Кәмелетке толмаған қылмыскерлермен жасалатын қылмыстардың мәні және мінездемесі

РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ Ш.ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАР

ЖӘНЕ ИНЖИРИНИНГ УНИВЕРСИТЕТ «Экономика және құқық» факультеті «Құқықтану» кафедрасы

толмағандарды мынадай топтарға бөледі: 14-15 жас- жасөспірім, жас балалар тобы;

16-17 жас- кәмелет жасқа толмағандар тобы.
14-17 жас интервалындағы балалардың жүріс–тұрыстары континеті криминологиялық, әлеуметтік, психологиялық негіздемелердің куәландыруы бойынша, бұл жас аралықта, олардың өмірлерінің жағдайы және тәрбиесі, сондай –ақ « жас ересектер» ықпалын тигізеді. Осыдан мынадай қорытынды шығаруға болады: кәмелет жасқа толмағандардың құқықбұзушылығы мен қылмыстылығына байланысты 14 жасқа дейігі тұлғаларды және 17 жастан жоғары тұлғаларды қарастыру керек

он алты жасқа толғаннан басталады. Осы баптың 2-бөлігіне сәйкес, қылмыс

жасаған кезге дейін он төртке толған адамдар 15-бапта көрсетілген қылмыстар бойынша қылмыстық жауапқа тартылуы тиіс.

кісі өлтіргені
денсаулыққа қасақана ауыр және орташа ауырлықтағы зардап келтіргені, зорлағаны
жыныстық сипаттағы күштеу әрекеттері
ұрлық жасағаны
кісі тонағаны
шабуыл жасап тонағаны және қорқытып алғаны және т.б.

қолданылған. Оқты қару –жарақ мұндай шабуылдардың 7% –да пайдаланылған. Қарулы

қарақшылық шабуылдардың 44,8% –ы көшеде, 41,3% –ы тұрғын жайға басып кіру арқылы алынады екен. Қорқытып алушылық 2008 жылы 75 рет жасалған болса, сол қылмыс саны 2009 жылы 221 –ге, қарақшылық 268 –ден 327 –ге, адам тонау қылмысы 618-ден 961 –ге, ал ұрлық 3330 –дан 4562 –ге жеткен

Жасы кәмелетке толмағандардың 90-95%-ы – ер балалар.
бұлардың көпшілігі оқуға,
адал еңбекке ынта қоймайды,
бос уақыттарын көбінесе қаңғыбастықпен,
құмар ойындарға, ішімдікке,
нашақорлық және басқа да есеңгіртетін заттарды пайдалануға,
ойынханаларда жат музыка тыңдауға,
жыныстық немесе нәсіпқұмарлық іс -әрекеттермен айналасуға арнайды.

Қоғамға жат осындай іс -әрекеттер сөз жоқ, оларды қажетті қаражатты табу үшін әртүрлі ұрлыққа, тонауға және басқалай пайда күнемдік қылмыстар жасауға итермелейді.

алмауы.
Өз қажеттіліктерін заңды түрде қанағаттандыра алмағандықтан, жасөспірімдердің көбісі өз

мүмкіндіктеріне және күштеріне сай, қылмыс жасау жолымен, «ақша істеп», өздеріне қажетті заттар, тамақ жасай бастайды.
Кәмелет жасқа толмағандар белсенді түрде рэкетте, заңсыз бизнесте және басқа да қылмыстық іс -әрекеттермен айналысады.
Экономикалық дағдарыстың келеңсіз көріністерінің бірі–жұмыс орындарының қысқартылуы. Кәмелет жасқа толмағандарды жұмыспен қамсыздандыру мүмкіндігінен шектеді, соның ішінде тәрбиелеу колониясынан жазасын өтеп келгендер үшін аса қиын болды.[6]
Кәмелет жасқа толмағандар қылмыстылығы мектеп пен колледжден босатылуына алып келді.
Сауықтыру жүйелерінің бұзылуы жалғасып жатқаны және жазда бос уақыттың көп болуы да жас өспірімдердің қылмыстылығына себеп бола алады. Балалар мен жасөспірімдерге арналған көптеген сауықтыру лагерьлері жабылып қалды, ал аз қамтылған отбасылар үшін қымбат жолдама алуға оңайға соқтырмайды.
Отбасыда болған проблемалардың нашарлануы, қайыршылық пен қажеттілік, моральдық және әлеуметтік деградация аса қауіпті келеңсіз салдарларға алып келеді.