Биожүйелердің электрөткізгіштігі

электрөткізгіштігі»

Орындаған: Ораз Жайна
Сағатова Салтанат
Төлегенқызы Жансая
Шаңдыбаева Ақбота
Тексерген: Қайрат Б.Қ.

Алматы – 2019 жыл

Жоспар
I Кіріспе
II Биожүйелердің электрөткізгіштігі
1. Биологиялық ұлпалардың электрөткізгіштігінің

ерекшеліктері
2.. Поляризация түрлері
3. Гальванизация. Терапиялық
4. Айнымалы ток үшін жасушалар мен ұлпалардың электрөткізгіштігі
5. Дисперсия түрлері
6. Реография
III Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

электрлік қасиеттері бойынша өте гетерогенді орта болып табылады. Ұлпалардың тығыз

бөлігін құрайтын органикалық заттар (белоктар, майлар, көмірсулар және т.б.) негізінен диэлектриктер болып табылады. Алайда, ағзадағы барлық ұлпалар мен жасушалар сұйықтықтардан тұрады немесе олармен жуылады (қан, лимфа, әртүрлі тіндік сұйықтықтар). Бұл сұйықтықтардың құрамына органикалық коллоидтардан басқа электролиттердің ерітінділері енеді, сондықтан олар салыстырмалы түрде жақсы өткізгіштер болып табылады.

жағдайға тәуелділік:
Қабыну кезінде=> g
Ылғалдылық жоғарылағанда=> g

поляризация құбылыстары.
Биологиялық объектілер үшін Ом заңы қолданылмайды.
I
t
А – поляризация болмаған

кездегі токтың мәні;
Б – поляризация кезінде.

I0

Iτ

τ

0

және оның түрлері
Электр өрісінің әсерінен байланысқан зарядтардың қозғалуы және олардан

сыртқы өріске бағытталған электр қозғаушы күшінің пайда болу процесі поляризация деп аталады.

Поляризация түрлері

1. Электрондардың поляризациясы - бұл атомдардың және иондардың оң зарядталған ядроларына қатысты электрондардың орбиталарында жылжуы.

2. Ион поляризациясы - ионның кристалдық торға қатысты ығысуы.

және бұл молекулалар бос болса, сыртқы өрістің әсерінен олар осы

өріске сәйкес бағытталады.

4. Макроқұрылымның поляризациясы электр өрісінің әсерінен заттың электр қасиеттерінің гетерогенділігіне байланысты жүреді.

өріс қолданылған кезде қос электр қабатының диффузиялық бөлігінің иондары қайта

бөлінеді: дисперсті фазаның бөлшектері бір бағытқа, ал екіншісінде диффузиялық қабат иондары басқа бағытқа ығысады.
Электролит поляризациясы электролит ерітіндісіне түскен электродтар арасында электр тогын өткізген кезде пайда болады.

кернеуі 80 В дейінгі тірі ағзаның тіндеріне әсер ету әдісі.

Тұрақты ток, терапевтік фактор ретінде қан мен лимфа айналымын, көмірсулар мен азот алмасуын жақсартады, жүйке мен зақымдалған тіндерді қалпына келтіреді, ауырсынуды басатын құралға ие.

енгізу.
Емдік электрофорездің ерекшелігі - дәрілерді электрлік белсенді күйде енуі және

тікелей токпен сәйкестілігі. Бұл басқарылатын дәрілік заттардың фармакологиялық тиімділігінің жоғарылауына әкеледі.

сәйкес көлемі мен бағыты бойынша өзгеретін ток. Айнымалы ток келесі

теңдеумен сипатталады:
I=Imax Sin(ωt) немесе I=Imax Cos(ωt)
Егер ауыспалы кернеу U кедергісі R, индукторы (L) және сыйымдылығы (C) бар тізбекті жалғанған резистордан тұратын тізбекте қолданылса, онда тізбекте ток пайда болады:
I = U/Z
мұндағы Z - айнымалы ток тізбегінің кедергісі немесе импедансы.

Бұл тірі жасушалардың белсенді және сыйымдылықты кедергісінің геометриялық қосындысы.
Тізбекті

қосылғанда:

Параллель қосылғанда:

Белсенді кедергі

Реактивті кедергі

орындалады:
- биологиялық құрылымдардың айнымалы токқа тұрақтылығы тұрақты токқа қарағанда төмен;
-

кедергі ток шамасына байланысты болмайды, егер бұл мән физиологиялық нормадан аспаса;
- токтың белгіленген жиілігінде, егер оның физиологиялық жағдайы өзгермесе, биологиялық құрылымның кедергісі тұрақты болады;
- физиологиялық күйдің өзгеруімен кедергі айтарлықтай өзгереді, мысалы, өлім кезінде, кедергі бірнеше реттік деңгейге түседі;
- биологиялық объектілердің электр өткізгіштігі жиілігі жоғарлаған сайын артады;
- электр өткізгіштіктің дисперсиясы, сонымен қатар поляризация мүмкіндігі тек тірі жасушаларға ғана тән.

дисперсиялық аймақ анықталды.
Дисперсияның 3 аймағы бар, бұл әртүрлі жиілік диапазонындағы

ұлпалардың поляризация механизмдерінің айырмашылығын көрсетеді.

арқылы пайда болатын тіндердің электрлік кедергісінің өзгеруін графикалық есепке алуға

негізделген жалпы және аймақтық қан айналымын зерттеу әдісі. Реографияда электр кедергісінің импульстік тербелісі зерттеледі.

азаяды.
Реограмма алу үшін 50 - 100 кГц жиіліктегі, 10 мкА

аспайтын төмен қуаттылықта айнымалы токты науқастың денесінен өткіземіз.

– кернеудің” түрлендіргішінің, детектордың, күшейткіштің, калибрлеу құрылғысының және дифференциалды тізбектің

элементтерінен тұрады.

қосқан. Кейіннен А.Кедров пен Т.Ю.Либерманның және т.Б еңбектерінде реография әдістері

(электр плетизмографиясы, импеданс плетизмографиясы) жазылып, реография дами бастады.
Реография әдісін клиникалық тәжірибеге енгізу в.Хольцер, К.Польцер және А.Марко есімдерімен байланысты. Сонымен қоса, олар 1946 жылы шығарған “реокардиография” атты монографиясында әдістің техникалық жақтарын бөліп көрсетті, жүрек - тамыр жүйесінің әртүрлі ауруларында реографияны клиникалық қолдану нәтижелерін ұсынды.

өсу ұзақтығы;
Т–реограмма периоды ;
hк– стандартты калибрленген импулсьтің биіктігі.

Кедров формуласы
Реографияның физикалық

негізі

импульсінің hк мәніне қатынасы. RI импульсті қанмен қамтамасыз етудің көлемін

сипаттайды.
Реограмма бөліктерінің өсу ұзақтығы (а) - тамырдың толық ашылуымен сипатталады.
Реограмма периоды (Т) жүрек циклінің ұзақтығына сәйкес келеді
Реографиялық коэффициент (РК) - көтерілген бөлік ұзақтығының реограмма кезеңіне қатынасы Қалыпты жағдайда ол - 10% - 15% тең.

тамырлардың тонусының өзгеруінен, серпімділіккен, артериялардың тарылуынан пайда болатын перифериялық тамыр

ауруларын зерттеу.
Реогепатография - бауырдағы қан ағымын зерттеу. Бауырдың тамырлы жүйесінде болатын процестерді бағалауға мүмкіндік береді: қанмен қамтамасыз ету, зақымдану, әсіресе жедел және созылмалы гепатит пен цирроз кезіндегі процестер
Реомиография - бұлшық еттердің қанмен қамтамасыз етілуін зерттейді

немес белгілі бір аймақтардағы базалық импеданс өлшенеді. Аймақтық импедансты анықтауда

зертелінетін жерлерге электродтар қойылады. Бұл кезде хоффер әдісі (1970) қолданылады

- бұл электр тогының әсерінен өзгеруі мүмкін әр түрлі электрлік

кедергісі бар гетерогенді түзілімдер. Бұл тірі биологиялық жүйелердің электрлік кедергісін өлшеуді қиындатады.
Дененің беткейінде орналасқан электродтар арасында орналасқан дененің аудандарының электр өткізгіштігі терінің және тері астындағы қабаттардың тұрақтылығына байланысты. Дененің ішінде ток көбінесе қан мен лимфа тамырлары, бұлшық еттер және жүйке тамырларының қабықтары арқылы таралады.
Сонымен, пассивті электрлік қасиеттер - кедергі мен сыйымдылық (өткізгіштік) биологиялық объектілерге тән.Биологиялық объектілер өткізгіштердің де, диэлектриктердің де қасиеттеріне ие. Жасушалар мен ұлпаларда бос иондардың болуы олардың өткізгіштігін анықтайды. Биологиялық нысандардың диэлектрлік қасиеттері және диэлектрлік константасы құрылымдық компоненттермен және поляризация құбылыстарымен анықталады.

б.
Г.К.Ильич, В.Г.Лещенко. Электрические и магнитные свойтсва биологических тканей. Минск, 2007.

3-15 б.
https://www.ismu.baikal.ru/src/downloads/6a38e8b2_elektridinamika.pdf
https://studopedia.info/6-84138.html
А.Б.Рубин. Биофизика. М,ВШ. 1987, 2 том
https://lektsii.org/18-19838.html