляхом зносін Кіева з заходней

Слайд 27Тураў быў падпарадкаваны Кіеву, у ім княжыў старэйшы сын Вялікага

князя Кіеўскага, які пасля займаў бацькаў прастол.
У ХІІ ст. Тураўская

зямля таксама была падзелена на удзелы – Тураўскі, Пінскі, Слуцкі і г.д., якія сталі трапляць пад уладу галіцка-валынскіх князёў.
Тураў быў падпарадкаваны Кіеву, у ім княжыў старэйшы сын Вялікага князя Кіеўскага, які пасля займаў бацькаў прастол.У

Слайд 28Тураў

Тураў

Слайд 29Барацьба з іншаземнымі захопнікамі
З п. ХІІІ ст. у Полацкай зямлі

з’яўляецца моцны вораг – ваенна-манаскія каталіцкія ордэны.
У 1201 годзе

была заснавана Рыга – крэпасць ордэна мечаносцаў для распаўсюджавання хрысціянства сярод балцкіх плямёнаў.
У 1208 і 1209 гг. крыжакі захапілі полацкія гарады Кукенойс і Герцыке.
У 1237г. ствараецца Лівонскі ордэн.
Шэраг бітваў і дамоваў у сяр. ХІІІ ст. прыпынілі экспансію крыжакоў на ўсходнеславянскія землі.

Лядовае пабоішча. Мініяцюра
Ліцавога летапіснага зводу, сяр. XVI ст.

Барацьба з іншаземнымі захопнікаміЗ п. ХІІІ ст. у Полацкай зямлі з’яўляецца моцны вораг – ваенна-манаскія каталіцкія ордэны.

Слайд 30Паўднёвабеларускія землі сутыкнуліся з мангола-татарамі, якія ў 1238-1241 гг. ажыццявілі

захопніцкі паход у Еўропу. Былі разрабаваны і спалены Гомель, Мазыр,

Брэст. Але большасць тэрыторыі Беларусі пазбегла залежнасці ад Залатой Арды.
Паўднёвабеларускія землі сутыкнуліся з мангола-татарамі, якія ў 1238-1241 гг. ажыццявілі захопніцкі паход у Еўропу. Былі разрабаваны і

Слайд 313. Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель ў ІХ-ХІІІ стст.

3. Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель ў ІХ-ХІІІ стст.

Слайд 32Сацыяльна-эканамічныя адносіны на беларускіх землях у ІХ-ХІІІ стст. характарызуюцца шматукладнасцю

– суіснаваннем элементаў абшчыннага, рабаўладальніцкага і феадальнага укладаў
Абшчынны: земляробчая суседская

абшчына (“верв”, “мір”) з элементамі прыватнай уласнасці і індывідуальнай гаспадаркі.
Рабаўладальніцкі: ваеннапалонныя выкарыстоўваліся ў якасці працоўнай сілы
Сацыяльна-эканамічныя адносіны на беларускіх землях у ІХ-ХІІІ стст. характарызуюцца шматукладнасцю – суіснаваннем элементаў абшчыннага, рабаўладальніцкага і феадальнага

Слайд 33Феадалізм
тып грамадскіх адносін, заснаваных на прыватнай уласнасці на зямлю (феод)

і эксплуатацыі асабіста і пазямельна залежных ад феадала сялян. Феадальная

эксплуатацыя ажыццяўляецца шляхам прысваення феадалам працы сялян ў форме рэнты.
Феадалізмтып грамадскіх адносін, заснаваных на прыватнай уласнасці на зямлю (феод) і эксплуатацыі асабіста і пазямельна залежных ад

Слайд 34Шляхі фарміравання феадальнага саслоўя
Напачатку ўся зямля належала дзяржаве, распараджальнікам зямельнага

фонду быў князь.
Князь перадаваў права “кармлення” (збор даніны) з земляў

сваім дружыннікам за службу.
Абшчынная вярхушка паступова ўзбагачалася і замацоўвала за сабой правы на зямлю.
Шляхі фарміравання феадальнага саслоўяНапачатку ўся зямля належала дзяржаве, распараджальнікам зямельнага фонду быў князь.Князь перадаваў права “кармлення” (збор

Слайд 35Формы землеўладання
Вотчыннае – права перадаваць зямлю ў спадчыну, дзяліць, прадаваць
Памеснае

– права карыстацца зямлёй падчас службы князю.
Тыпы землеўладання
Княжацкае (даменнае) –

асабістыя ўладанні князя
Баярскае – землі дружыннікаў і радавой знаці
Царкоўнае – землі дараваныя князем царкве.

Формы землеўладанняВотчыннае – права перадаваць зямлю ў спадчыну, дзяліць, прадавацьПамеснае – права карыстацца зямлёй падчас службы князю.Тыпы

Слайд 36Сельская гаспадарка
Некалькі суседніх сем’яў складалі сяло ці весь, з якіх

складалася абшчына (мір, верв). Цэнтр абшчыны – пагост.
Апрацоўка зямлі –

ворнае земляробства з папарнай сістэмай – двухполлем і трохполлем.
Прылады працы – двухрогая ці шматрогая саха з жалезным наканечнікам і іншымі жалезнымі дэталямі.

Сельская гаспадаркаНекалькі суседніх сем’яў складалі сяло ці весь, з якіх складалася абшчына (мір, верв). Цэнтр абшчыны –

Слайд 37Формы феадальнай залежнасці сялян
Людзі – свабодныя сяляне (скарачаецца колькасць)
Смерды –

эканамічна залежныя сяляне
Закупы – часова залежныя, да моманту зварота “купы”

– займаныя грошы ці прадукты
Радовічы – часова залежныя, звязаныя з феадалам “рядам” – дагаворнымі абавязкамі.
Халопы, чэлядзь – хатнія рабы-палоннікі.
Формы  феадальнай залежнасці сялянЛюдзі – свабодныя сяляне (скарачаецца колькасць)Смерды – эканамічна залежныя сялянеЗакупы – часова залежныя,

Слайд 38Формы феадальнай рэнты
Адзінкай феадальнага падаткаабкладання быў “дым” – асобная сялянская

гаспадарка.
Палюддзе – даніна сельскагаспадарчай прадукцыяй (дзякло, мезлева)
Паншчына – адпрацоўка на

зямлі феадала

Формы феадальнай рэнтыАдзінкай феадальнага падаткаабкладання быў “дым” – асобная сялянская гаспадарка.Палюддзе – даніна сельскагаспадарчай прадукцыяй (дзякло, мезлева)Паншчына

Слайд 39Гарадская гаспадарка
Рамяство і гандаль аддяляюцца ад сельскай гаспадаркі
Каля 40 рамесных

спецыяльнасцяў – кавальства, ганчарства, апрацоўка скур, дрэваапрацоўка, ювелірная майстэрства і

інш.
Для гандля ствараюцца спецыяльныя месцы – таргі, вядзецца ўнутраны і знешні гандаль
Эскпарт – футра, мёд, воск
Імпарт – віны, спецыі, фарбы, шкляны посуд, дарагія тканіны, упрыгожванні
Важнае значэнне мелі промыслы – рыбалоўства, бортніцтва, паляванне.
Гарадская гаспадаркаРамяство і гандаль аддяляюцца ад сельскай гаспадаркіКаля 40 рамесных спецыяльнасцяў – кавальства, ганчарства, апрацоўка скур, дрэваапрацоўка,

Слайд 40Шляхі ўзнікнення гарадоў
На працягу X – XIII стст. утварыліся асноўныя

беларускія старажытныя гарады.
Гарады ўзнікалі на месцы племянных цэнтраў (Полацк,

Тураў)
Вырасталі з феадальнага замка ці сяла (Друцк, Слуцк)
Засноўваліся на новым месцы па волі князя (Віцебск, Браслаў).
Шляхі ўзнікнення гарадоўНа працягу X – XIII стст. утварыліся асноўныя беларускія старажытныя гарады. Гарады ўзнікалі на месцы

Слайд 41Структура горада
Дзяцінец – умацаваны цэнтр горада, дзе знаходзілася рэзідэнцыя князя

ці яго намесніка.
Пасад – пасяленне рамеснікаў, гандляроў і іншых

гараджан. Часта таксама абносілі сценамі.
Торг ці рынак –
грамадскі цэнтр горада
Структура горадаДзяцінец – умацаваны цэнтр горада, дзе знаходзілася рэзідэнцыя князя ці яго намесніка. Пасад – пасяленне рамеснікаў,

Слайд 421 - пасадскія паселішчы XII-XIII стст., 2 - павялічэнне тэрыторыі

пасада ў XIV-XV стст., 3 - валы, 4 - балота,

5 - вуліцы.

План сярэднявечнага
Менска

1 - пасадскія паселішчы XII-XIII стст., 2 - павялічэнне тэрыторыі пасада ў XIV-XV стст., 3 - валы,

Слайд 434. Культура беларускіх зямель ІХ-ХІІІ стст.

4. Культура беларускіх зямель ІХ-ХІІІ стст.

Слайд 44Тураўскае евангелле ХІ ст.
Хрысціянства прыходзіць на ўсходнеславянскія землі у к. Х

ст. з Візантыі. Распаўсюджванне новай рэлігіі ішло “зверху” – князь

Уладзімір стаў ініцыятарам яго прыняцця.
У ІХ ст. балгарскія асветнікі Кірыл і Мяфодзій стварылі славянскую азбуку, што зрабіла магчымым пераклад кніг з грэчаскай мовы.
Тураўскае евангелле ХІ ст.Хрысціянства прыходзіць на ўсходнеславянскія землі у к. Х ст. з Візантыі. Распаўсюджванне новай рэлігіі

Слайд 45Узніклі першыя літаратурныя жанры:
Агіяграфія – жыціі святых
Летапісы – гістарычныя аповяды

Узніклі першыя літаратурныя жанры:Агіяграфія – жыціі святыхЛетапісы – гістарычныя аповяды

Слайд 46Сафійскі сабор у Полацку, ХІ ст. макет-рэканструкцыя

Сафійскі сабор у Полацку, ХІ ст. макет-рэканструкцыя

Слайд 47фрагменты слупоў ХІ ст.

фрагменты слупоў ХІ ст.

Слайд 48Ацалелыя усходнія
абсіды
пабудовы ХІ ст.

Ацалелыя усходнія абсіды пабудовы ХІ ст.

Слайд 49Спаса-Прэабражэнская царква Полацкага Спаса-Еўфрасінеўскага манастыра, ХІІ ст.
Макет-рэканструкцыя
В.В. Ракіцкага

Спаса-Прэабражэнская царква  Полацкага Спаса-Еўфрасінеўскага манастыра, ХІІ ст.Макет-рэканструкцыя В.В. Ракіцкага

Слайд 50Спаса-Прэабражэнская царква ў Полацку, сучасны выгляд

Спаса-Прэабражэнская царква ў Полацку,  сучасны выгляд

Слайд 51Фрэскі
Спаса-Прэабражэнскай царквы

ФрэскіСпаса-Прэабражэнскай царквы

Слайд 53Вялікі сабор
Бельчыцкага
манастыра
(план)

Вялікі сабор Бельчыцкага манастыра (план)

Слайд 54Барысаглебская
царква
Бельчыцкага
манастыра,
XII ст.
(фота 1920-х гг.)

Барысаглебская царкваБельчыцкагаманастыра, XII ст.(фота 1920-х гг.)

Слайд 55Барысаглебская (Каложская) царква

Барысаглебская (Каложская) царква

Слайд 58Ніжняя царква ў Гродне

Ніжняя царква ў Гродне

Слайд 59Крыж
Еўфрасінні Полацкай

Крыж Еўфрасінні Полацкай

Обратная связь

Если не удалось найти и скачать доклад-презентацию, Вы можете заказать его на нашем сайте. Мы постараемся найти нужный Вам материал и отправим по электронной почте. Не стесняйтесь обращаться к нам, если у вас возникли вопросы или пожелания:

Email: Нажмите что бы посмотреть 

Что такое TheSlide.ru?

Это сайт презентации, докладов, проектов в PowerPoint. Здесь удобно  хранить и делиться своими презентациями с другими пользователями.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика