Слайд 1
Емдік өсімдіктерден жасалған экстракттың химиялық құрамы мен қасиеттері
Қазақстан республикасының
білім және ғылым министрлігі
Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті
Көкшетау, 2019
Орындаған: 4
курс студенті Бексеитов А.С
Жетекші: х.ғ.к. Хамитова А.С.
Слайд 2Жұмыстың өзектілігі
Орта ғасырларда шөппен емдеу принциптері, магия және эмпирикалық бақылаулар
қоспасы болып табылады. Тек қайта өрлеу дәуірінде ғылым алхимиктердің эликсирін
және басқа да сиқырлы ерітнділерін қолданылмады. Тұнбар мен қайнатпаларды және май түрінде мұқият жиналған өсімдіктерді кеңінен қолдану басталды.
.
Слайд 3Жұмыстың мақсаты
Ақ қайың қабығынан экстракт алу және оның физика-химиялық
қасиеттерін зерттеу.
Слайд 4Жұмыстың міндеті
1. Ақ қайың қабығынан экстракт алу тәсілдерін қарастырып,
оның тиімділігін іске асыру;
2. Ақ қайың қабығының физикалық қасиеттерін
зерттеу;
3. Ақ қайың қабығынан алынған экстрактын химиялық құрамын, құрылымын және қасиеттерін зерттеу.
Слайд 5 Зерттеу нысаны - Ақ қайың қабығынан дайындалған экстракт
.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы - Алғашқы рет ақ қайың
қабығынан экстракт алу және оның физика-химиялық зерттеу жүргізілді.
Практикалық жаңалық «Саламатты Қазақстан» бағдарламасы аясында ата-бабамыздың қалдырған асыл мұрасын қадірлеп, жоғалғанды жаңғыртып, қайта жаңарту азаматтардың денсаулығын жақсарту болып табылады.
Слайд 6Қайың түбірлік жүйесі өсу түрі мен жағдайларына байланысты күшті, жердің
бетіне немесе жиірек қиғаш етіп тереңге кетеді. Түбірі өте тез
өледі, бірақ бүйір тамырлары күшті дамиды және жұқа несеп тәрізді түбірлерге бай. Қайың алғашқы жылдары ғана баяу өседі Содан кейін, керісінше, ол қарқынды өсіп бастайды, бұл бәсекеге түсетін шөпті өсімдіктерді жеңуді қамтамасыз етеді.
Слайд 7
1 саты: дайындау технологиясы үлгілері
Қайыңның қабығының физикалық қасиетін
зерттеу үлгілері
Сапалық талдау өткізу
Слайд 8Экстрактың алыну технологиясы
Слайд 12
Ақ қайың қабығынан алынған экстрактың химиялық құрамы, құрылымы және
қасиеттерінің зерттеу нәтижесі.
Стандартты заттың
хроматограммасының – битулин және
№
1 және №2 үлгілерінің фотосуреті
Слайд 13ЯМР спектроскопиясында жүргізілген зерттеулер
ҚҚС-дан оқшауланғандар бетулин болып табылады, олардың
ЯМР спектрлерінің РСҮ бетулиннің ЯМР – спектрімен сәйкестігі расталады
№2 үлгідегі
ЯМР спектрі H-1 сутегі изотопының ядросында
Слайд 14№2 фракциясы құрамында 95% бетулин және шамамен 35 моль.% изопропил
спирті (шамамен 5 моль.%) тұрады
Слайд 15Тритерпен сапониндерінің сандық мөлшерін зерттеу нәтижелері
№2 үлгіде Хромотография және
ЯМР спектроскопия, бетулиннің болуы және оның тритерпен қосылыстарының қосындысындағы үлесі
анықталғандықтан үлгілердегі тритерпен қосылыстарының сандық құрамын есептеу бицулин бойынша есептелген. Осы мақсатта талданатын ерітінділермен қатар, стандартты бетулин ерітіндісінің оптикалық тығыздығы анықталды.
Слайд 16ҚҚС-ында кумариндерді анықтау
ҚҚ үлгісінен алынған кумариндер мөлшері хроматографиялық
зерттелуі кумаринді анықтайтын 10 заттың болуын анықталды
ҚҚ (2) және ҚҚС
(5) үлгілерінен алынған кумариндердің хроматограмма кестесі - кумарин (С.К.)
Слайд 17ҚҚС сынақ үлгісінен оқшауланған және МСҮ кумариннің алынған электронды сіңіру
спектрлерінің салыстырмалы талдауы олардың жақындығын көрсетті, бұл кумариннің мөлшері кумарин
қабығының болуын және тасымдылығын тексеруге мүмкіндік береді.
ИҚ – ҚҚС-ден оқшауланған кумариннің спектрі
МСҮ кумариннің ИҚ-спектрі
Слайд 18Бұл талдаулардың нәтижесі келесі кестеде берілді
Қолданылған екі әдісті салыстырмалы талдау
кезінде олардың мәндері жақын екендігі анықталды
Слайд 19Қорытынды
1. Ақ қайың қабығынан қара сағызды алу тәсілдерін қарастырып, сонымен
қатар шолу жасау барысында ішіндегі ең тиімді әдісті алып, тұрмыс
жағдайында пайдаланылады.
2. Қара сағыздың физикалық қасиеттері зерттелді, әртүрлі ерігіштердің әсерінен сағыздың физикалық күйі өзгерген жоқ, яғни тұрақты
3. Қара сағыздың химиялық құрамы, құрылымы және химиялық қасиеттері анықталды:
БК және ЖБК үлгілеріндегі тритерпен сапониндарының сандық мөлшері (%)- 36,22±1,81 және 18,06±0,91 сәйкес
Кумариндердің мөлшеріне арналған қайыңның қабығының және ЖБК үлгілерінің салыстырмалы талдауы зерттеудегі үлгілердің айтарлықтай айырмашылықтары бар екенін көрсетті: БK-0.23 ± 0.01 (%) және ЖБК -0.69 ± 0.03 (%)
дубильдік заттардың сандық молшері БК да 0,76-0,82 ±0,04 және ЖБК –да 0,21-0,22 ±0,01 Қолданылған екі әдісті салыстырмалы талдау кезінде олардың мәндері жақын екендігі анықталды
4. Қайың қабығының және одан жасалған қара сағыз құрамында эфир майы, қара май, флавоноидтар, сапониндер бар,дубтл кумар сол себепті қабықтан дайындалған сағыз құрамында осы заттар сақталып қалады.