Орындаған:Баялы С.Қ. ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ

жабылған дәнекер тіннен құралған жабынды. Ішастардың екі жапырақшасы бар. Біріншісі

(париетальды), іш қуысының барлық қабырғаларын жабынды ретінде жауып, оның шекарасын шектейді. Оны париетальды жапырақша деп атайды. Екіншісі (висцеральды), іш қуысында орналасқан ағзалардың сыртқы қабатын құрайтын жабынды немесе висцеральды жапырақша.

Егер ішастар ағзаны жан-жақты қамтып оны толық жауып жатса (асқазан,

аш ішек, соқыр ішек, бауыр, көкбауыр т.б.) ондай ағзаларды интраперитонеальды орналасқан ағзалар, ал ағза жан-жақты толық қамтылмай, тек екі-үш жағынан жабылған болса оларды мезоперитонеальды орналасқан деп атайды (тоқ ішектің жоғары және төмен бағытталған бөліктері, несеп қуығы, жатыр т.б.). Сонымен қатар, кейбір ағзалар ішастардан тыс, яғни экстраперитонеальды орналасады (бүйрек, зәрағар, ұйқы безі т.б.).

Ішастардың хирургиялық Анатомиясы және физиологиясы

немесе созылмалы қабынуы. Перитонит іш қуысындағы ағзалардың қабынуынан немесе олардың

жарақатынан туатын өте ауыр және ауру адамның өміріне қауіп төндіретін асқыну болып табылады.

елі ішектің тесілген ойық жара ауруы
Өт қапшығының қабынуы
Қыз

балаларда жыныс мүшелерінің ауруы
Ішектердің ауруы
Іштің мүшелерінің жарақаттық зақымдары

Перитонит аралас бактериалды флорамен шақырылады. Алғашқы орынды ішек таяқшасы, одан кейін бактероидтар алады.

ЭТИОЛОГИЯСЫ

(шектеу шекарасы жоқ);
2. Таралған (жайылған):
а) диффузды (қабыну процесі іш

қуысының екі қабатынан кем аймақты қамтыған);
б) жайылмалы (қабыну процесі іш қуысының екі қабатынан астам аймақты қамтыған);
в) жалпы немесе тотальды (қабыну ішастардың париетальды және висцеральды жапырақтарын толық қамтыған)

ЖІКТЕЛУІ

қанаралас (геморрагиялық)
д) нәжісті
ж) іріңді
з) қоспа (серозды-фибринозды, фибринозды-іріңді т.с.с.)
Даму сатысына

(фазасы) қарай:
а) реактивті
б) улы
в) терминальды.

өте көп токсиндер бөледі де ауру адамның организмінде улы заттар

жиналып, оны уландырады. Перитониттің бастапқы сатысында іш кебеді, ішастар гиперемиясы, ісінуі, экссудация пайда болады. Одан соң гемодинамика бұзылады, ол өз кезегінде гипоксия тудырады. Осының салдарынан өкпе, буйрек, жүрек қызметтері нашарлайды. Орталық және перифериялық нерв жуйелерінде терең өзгерістер туады. Ішастар қабынуында ағзаларда туатын патологиялық өзгерістер зат алмасуды бұзады. Осының бәрі түбінде полиоргандық жетіспеушілікке әкеледі.

ПАТОГЕНЕЗІ

күшейеді)
Құсу
Жату қалпы
Щеткин-Блюберг оң
Пальпацияда қабыну ісігі,

абсцесс, инвагинат және әртүрлі ісіктер
Перкуссияда іш қуысындағы бос сұйықтық
Тахикардия
Уыттану сатысында(24-72 сағ.):
Іш көлемі ұлғайған
Іш кебеді
Іш желі мен нәжіс шығуы сирейді
Құсу жиілейді
Пульс 1 минут 50-60
дене қызуы 38-39º
қан қысым төмендейді.
Лейкоцитоз, ЭТЖ жоғары, гиповолемия, су-электролит зат алмасу көрсеткіштері, бауыр трансфераздарының өзгерістері, билирубин, креатинин көрсеткіштерінің жоғарылауы байқалады.

КЛИНИКАСЫ

ұлғайған
Құсу, ықылық ату жиі байқалады
Өңі, бет әлпеті өзгереді

көзі үңірейіп, ішке қарай кіреді (Гиппократ беті)
Тері қабаты жабысқақ термен жабылады
Тілі құрғайды (щетка тәрізді тіл)
пульс минутына 120-150
тыныс алу жиілігі минутына 30-40
қан қысымы күрт төмендейді
Іш қуысында бос сұйықтық көлемі ұлғайған
Гепатаргия, олигурия
Лейкоцитоз, ЭТЖ жоғары, гиповолемия, су-электролит зат алмасу көрсеткіштері, бауыр трансфераздарының өзгерістері, билирубин, креатинин көрсеткіштерінің жоғарылауы байқалады.

КЛИНИКАСЫ

Клинико-лабораториялық зерттеу
БХ

ДИАГНОСТИКАСЫ

тағайындамаған жөн, өйткені олар клиникалық белгілерін өзгертуі мүмкін. Стационарға жеткізілісімен

диагноз толық анықталғанда, комплексті емге кірісу. Комплексті емнің ең алдыңғы қатарында хирургиялық әдіс тұрады.

ЕМІ

М. Тұрланов., С. А. Қалқабаева “Жедел медициналық жәрдем” Алматы 2011

ж.
“Неотложные состояния ” Под ред. Петрушиной А. Д. Москва 2002 г.