О?ушыларды сыни т?р?ыдан о?у?а уйрету (Коучинг сессиясыны? жоспары)

оқушыларды сыни тұрғыдан ойлауға үйрету.

тәжірибеңізде оқушыларды сыни тұрғыдан ойлауға үйретесіз бе?
Қаншалықты?

істеуге мүмкіндік береді.
Ұйымдастыру: Қатысушыларды сынып бойынша үш-төрттен орналастырыңыз.
Жаттығудың

сипаттамасы: «Джигсо» әдісінің артықшылығы – топта жұмыс істеуге арналған құрылым ұсынып, сөйлеу және тыңдау дағдыларын дамытуды қамтамасыз ететіндігі.
 • Мұғалім сыныпты шағын топтарға бөледі (әдетте, төрт адамнан). Мұғалім оларды сыныптың тепе-теңдігін сақтай отырып, жынысына, қабілетіне, қарым-қатынастарына қарап бөледі.
• Құрылған әр топқа дәстүрлі тапсырма беріледі. Тапсырма үлестірме материалдар түрінде таратылады. Күрделілігі бойынша оқуға арналған материалдің тиісті күрделілік деңгейі сақталуы керек. Егер топ төрт адамнан тұратын болса, басты тапсырманың ішінде топтың әр мүшесіне бір сұрақтан төрт сұрақ немесе тапсырма болады. Сұрақтар немесе тапсырмалар топ ішінде оқушылардың өзара келісуі арқылы бөлінеді.
• Нақты бір сұрақты немесе тапсырманы таңдаған оқушылардың барлығы Сарапшы топ деп аталатын жаңа топ құрылып, ортақ проблеманың шешімін табу үшін олар бірлесіп жұмыс істейді. Тапсырманы орындаудың бұл кезеңінің соңына қарай оқушы өзге «сарапшылармен» өзара қарым-қатынас жасап, мәселені талқылаудың арқасында өз сұрағы бойынша сарапшы болып қалыптасады.
• Оқушылар бастапқы топтарына қайтып оралады. Материалдар таратылады да, бастапқы топтарға ақтық тапсырма беріледі. Ол ұжымдық қорытынды шығару немесе жеке тапсырма болуы мүмкін. Бұл тапсырманың көздегені: тапсырманы сәтті аяқтау үшін оқушылар әрқайсысының сарапшы топта болған кезде алған мәліметтерін ескере отырып, бастапқы топтың бірлескен «ақылына» сүйенуін қамтамасыз ету (ақпарат көзі http://www.at-ristol.co.uk/cz/teachers/Debate%20formats.doc)

Джигсо. Мәнмәтінді оқып топта талқылайды.

Find Out More: http://serc.carleton.edu/introgeo/cooperative/jigsaw.html

Мазмұнға оралу

баяндау, тәжірибе алмасу және өзара байланысты болу.
Ұйымдастыру:
Топтарды сынып

бойынша үш-төрттен орналастыру.
Жаттығудың сипаттамасы:
Топтар тапсырмаларды орындап болғаннан кейін топтың бір адамы «елші» болып сайланады да, зерделенген материалды түсіндіру және жинақтау, бұл туралы жаңа топтың ойын, бір шешімге келгенін немесе жетістікке жеткенін білу үшін басқа топқа барады. Бұдан кейін елші өз тобына қайтып оралып, білгендерін айтып береді. Бұл – шаршататын және бір сарынды «баяндама жасалатын», мезі қылатын сабақтардан құтылуға мүмкіндік беретін тамаша әдіс. Сондай-ақ бұл әдіс елшінің тілді қолдану шеберлігін көрсетеді, әрі белсенді тыңдаушылар тобын қалыптастырады. (ақпарат көзі http://www.at-bristol.co.uk/cz/teachers/Debate%20formats.doc)

Мазмұнға оралу

барып, оның себеп салдарын анықтау, бағалау одан шығатын салдарына көз

жеткізе білу, қорытынды жасау. Джон Дьюидің айтуы бойынша мәселелерге ерекше көңіл аудару оқушының табиғи әуесқойлығын оятып, СТО-уға итермелейді.

Қазіргі кезде өмір сүру күрделенді, біздің елімізде демократиялық

құрылымдар пайда бола бастады. Бүгінгі мектеп оқушылары ертең өз жолында кездескен қиыншылықтарды жеңуге, өз мәселелерін өздері шешуге, саналы шешім қабылдауға дайын болуды үйрететін жаңа технологиялардың бірі – “Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту”. СТО-ды дамыту бағдарламасы әлемнің түкпір- түкпірінен жиналған білім берушілердің бірлескен еңбегі.

мен пайымдауларды бағалаудың тәртіпке келтірілген ойлау қызметі болып табылады, бұл

ұстанымдарды дамытып, шешім қабылдауды бағыттай алады» Эннис (1992)

Сын тұрғысынан ойлау бұл сана шекаралары, сондай-ақ ойлау мүмкіндіктерінің кешені.

«Сыни ойшылдар: фактілер мен пікірлер арасындағы айырмашылықты көреді; егжей-тегжейлі қадағалау жасайды; болжалдарды ашып, олардың терминдерін анықтайды; сенімді логикалық және салмақты дәлелдер негізінде логикалық пайымдау жасайды. Эллис Д, 1997

қасиеттер. Постер, таныстырылым. /7 мин +5 мин/

түсініктің кемшілігін қабылдайды
Әуесқойлық
Жаңа шешімдерді іздейді
Жаңа біліммен белсенді бөліседі
Пайымдауларды, болжамдарды және

пікірлерді тексергісі келеді

Фактілер мен пікірлерді айыра біледі

сын тұрғысынан ойлауды өзін-өзі бағалаудың өмір бойғы үдерісі деп қабылдайды

Болжамдарды қолдау үшін дәлелдер іздейді

Біреудің пікірін ауыстыруға дайын

Рефлексивтілік

Дәлелдер іздейді

Анықтық пен нақтылықты іздейді

Басқалардың сенімдері мен пікірлерін қабылдайды

Баға шығармас бұрын барлық факторлардың айқындалуын күтеді

Оқыту үдерісінен рахат алады

Мәселелерді шешеді

Сақ және белсенді қадағалаушы

Сыпайылық

топ “Менің атым – Қожа” фильміндегі жағымды кейіпкерлер ІІІ топ “Менің

атым – Қожа” фильміндегі жағымсыз кейіпкерлер ІҮ топ “Менің атым – Қожа” фильміне өзгеріс енгізіп көріңіз тайм кипер, тілші, хатшы, сарапшы

одан көп оқушы) құрылымдалған топтық оқу жағдайларына тарту - сын

тұрғысынан ойлауды дамытудың тамаша тәсілі.
Бірлескен оқу кезінде оқушылар өз сыныптастары мен мұғалім/ үйлестірушіден тұрақты қолдау мен кері байланыс алу арқылы белсенді сын тұрғысынан ойлауға тартылады.

ретінде ұсынбай, екіұдайы ақпаратты көбірек беруге тырысыңыз.
Оқушыларға нақты ақпарат

бермеңіз.
Оларды ойлануға мәжбүрлейтін даулы ақпарат беріңіз.
Мазмұнды бірқатар сұрақтар қоя отырып ашуға болатын детектив оқиғасы ретінде ұсыныңыз.

келді?
Мұндай қорытындыға қалай келдіңіз?
Мәтінде не туралы айтылды?
Сіздің ақпаратыңыз қандай көзден

алынған?
Құжаттағы ақпарат қандай көзден алынған?
Мұндай қорытынды жасауға қандай болжамдар ықпал етті?
Сіздікі дұрыс емес деп болжаңыз. Қандай алғышарттар болуы мүмкін?
Неге мұндай қорытынды жасадыңыз? Басқа қорытындының қолайлырақ деректері бар ма?
Бұл сұрақ неге соншалықты маңызды?
Сіздің айтқаныңыздың барлығы шын екенін мен қайдан білемін?
Бұл құбылысты басқаша қалай түсіндіруге болады?

анықтаңыз. — « Біздің алдымызда қандай нақты сұрақ тұр?»
Мәнмәтінін анықтаңыз.

— «Бұл проблеманы қандай фактілер мен мән-жайлардан көруге болады?»
Таңдауды санамалаңыз. — «Қандай нұсқалар шындыққа жанасады?»
Нұсқаларды талдаңыз. — «Әрекеттеріміздің ұтымды дамуы қандай болмақ, бәрі ескерілді ме?»
Ақиқат себептердің тізімін жасаңыз. — «Тап осыны неге таңдағанымызды түсінейік?»
Өзін-өзі түзету. — «Жақсы, нені ескермедік, тағы да бір рет қарап алайық?»

не аса маңызды болды?
Бүгінгі сессияға қатысты қандай сұрақ сіз

үшін аса маңызды болып табылады?
Бүгінгі тақырып сіздің іс-тәжірибеңізбен қаншалқты байланысты?