Слайд 1Ból nowotworowy
diagnostyka i leczenie
Magda Pogorzelska
Klinika Onkologii UMB
Białostockie Centrum Onkologii
Слайд 2To doświadczenie czuciowe i emocjonalne, subiektywnie odbierane jako nieprzyjemne, związane
z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek
Uczucie złożone, integrowane na
poziomie kory mózgowej
Najnowsze doniesienia sugerują, że nieodpowiednia analgezja skraca oczekiwaną długość życia
Definicja bólu
Слайд 6Ból odczuwa
Ok. 15-30% chorych w okresie początkowym choroby
2/3
chorych w okresie terminalnym choroby nowotworowej
50-64 tys. chorych na nowotwory
złośliwe w Polsce wymaga leczenia przeciwbólowego
Слайд 8Potrzeba lepszej kontroli bólu nowotworowego
Według statystyk:
około 30% pacjentów nie otrzymuje
prawidłowego leczenia przeciwbólowego, szczególnie w ostatnim roku życia
- te
30 % to 46 000 osób leczonych w np. Wielkiej Brytanii.
Dlaczego wskaźniki rosną?
Слайд 10Ośrodkowe odczuwanie bólu
kora mózgowa,
zakręt obręczy,
wyspa.
istota szara w obszarze
wodociągu Sylwiusza,
rdzeń przedłużony
Слайд 11
bezpośrednia inwazja nowotworu na tkanki otaczające
ból przerzutowy w kościach
bóle osteoporotyczne
i degeneracyjne u ludzi starszych
niedrożność porażenna
ucisk nerwów i kompresja pni
nerwowych
niedokrwienie
ból zapalny
neuropatia indukowana chemioterapią( np. oxaliplatyną )
neuropatia paraneoplastyczna
artropatie
ból pooperacyjny
martiwca po napromienianiu
Skąd się bierze ból nowotworowy?
Слайд 12Typy bólu:
Niereceptorowe
Receptorowe
Слайд 13Bóle niereceptorowe
BÓL NEUROPATYCZNY
Typ powstający w wyniku zniszczenia neuronów (obwodowych bądź
centralnych)
Akumulacja podwyższonych poziomów Na+ i Ca2+ w szczelinie synaptycznej
następuje
zmiana ekspresji genów w kwestii liczby i charakteru receptorów (up- regulation)
Слайд 14uszkodzone neurony ulegają spontanicznemu rozładowaniu potencjału- następuje zjawisko "cross- talk"
i pobudzanie zdrowych włókien nerwowych.
wzrasta liczba receptorów NMDA, a
funkcję tracą receptory opioidowe i gabaergiczne.
Bóle niereceptorowe
Слайд 15Ból neuropatyczny
Jest fundamentalnie różny od bólu somatycznego
Rozlany,
niezlokalizowany,
tępy ból,
zdecydowanie wielorako opisywany ( uczucie ciężkości, rozpieranie, palenie, rażenie prądem,
spazm )
Слайд 16Charakterystyczną cechą jest allodynia- ból wywoływany jest dotykiem, dmuchnięciem.
W przypadku
bólów pochodzących z uszkodzenia układu współczulnego obserwuje się zaburzenia wegetatywne
w postaci zaburzeń ucieplenia, pocenie.
W skrajnych przypadkach zmiany troficzne (rany, martwica tkanek).
Ból neuropatyczny
Слайд 17Kluczowymi transmiterami są:
serotonina
caltitonin-gen-related peptide
VIP
Kininy
GABA
Ból neuropatyczny- mediatory
Слайд 18mediatory:
bradykininy,
czynniki wzrostu,
cytokiny,
ATP,
protony ( powstające z obumarłych
komórek )
Ból receptorowy= ból zapalny
Слайд 19akumulacja powoduje mechanizm tzw. feed- forward loop. Ciągłe wytwarzanie mediatorów:
uwrażliwia pierwotnie nieme włókna aferentne,
pobudza uśpione nocyceptory
powoduje hyperalgezję
obwodową.
Ból receptorowy= ból zapalny
Слайд 20Najczęstszy typ bólów receptorowych ( > 70 % wszystkich dolegliwości
receptorowych )
Bardzo problematyczne dla pacjenta
Bóle o dużym nasileniu ( VAS
7 i więcej)
Radioterapia jest bardzo efektywna
Nasilają się w nocy, nie dają pacjentowi spać
Bóle kostne
Слайд 21Neuropatie nowotworowe po cytostatykach mają dwutorowy mechanizm:
zmieniają włókna aferentne
oraz
upośledzają
funkcje motoryczne.
Dochodzi do tego naciek zapalny dając pełen obraz
tego zespołu.
Ból indukowany chemioterapią
Слайд 22Szczególnie „bólogennymi” cytostatykami są:
Taksany (rak piersi, rak płuca, rak prostaty)
Analogi
platyny (rak płuca, rak jelita grubego, rak piersi)
Bortezomib (szpiczak mnogi,
chłoniak z komórek płaszcza)
Ból indukowany chemioterapią
Слайд 24Bolesne parestezje i dyzestezje, rzadziej hiporefleksja, ponadto zaburzenia ruchowe i
czuciowe oraz autonomiczne
Neuropatia po chemioterapii
Слайд 25Ból trzewny
Cechy bólu trzewnego
Ból niezlokalizowany, rozlany
Niestały w nasileniu
Powstaje w wyniku
podrażnienia zakończeń nerwowych zlokalizownch wokół narządów
Слайд 27Ostry ból szyi promieniuje do tylnej części czaszki oraz szczytu,
nasila się podczas ruchów, zwłaszcza zginania
Odpowiedź: Przerzut do zęba kręgu
obrotowego (C2)
Ból jest głęboki i stały w okolicy przykręgowej, promieniujący do obu barków lub jednostronny ból korzeniowy prom. do barku i przyśrodkowej części ramienia
Odpowiedź: Przerzuty w kręgosłupie piersiowym
Zlokalizuj ból?
Слайд 28Charakterystyczne bóle nocne, gorączka, często wyczuwalny guz. Bóle nocne są
znaczne, często zmuszają chorego do wstania z łóżka
Odp: Przerzuty
w okolicy lędźwiowej
Ból nasila się w ciągu miesięcy i staje się bardziej ostry, dobrze umiejscowiony, często nocny. Możliwy naciek nerów: zasłonowego. i kulszowego.
Odp: Naciek na miednicę
Zlokalizuj ból?
Слайд 29Ściskający, opasujący, palący w tylnej części ramienia, dołu pachowego, przedniej
ściany klatki piersiowej. Jest nasilany przez ruchy ramienia.
Odp: Zespół po
mastektomii.
Uszkodzenie nerwu międzyżebrowo-ramiennego
Ostry rozrywający w blizny z zaburzeniami czucia, zaburzenia autonomiczne. Często istnieją punkty spustowe w środkowej i dystalnej części blizny.
Odp: zespół po torakotomii
Uszkodzenie nerwów międzyżebrowych
Po jakim zabiegu stwierdzisz następujące dolegliwości pacjenta?
Слайд 30Ból przebijający
Ból końca dawki
Ból incydentalny
Szczególne typy bólu
Слайд 31Napad szybko narastającego bólu, który trwa zazwyczaj od kilku do
30 min
Nakłada się on zwykle na na ból o charakterze
ciągłym
Występuje u ok. 40-60% chorych leczonych przeciwbólowo
Ból przebijający
Слайд 32Cechy kliniczne
Napadowy charakter (kilka do kilkunastu epizodów dziennie)
Szybko narasta (w
ciągu kilku min)
Krótki (ok. 30 min) czas trwania
Znaczne nasilenie (VAS
ok. 5 u chorych leczonych przeciwbólowo)
Ból przebijający
Слайд 33Zlokalizowany zazwyczaj w tym samym miejscu, co ból podstawowy
U 1/3
chorych występują krótko przed przyjęciem kolejnej dawki analgetyku
Mogą wykazywać cech
bólów neuropatycznych lub nocyceptywnych
Ból przebijający
Слайд 34
Pojawia się wraz z ustępowaniem działania leków
Powtarza się regularnie
przed porą podania kolejnej porcji analgetyku u chorych, u których
zastosowano zbyt małą dawkę leku
Zaleca się zwiększenie dawki o 25-50%
Ból końca dawki
Слайд 35
Pojawia się przy wykonywaniu określonych czynności (zabiegów pielęgnacyjnych, kaszlu, ruchu,
wypróżnienia, itp.)
Zaleca się podania „ratujących dawek” prewencyjnie, przed wykonaniem czynności
prowokującej
Ból incydentalny
Слайд 36Skala wzrokowo – analogowa – VAS (visual analogue score) –
graficzna skala opisowa- stosowana najczęściej.
Ocena natężenia bólu
VAS 0-30 – leczenie
prawidłowe
VAS > 70 – bardzo silne bóle, nie do wytrzymania,
do natychmiastowej interwencji
Слайд 37
Skala słowna (VRS – verbal rating scale) –opisowa:
Brak bólu
Ból słaby
Ból
umiarkowany
Ból silny
Ból nie do zniesienia
Skala numeryczna 0-10
0- brak bólu
10- ból
nie do zniesienia, największy, jaki chory może sobie wyobrazić
Inne skale
Слайд 39Leczenie bólu nowotworowego
Leki przeciwbólowe
Chemioterapia
Radioterapia
Hormonoterapia
Bisfosoniany
Leczenie zabiegowe
Слайд 41neuroliza splotu trzewnego
Intratekalne (dokanałowe) podawanie leków
Kordotomia Implantacja stymulatora rdzeniowego (bramkowanie)
Pulsacyjna
radiofrekfencja (nerwy obwodowe, ból chroniczny)
Neuromodulacja- nieinwazyjna (akupunktura, wibracje etc.) inwazyjna
(bezpośrednia stymulacja nerwów obwodowych, stymulacja sznurów tylnych rdzenia kręgowego)
Leczenie zabiegowe
Слайд 42Klasyczna drabina analgetyczna WHO – podstawa działania, ma jednak ograniczenia
Obecnie
dopuszcza się każdą drogę podania leku, która nie przysparza choremu
trudności (doustna, plastry przezskórne, porty naczyniowe)
Nadal preferowana jest droga doustna ze względu na zachowanie samodzielności chorego
Leczenie farmakologiczne
Слайд 43Dawki leków należy podawać „wedle zegara” a nie „wedle bólu”
Drabina
Слайд 44Skuteczne w bólach receptorowych
Podobny mechanizm działania nie równa się identycznemu
efektowi klinicznemu
Brak efektu analgetycznego jednego leku nie wyklucza dobrej kontroli
bólu przy użyciu innego
Wykazują EFEKT PUŁAPOWY:
osiągnięcie max. efektu terapeutycznego, eskalacja dawki nie poprawia wyniku leczenia
NLPZ i paracetamol
Слайд 45IBUPROFEN 400-600 mg (co 4 h)
P./bólowo, p./zapalnie, spazmolitycznie
Nieznaczne objawy niepożądane
DICLOFENAC 100-200mg/dobę (co 12 h)
Dobre działanie p./bólowe, słabsze p./zapalne
KETOPROFEN
200mg/dobę (co 8,12,24 h)
Bardzo dobre działanie p./bólowe
NLPZ
Слайд 46PARACETAMOL 500mg co 4h, do 3-4g/dobę
Działanie ośrodkowe – hamuje COX3
Słabo
drażni błonę śluzową żołądka
Działanie toksyczne na wątrobę przy przekroczeniu
dawek terapeutycznych lub w szczególnych sytuacjach:
Stosowanie tzw. stymulatorów enzymatcznych
- fenobarbitalu
Alkoholizm
Głodzenie, niedobory witaminowe
Inne przewlekłe schorzenia wątroby
Paracetamol
Слайд 47KODEINA
CODEINI PHOSPHORICI 30-60 mg co 4 h
DIHYDROKODEINA (DHC Continus) –
60, 90, 120 mg (co 12 h)
Nie przekraczać 500mg/d !!!
Działanie
przeciwbólowe i przeciwkaszlowe
Działania niepożądane:
Zaparcia
Nudności, wymioty
Bóle nadbrzusza, stany skurczowe dróg żółciowych
Słabe opioidy
Слайд 48Czysty agonista receptora opioidowego mi
Ze względu na siłę działania przeciwbólowego
(1/10 siły morfiny) i efekt pułapowy należy do grupy słabych
opioidów
Wchłania się dobrze z p. pokarmowego w ok.20%
DHC continus- dihydrokodeina
Слайд 49Jest formą leku o przedłużonym uwalnianiu - stężenie terapeutyczne utrzymuje
się przez 12h ( do następnej dawki)
Po podaniu doustnym początek
działania po 0,5-1h, maksymalne stężenie w surowicy uzyskuje po 3h, okres półtrwania: 3,3 - 4,5h
Przepisywana jak silne opioidy! (dawka dobowa i całkowita), liczba tabletek,
DHC continus - dihydrokodeina
Слайд 50TRAMADOL 50mg co 4 h lub 100-200 mg co 12
h maks.400 mg/d
Wiele dróg podania
Oprócz działania przeciwbólowego wykazuje działanie przeciwdepresyjne
( SSRI- like)
Słabe opioidy
Слайд 51Działania niepożądane:
nudności,
wymioty,
lekkie splątanie,
zaparcia mniejsze niż przy
stosowaniu kodeiny,
ortostatyczne spadki ciśnienia
interakcje z lekami przeciwparkinsonowskimi
Tramadol- działania
niepożądane
Слайд 52Morfina
Fentanyl
Buprenorfina
Oksykodon
Silne opioidy
Слайд 53Używane są trzy nazwy:
Opiaty – naturalne leki p.bólowe otrzymywane z
opium
Opioidy – naturalne i syntetyczne leki wykazujące powinowactwo do receptorów
opioidowych. Ich działanie morfino podobne jest znoszone przez nalokson
Narkotyki – pojęcie prawne (nie medyczne) dotyczące zarówno opioidów jak i innych leków prowadzących do uzależnienia fizycznego i psychicznego
Terminologia
Слайд 54Przy stopniowym zwiększaniu dawki leku nie powoduje depresji ośrodka oddechowego
Rzadko
wywołuje zamroczenie lub sedację o znacznym nasileniu
Nudności, wymioty i zaparcia
są do opanowania (jedyne realne działania niepożądane) !!!
Niezmiernia rzadko powoduje uzależnienia psychiczne –
1 na 20 000 chorych leczonych morfiną
Konieczność stosowania wyższych dawek morfiny wynika ze wzrostu nasilenia bólu, a nie ze wzrostu tolerancji leku
Morfina
Слайд 55
Po nagłym odstawieniu leku mogą wystąpić objawy zespołu abstynencyjnego (trwają
24-72h):
Niepokój
Wypieki na twarzy
Bóle stawowe, bóle brzucha
Nudności, wymioty
Należy jednak pamiętać,
iż zależność fizyczna, z objawami odstawienia występuje również po lekach nie będących opioidami, np.: baklofen - agonista GABA, klonidyna - agonista 2
Uzależnienie fizyczne nie świadczy jednak o uzależnieniu psychicznym
Morfina- uzależnienie fizyczne
Слайд 56Nie należy mylić z zależnością fizyczną
Uzależnienie psychiczne to przyjmowanie opioidów
celem osiągnięcia stanu euforycznego
Mylenie zależności fizycznej z psychiczną jest główną
przyczyną suboptymalnego podawania silnych opioidów i złej kontroli bólu nowotworowego!
Morfina-uzależnienie psychiczne
Слайд 571) Opioidowa hyperapgezja
Zespół objawów podczas podnoszenia dawki
Objawia się przeczulicą skórną
Konieczna
jest redukcja dawki
2) Tolerancja
Redukcja efektu przy podaniu ekwiwalentnej dawki z
koniecznością jej podniesienia.
Wynika ze zmian w liczbie receptorów błonowych
Inne zjawiska związane z podawaniem opioidów
Слайд 62Zmniejsz dawkę w przypadku eliminacji źródła bólu
Opioidy można odstawić przechodząc
na niższy szczebel drabiny analgetycznej
Zmniejsza się dawki opioidu o 25%
każdego dnia do osiągnięcia dawki morfiny (lub ekwiwalentu przeliczeniowego) do 30mg / dobę, którą utrzymuje się przez dwa dni, a następnie odstawia
Morfina- redukcja dawki
Слайд 63Preparaty krótkodziałające
doustne: mieszanka morfinowa, Sevredol
s.c. lub i.v.
Preparaty o przedłużonym działaniu
-
Doltard
Morfina- preparaty
Слайд 64P.O.
Czas działania 4 h
1ml roztworu = 1 mg morfiny
10 mg
(ml) co 4 h
5 mg (ml) co 4 h –
chorzy starsi, wyniszczeni, nie przyjmujący wcześniej słabych opioidów
Wykorzystywana przy miareczkowaniu opioidów, czyli określania minimalnego indywidulanego zapotrzebowania na opioid
Mieszanka morfinowa
Слайд 65Preparat Rp. Sevredol
Jedyna krókodziałająca morfina na rynku
10 lub 20 mg
co 4 godziny
W praktyce klinicznej do miareczkowania
Morfina krótkodziałająca
Слайд 66Siarczan morfiny
MST Continus (10, 30, 60, 100, 200 mg)
Doltard (10,
30, 60, 100)
Chlorowodorek morfiny
Vendal (10, 30, 60 mg)
Morfina- preparaty
długodziałające
Слайд 67Co 12 h
Dawka wyjściowa 2 x 30 mg, u osób
wyniszczonych 2 x 10 mg
Przy braku efektu zwiększanie dawki o
25-50% dawki dobowej
Tabletek nie można dzielić !!
Morfina- preparaty długodziałające
Слайд 68Częściowy agonista receptorów
Nie powinna być kojarzona z morfiną
(może dochodzić do antagonistycznego działania tych leków)
Równoważna dawka buprenorfiny jest
60 -100 razy niższa niż morfiny
Według najnowszych publikacji generalnie nie wykazuje efektu pułapowego
Działa długo, lecz jeżeli jest nieskuteczna, przejście na morfinę wymaga czasu, ponieważ receptory opioidowe są zablokowane przez buprenorfinę.
Buprenorfina
Слайд 69Bunondol - tabletki podjęzykowe
0,2 mg; 0,4
mg (co 5-8h)
W dawkach 3-5 mg/dobę efekt pułapowy !!!
Transtec
– plastry przezskórne, co 96 godzin
35 μg/godz – 20 mg w plastrze
52,5 μg/godz – 30 mg w plastrze
70 μg/godz – 40 mg w plastrze
Max. Dawka 140 μg/godz. !!
Buprenorfina- formy podania
Слайд 70Analgetyk opioidowy wybiórczy działający na receptory (morfina na
i к)
70-100 razy silniejszy od morfiny
Działa p./bólowo i uspokajająco
W mniejszym
stopniu wywołuje zaparcia i upośledzenie funkcji poznawczych niż morfina
W większym stopniu wywołuje nudności
Nie gromadzi się w organizmie, nie jest toksyczny dla chorych z niewydolnością nerek (metabolizowany głównie w wątrobie)
Fentanyl
Слайд 71Preparaty
Fentanyl Actavis, Matrifen, Durogesic
1 plaster co 72 h, 2
op. (10 szt.)
25 μ/h 4,125 mg/plaster (Fentanyl Actavis); 4,2 (Durogesic)
50 μ/h 8,25
mg/plaster (Fentanyl Actavis); 8,4 (Durogesic)
75 μ/h 12,375 mg/plaster (Fentanyl Actavis); 12,6 (Durogesic) 100 μ/h 16,5 mg/plaster (Fentanyl Actavis); 16,8 (Durogesic)
Fentanyl – system transdermalny
Слайд 72Stężenie terapeutyczne po 12-24h – odstawić wcześniejsze leki przeciwbólowe dopiero
po tym okresie
U chorych, którzy otrzymywali pełne dawki kodeiny lub
tramadolu leczenie rozpocząć od dawki 25 μg/h
U chorych, którzy leczeni byli morfiną podawaną doustnie, należy podzielić dawkę dobową morfiny w miligramach przez 3 i wybrać plaster o dawce najbliższej uzyskanej wartości
dawka dobowa morfiny 120mg / 3 = 40 - plaster 50 μg/h
Fentanyl – system transdermalny
Слайд 73Niewskazany:
U chorych gorączkujących – zwiększenie wchłaniania
U chorych nadmiernie pocących się
– ryzyko odklejenia plastra
U chorych z miejscowymi reakcjami alergicznymi
U chorych
z komponentą zapalną bólu lub bólem neuropatycznym preferowana morfina
Fentanyl – system transdermalny
Слайд 74Fentanyl donosowy:
Pegylowana forma, zapobiega nadmiernemu wchłanianiu
Podanie donosowe- szybszy efekt działania
Systemy
blokujące nadmierną ilość podań w opakowaniach
Fentanyl- inne formy
Слайд 75Fentanyl podpoliczkowy, podjęzykowy
Preparat: Effentora
Szybki efekt działania
Dla pacjentów już przyjmujących opioidy
Efekt
działania po 14 minutach
Zarejestrowany dla bólów przebijających
Fentanyl inne formy
Слайд 76Syntetyczna pochodna kodeiny o silnym działaniu przeciwbólowym (silny opioid !)
W
formie o przedłużonym uwalnianiu ( Rp. OxyContin)
Silna interakcja z lekami
uspakajającymi i alkoholem
Silne pocenie się- częsty efekt uboczny
Oksykodon
Слайд 78Silnie działający lek przeciwbólowy o charakterze agonisty opioidowego
Po podaniu p.o.
działa 2-krotnie słabiej niż po podaniu pozajelitowym
Po nagłym odstawieniu metadonu
mogą wystąpić objawy zespołu odstawienia, jednak o łagodniejszym przebiegu niż po odstawieniu morfiny.
Metadon
Слайд 79Leczenie zespołu abstynencji od alkaloidów opium.
Leczenie substytucyjne uzależnień od
heroiny i morfiny (wyłącznie w ramach specjalnych programów leczenia substytucyjnego).
Jako lek drugiego rzutu w leczeniu bólu nowotworowego oraz w analgezji pooperacyjnej
Metadon- wskazania
Слайд 80Łączenie opioidów?
Petydyna – czemu nie?
-Kumulowanie się metabolitu – norpetydyny
-Upośledzającego funkcję
nerek i OUN
-Szybka tolerancja i lekozależność
Pentazocyna- czemu nie?
-Krótki czas
działania
-Działanie psychomimetyczne
-Szybkie uzależnienie psychiczne
Pytania?
Слайд 81Zawsze włączając do terapii silne opioidy należy rozpocząć profilaktykę przeciwwymiotną
i przeciwzaparciową!
Слайд 82Oporność na opioidy?
„Oporność” na opioidy wynika głównie z komponenty neuropatycznej
bólów nowotworowych (odczuwane jako piekący, palący, przeszywający, kłujący)
Ważny jest prawidłowy
dobór i dawkowanie leków uzupełniających
Слайд 83Brak, lub bardzo niewielki efekt przeciwbólowy, mimo stopniowego zwiększania dawek
Objawy
uboczne, których chory nie może tolerować, mimo standardowego postępowania w
celu kontrolowania tych objawów
Oporność na opioidy
Слайд 84Prawdziwa
Rzekoma
Częściowa
Oporność na opioidy
Слайд 85Objawy:
Skurcze „brzuszne”
Kurcze mięśni
Ból duchowy
Ból neuropatyczny?
Oporność prawdziwa
Слайд 86Zbyt małe dawki
Złe absorpcja z przewodu pokarmowego
Wymioty
Aspekty psychosocjalne i duchowe,
a właściwie ich pomijanie
Oporność rzekoma - pseudooporność
Слайд 87Ból neuropatyczny, ucisk na nerw /niektóre/
Bóle kostne
Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe
Ból związany
z aktywnością, ruchem
Naciekanie tkanek miękkich, mięśni
Oporność częściowa
Слайд 88l. przeciwdepresyjne (np. pregabalina)
Leki p./drgawkowe (np. karbamazepina)
Benzodwuazepiny (np. relanium, dormicum)
Środki
znieczulające miejscowo (np. mexicord, xylocaina)
Kortykosteroidy (np. dexamethason)
Bifosfoniany (np. Aredia, Bonefos)
Leczenie
uzupełniające
Слайд 89Palące, piekące – l. przeciwdepresyjne
Strzelające, napadowe –l. przeciwdrgawkowe
Ucisk na nerwy
- deksametazon
Ból neuropatyczny- charakter a lek?
Слайд 90Najczęściej stosowany lek w bólu neuropatycznym
Pregabalina
Od 150 do 600 mg/dobę
Dawkę zwiększamy w odstępach kilkudniowych
Przy wolnym zwiększaniu dawek rzadko występują
nasilone objawy
uboczne (splątanie, drażliwość)
Mogą być stosowane przez długi czas bez rozwijania się zależności
psychicznej i tolerancji
Pochodna kwasu gamma-aminomasłowego (GABA).
Слайд 91Napadowe, rwące bóle neuropatyczne
KARBAMAZEPINA 2x 200-400 mg/dobę
Uwaga; modyfikuje metabolizm
wielu leków
FENYTOINA 300-500 mg/dobę
Głównie w postaci wlewów dożylnych
Stabilizuje błony komórkowe
GABAPENTYNA
100-300 mg co 8 h
Nie wykazuje istotnych objawów ubocznych
Zmienia przewodzenie w kanałach wapniowych
Слайд 92Napadowe, rwące bóle neuropatyczne
KLONAZEPAM 0,5 – 3 mg/dobę
Stabilizuje błonę komórkową
MIANSERYNA
(Lerivon)
30-60 mg w 2 dawkach
Hamuje wychwyt zwrotny noradrenaliny
Слайд 93Bolesne spazmy mięśniowe
MIDAZOLUM (DORMICUM)
p.o., s..c., i.v. 1,5 mg
DIAZEPAM (Relanium)
p.o., p..r.
5-20 mg/d
Слайд 94Bóle z ucisku na nerw, z powodu rozciągania torebki wątroby
i uciskiem na żołądek, bóle kostne
DEXAMETHASON
2-6 mg /dobę
Слайд 95W zagrażającej i dokonanej kompresji rdzenia
DEXAMETHASON
16-24 mg /dobę i wyższe
Слайд 96Ma działanie przeciwbólowe poprzez indukcję wytwarzania endorfin w ośrodkowym układzie
nerwowym. Stosowana w leczeniu przerzutów do kości (zarówno jako leczenie
hamujące jak i przeciwbólowe).
Kalcytonina
Слайд 97
Działają przeciwbólowo i przeciw uszkodzeniu kości
Dobre przypadku raka prostaty, raka
piersi i szpiczaka.
Stosowane przy przerzutach osteolitycznych do kości.
ŁĄCZENIE-
ZAGROŻENIA:
z niesterydowymi lekami przeciwbólowymi mogą powodować uszkodzenie nerek.
z GKS lub kalcytoniną- zmniejszają stężenie wapnia we krwi, co prowadzi do hipokalcemii.
Bisfosoniany
