Слайд 1Инвестициялық жобалау
Дәріс 3-6 ЖОБАНЫ БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙЛЕРІ
Орындаған: Экономика кафедрасының аға оқытушысы,
PhDдокторы Зейнолла С.Ж.
Слайд 2Қазіргі кездегі инвестициялардың тиімділігін бағалау əдістерін екі топқа бөлуге болады:
*қарапайым немесе статистикалық;
*дисконттау əдістері.
Слайд 33.1. Инвестицияның тиімділігін бағалаудың
қарапайым əдістері
3.1.1. Өтелімділік мерзімі (PP)
Слайд 4Инвестицияның өтелімділік мерзімі
–дегеніміз таза түсімнің бастапқы салымдардың орнын толтыруын
күтетін кезең (мұнда таза түсім шығындарды шегеріп тастағандағы ақшалай түсімді
білдіреді).
Слайд 5
Осылайша, кəсіпорынның оперативтік қызметінен түскен түсімдері инвестицияларға жұмсалған шығындарды
жабатын уақыт кезеңі есептеледі.
Слайд 6Бұл əдістің басымдылығы
– есептеу қарапайым, сондықтан ол кейде инвестицияның
тəуекелін бағалаудың қарапайым əдісі ретінде қолданылады. Сонымен қатар бұл əдісті
тұрақты сұранысы жоқ өнімдерді шығару жобасын бағалау үшін де пайдалануға болады жəне ол ақша айналымы аз шағын фирмалардың инвестицияларын бағалауға, сонымен бірге ресурстардың тапшылығы жағдайында жобаларды едəуір тез бағалауға жарамды.
Слайд 7Бірақ инвестицияның өтелімділік мерзімін таңдау көрсеткіші бірқатар кемшіліктерге ие:
өтелімділіктің нормативті мерзімін тандау субъективті болуы мүмкін;
əдіс жобаның өтелімділік
мерзімінен тыс уақыттағы табыстылығын есепге алмайды, сондықтан өтелімділік кезеңі бірдей, бірақ өмір сүру мерзімі əр түрлі жобалардың варианттарын салыстыру үшін қолданыла алмайды;
Слайд 8Бірақ инвестицияның өтелімділік мерзімін таңдау көрсеткіші бірқатар кемшіліктерге ие:
əдіс кумулятивті табыстар сомасы бірдей, бірақ жылдар
бойынша бөлінуі əр түрлі
жобалар арасында айырмашылық жаса-
майды. Осы критерий тұрғысынан алсақ, 50 млн, 70 млн, 30 млн
теңге жылдық табысы бар бірінші жоба мен 30 млн, 50 млн жəне
70 млн жылдық табысы бар екінші жоба тең. Ал, дұрысына
келсек, бірінші жоба тиімдірек, себебі алғашқы екі жылда табыс-
тың үлкен сомасымен қамтамасыз етіледі; бұл қосымша құралдар
айналымға жіберілуі мүмкін, ол өз кезегінде жаңа табыстар алып
келеді. Бұл əдіс жаңа өнімдер шығаруға бағытталған жобаларды
бағалау үшін жарамасыз.
Слайд 9Бірақ инвестицияның өтелімділік мерзімін таңдау көрсеткіші бірқатар кемшіліктерге ие:
бұл əдіс бойынша есептеу дəлдігі көп жағдайда жобаның өмір сүру
мерзімін жоспарлау интервалына бөлу жиілігімен анықталады;
көрсеткіштің «статистикалығы», басқаша айтқанда, ақшаның уақытша құнын есепке алудың мүмкін еместігі.
Слайд 10Есептеу формуласы
Для расчета срока окупаемости элементы платежного ряда суммируются
нарастающим итогом, формируя сальдо накопленного потока, до тех пор, пока
сумма не примет положительное значение.
Период окупаемостиу=количество лет перед полной окупаемостью проекта+Отрицательный накопленный поток / Денежный поток после момента его окупаемости
Если доход распределен по годам равномерно, то срок окупаемости расчитывается делением одновременных затрат на величину годового дохода, обусловленного ими.
Требуемые инвестиции
Период окупаемости=----------------------------------------------------------
Ежегодный требуемый поток
Слайд 11Метод периода окупаемости (РР)
Период окупаемости =2+100/300=2,33 года
Слайд 12Денежный поток
кэш-фло, кэш-флоу (от англ. Cash Flow) или поток наличных
денег — одно из важнейших понятий современного финансового анализа
это
движение денежных средств в реальном времени, по сути, денежный поток это разность между суммами поступлений и выплат денежных средств компании за определенный период времени, как за этот промежуток берется финансовый год.
Слайд 13Денежные потоки по проекту А , млн. руб.
Год
Денежные потоки
Накопленные денежные потоки
0 (стартовые -1000 -1000
инвестиции)
1 500 -1000+500=-500
2 400 -1000 + 500 + 400 = -100
3 300 -1000 + 500 + 400 +300 = +200
4 100 300
Срок окупаемости превышает то число лет, после которого накопленные потоки меняют знак с "минуса" на "плюс". Для проекта А срок окупаемости больше двух лет и меньше трех.
Для проекта А срок окупаемости Т = 2 + (-100 / 300) = 2, 333 года (2 года и 4 месяца).
Слайд 14РР көрсеткіші бойынша есеп
The Daily Grind кәсіп орыны өзінің
мейрамханасында espresso-bar жабдығын орнатқысы келеді.
Еspresso-bar:
бағасы: 140 000 долл
және қолдану мерзімі 10 жыл.
Жыл сайын 35 000 долл. ақша ағымын әкеледі.
Басшылығы инвестицияларды 5 жылдын ішінде қайту керек деген талап қойды.
Осы espresso-barдын өтемділік мерзімін бағаланыз.
Слайд 15РР көрсеткіші бойынша есеп
Келесі екі инвестицияларды бағалайық
Х жоба У жоба
Бастапқы инвестициялар -100 000 -100 000
1 Жылдың ақша ағымы 60
000 60 000
2 Жылдың ақша ағымы 40 000 35 000
3-10 Жылдың ақша ағымы 0 25 000
Осы жобалардын РР көрсеткішін есептеніз, қайсысы тиімді
Слайд 16Дисконтталған ақша ағымы
учитывают разную стоимость денег в разные моменты
времени (теория временной стоимости денег). Эти показатели являются более интересными
для владельцев, инвесторов и банков, так как более корректно отражают эффективность проекта (не завышают ее, как показатели первой группы), то есть являются более надежным (лучшим) гарантом успешности проекта.
Слайд 17Дисконтталған ақша ағымы
Суть их расчета заключается в приведении будущих
денежных потоков (стоимости денег) к «сегодняшнему» дню, вернее, к моменту
начала инвестиций в проект (предполагается, что инвестиции будут осуществлены в этом году). Приведение денежных потоков называется дисконтированием
Слайд 18Дисконтталған ақша ағымы
Предполагается, что как раз дисконтирование планируемых денежных
потоков и приводит их к текущему моменту с учетом инфляции,
безрисковых вложений, рисков конкретного проекта, либо требуемой нормы доходности от вложенного капитала в зависимости от выбранного подхода к определению ставки дисконтирования, используемой при дисконтировании денежных потоков.
Слайд 19Дисконтталған ақша ағымы
Значения денежного потока умножаются на коэффициенты дисконтирования.
Его расчет представляет обратную формулу сложного процента
1
аn = -------------------------------
n
(1+r)
n- год, для базового береться как 0, r – ставка дисконтирования
Слайд 20 Дисконтированные денежные потоки по проекту А, млн. руб.
Год
Чистые k=10%
k=20%
денеж- дисконти- накопленные дисконти- накоплен-
ные рованные дисконтиро- рованные ные дискон-
потоки потоки ванные потоки потоки тированные
потоки
0 -1000 -1000 -1000 -1000
I 500 455 -545 (-1000+455) 416 -584
2 400 331 -214 277 -307
3 300 225 11 174 -133
4 100 68 79 48 -85
Срок — — 2,95 года — Не окупается
окупае-
мости
Слайд 21Дисконтталған ақша ағымы
Для стандартного чистого денежного потока возможно установление приемлемого
срока окупаемости, который максимизирует значение чистого дисконтированного дохода по проекту
(NPV), — срока окупаемости Гордона
где к — стоимость капитала проекта;
n — число лет функционирования проекта.
Слайд 22Дисконтталған ақша ағымы
Этот оптимальный срок может рассматриваться в качестве сравнительного
при отборе приемлемых проектов. По рассматриваемому проекту рассчитывается срок окупаемости
и сравнивается с оптимальным сроком Гордона. Если срок окупаемости по проекту меньше оптимального, то проект может быть принят. При стоимости капитала проекта 20% и сроке функционирования 4—7 лет оптимальный срок окупаемости находится в интервале 3—4 года.
Слайд 23Дисконтталған ақша ағымы
Ақшаның уақытша құнын есептеу техникасына негізделген
критерийлерді дисконттау критерийі
деп атайды. Еске түсірер
болсақ, критерийлерді есептеуде пайыздық қойылымдар түсінігі
қолданылады, оның
көлеміне инфляция, тəуекел жəне ақшаны
пайдаланудың альтернативті мүмкіншілігі əсер етеді жəне оны
мынадай теңдікпен көрсетуге болады:
r = IR +MRR * RI ,
мұндағы IR – инфляция қарқыны;
MRR – минималды нақты табыс нормасы;
RI – нақты капитал салымына түсетін табысты алу
тұрақсыздығымен жəне нарықтық жағдаймен байланысты инвестициялық тəуекелдің дəрежесін есепке алатын коэффициент.
Слайд 24Дисконтталған ақша ағымы
Нарықтық экономикадағы фирмалардың қаржылық тəжіри-
бесінде жеке капиталы үшін
пайыздық қойылым (немесе дисконт
нормасы) салымдар бойынша депозиттік пайызға байланысты
анықталады. Барлық
капитал қарыздық болған жағдайда, пайыз-
дық қойылым қарызды өтеу жəне пайыздық төлемдер шартымен
анықталатын пайыздық қойылым болып табылады. Оның жақын
мəні ретінде ұзақ мерзімді банкілік несиелер бойынша орташа-
ланған пайыздық қойылымдар пайдаланылуы мүмкін.
Слайд 25Дисконтталған ақша ағымы
Жалпы жағдайда (капитал аралас болғанда) пайыздық
қойылым салық жүйесін,
капитал құрылымын жəне т.б. Есепке ала отырып, саналған орташа капитал
құны – WACC ретінде табылуы мүмкін. Басқа сөзбен айтқанда, капиталдың n түрі болса, оның əрқайсысының дивидендтік жəне пайыздық төлемдер көлемі негізінде анықталатын құны Ei тең, ал жалпы капиталдағы үлес Ai (i = 1,2,…,n) болса,, онда пайыздық қойылым шамамен мынаған тең:
(Альжанова 122 бет)
Слайд 26Дисконтталған ақша ағымы
Батыстық фирмалар пайыз қойылымын есептеу үшін көбіне
келесі формуланы
қолданады:
WAAC=WdRd + WpRp +WsRs
мұнда Wd – инвестициянын жалпы
сомасынындағы əр құралдың салмағы;
Rd – тартылған несиелер бойынша пайыздық қойылым;
Rp – жеңілдік берілген акциялар бойынша төленетін пайыздар;
Rs – өзіндік капитал табыстылығы.
Слайд 27Ағымдағы таза құндылық
1. Н. Ш. Əлжанова. ЖОБАЛАРДЫ ТАЛДАУ. Оқу құралы,
ƏЛ-ФАРАБИ атындағы ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ. - 122 бет
Слайд 28Үй тапсырмасы Есеп1
Трехлетний инвестиционный проект характеризуется следующими данными: единовременные инвестиции
составили 136,0 тыс. руб.; доходы по годам (отнесенные к концу
соответствующего года) прогнозируются в следующих объемах (тыс. руб.): 50,0; 70,0; 80,0. Цена капитала равна 13%. Необходимо определить срок окупаемости этого проекта.
Слайд 29Үй тапсырмасы Есеп2
Необходимо определить срок возврата инвестиций в размере 100
д.е., если прибыль по инвестиционному проекту составляет в 1-й год
— 25 д.е.;2-йгод — 30 д.е.;3-йгод — 40 д.е.; 4-й год — 50 д.е
Слайд 30Үй тапсырмасы Есеп3
Финансовый менеджер предприятия предложил Вам инвестировать Ваши $5
000 в его предприятие, пообещав возвратить Вам $6 000 через
два года. Имея другие инвестиционные возможности, Вы должны выяснить, какова процентная ставка прибыльности предложенного Вам варианта