Слайд 1Балалар жұқпалы аурулар кафедрасы.
Тақырыбы:Балалардағы цитомегаловирусты инфекция ЦМВИ және жай герпес
Орындаған: Ниязбекова А.Т
Факультет: ЖМ
Топ:11-024-1К
Тексерген: Тәңірбергенова А.Ж
Слайд 2Жоспары
Балалардағы ЦМВИ және Жай герпес
Этиологиясы
Эпидемиологиясы
Патогенезі
Клиникасы
Диагностикасы
Емі
Слайд 3Балалардағы цитомегаловирусты инфекция
Цитомегаловирус (ЦМВ) – бұл қос спиральды ДНК-лы герпевирус
тобы. Бұл топқа бірінші және екінші жай герпестің типі жатады,
желшешек вирусы және герпес вирус. Цитомегаловирус пен герпевирустардың геномы және вирионның құрылысы жағынан ұқсас.
Слайд 4Этиологиясы
Негізгі қоздырушысы- вирус-Herpes viridae.
Бұл вирустың екі серотипі бар.
Цитогендік әсер етеді және көбейгенде гигантты клеткалар пайда болады. Бөлме
ішіндегі температураға тұрақты, ал эфирге, дезерітінділерге сезімтал.
Слайд 5Эпидемиологиясы
ЦМВИ барлық жерде таралған.
Жұғуы: қан, сілекей, зәр , ана сүті
, шәует және басқа сұйықтықтар арқылы жұғады. Балалардың құрсақ ішілік
және постнатальды даму кезінде кіру жолдары: плацента, тері, шырышты қабаттар, тыныс жолдары болуы мүмкін.
Слайд 6Патогенезі
ЦМВИ организмге енген соң қанға түседі, не болмаса лимфоидты мүшелерге
, мононуклеарларға барады. Бұл кезде вирус персистентті жағдайда болады. Вирустың
әсерінен жасуша ішіндегі ДНК, РНК, белок синтезі басылады. Клетканың мембранасы мен хромосомды аппараты өзгереді. Осылардың әсерінен клетка біртіндеп өледі. ЦМВИ организмге токсикалық әсер етеді, сондықтан ДВС синдромы және бүйрек үсті безінің жетіспеушілігі дамиды.
Слайд 7Клиникасы
ЦМВИ туа пайда болған және жүре пайда болған деп бөлінеді.
Ағымы
бойынша жедел және ұзақ созылмалы түрлері бар.
Слайд 8Туа пайда болған ЦМВИ негізгі симптомдары, құрсақ ішілік жұғу кезінде
патологиялық өзгерістердің ауырлығы ұрықтың жетілу дәрежесіне байланысты. Жедел ЦМВИ жүкті
әйелдің алғашқы 20 апталығында нарестенің ауыр патологиясына,соңында өздігінен түсікке,құсрақ ішілік өлімге,өлі туылу,порок, және т.б..
Слайд 9Манифесттік формасы ЦМВИ жаңа туылған нәрестелерде гепатоспленомегалия, тұрақты сарғыщтану,геморрагиялық-дақты папулезді
бөртпе,айқын тромбоцитопения,қанда АЛТ және байланысқан билирубиннің жоғарылауы,эритроциттердің гемолизі. Нәрестелер жиі
шала туылған,салмағының жеткіліксіздігімен құрсақ ішілік гипоксия белгілерімен туылады. ОЖЖ бұзылысымен микроцефалия,жиі гидроцефалия,энцефаловентрикулит,тырысу синдромы,естудің төмендеуі болады.
ЦМВИ-негізгі симптомы туа пайда болған кереңдік. Сондай-ақ энтероколит,интерстициальды нефрит,сілекей бездерінің фиброзы, көру нервінің,ДВС синдром және нәрестенің өліміне әкеледі.
Слайд 10Жүре пайда болған ЦМви
Бұл ересек жастағы балаларда кездеседі. Жиі мононуклеозға
ұқсас синдромдармен өтеді. ЦМВ мононуклеоздық шынайы белгілері: енжарлық, бас ауру,миалгия,
ұзаққа созылған дене қызуының көтерілуі, бауыр функциясының бұзылуы, гепатоспленомегалия, атипикалық лимфоцитоз. Ауыр түрінде асқынулар болуы мүмкін-ол интерстициалды өкпенің қабынуы, миокардит, энцефалит, менингит, гепатит.
Слайд 11Жайылған ЦМВИ
ЦМВИ барлық органдарды зақымдайды,соның ішінде бірінші болып зақымдалатын өкпе
болып табылады. Біртіндеп құрғақ немесе ылғалды жөтел,айқын ентігу,интоксикация белгілері көріне
бастайды. Рентгенологиялық зерттеулер бастапқыда көрініс бермейді кейін инфильтративті көлеңкелер пайда болады. Өкпенің зақымдалу деңгейі пневмониядан фиброздалған бронхиолитка дейін зақымдалады.
Слайд 12диагностикасы
Цитологиялық
Вирусологиялық
Серологиялық
ПЦР
Слайд 13Цитологиялық-зақымдалған клеткаларда ауруға тән қосындылар болады(цитомегаловирустарды зәр тұнбасынан , сілекейден,
ликвордан, қақырықтан табу мүмкін).
Вирусологиялық- әр түрлі биологиялық сұйықтардан вирус бөлінеді.
Қазіргі
кезде вирустың ДНКсын табу үшін ПЦР реакциясы қолданылады.
Серологиялық- РСК, РН, РПГА, ИФА. Ең сенімді әдіс ИФА болып табылады. Онда спецификалық антиденелер IgM ,IgG анықталады.
Слайд 14Емі
Комплексті ем тағайындалады. Ем баланың жасына, аурудың ауырлығына, клиникалық
ағымына байланысты тағайындалады.
Базисті терапия.
Вирусқа қарсы препараттар: интерферон, биферон,
роферон А, интрон А.
Ауыр түрінде ганцикловир тағайындаймыз.
Арнайы иммуноглобулиндер
Кортикостероидтар
Слайд 15Жай герпес
Бұл ауру балалар арасында көп кездеседі.
Ауру көзі- ауру
адам және тасымалдаушылар.
Жұғу жолдары:
қарым қатынас ,
жыныстық қатынас,
ауа тамшылы.
Слайд 16Патогенезі
Герпеспен ауру адам организмдегі патогенетикалық өзгерістер сипаты вирус геномының ада
клеткасының геномына интеграциялану мүмкіндігіне байланысты, атап айтқанда паравертебральды сезімтал ганглияларға
және иммуноциттерге(лейкоцит, лимфоцит, макрофагтар) троптылығына байланысты. Осының барлығы жай герпес вирусының адам организмінде өмір бойы кездесуіне жағдай тудырады. Герпестік инфекцияны иммундық жүйенің жұқпалы ауруы ретінде қарайды, яғни иммунодефицит тудырады.
Слайд 17Вирустың белгілі бір жағдайларда белсенділігі артады( салқын тигенде, күн өткенде,
қатты шаршағанда), осы факторлар простогландиндермен кортикостероидты гормондардың түзілуін арттырады.
Вирустың клетка
ішілік колониялаларының ыдырауына әкеледі сосын вирустың бос ДНК-сы шығады.
Слайд 18Клиникалық белгілер
Инкубациялық кезең-2күннен 14 күнге дейін , орташа 6-7күн. Клиникалық
белгілері әртүрлі, қабынудың орналасқан жеріне және жайылғанына байланысты. Патологиялық процесстің
орналасуына байланысты келесі түрлерін ажыратады:
Ауыз шырышты қабаттың зақымдалуы
Көздің зақымдалу
Терінің зақымдалуы
Генитальды герпес
Өкпе зақымдалуы
Висцеральды түрлері
Слайд 19Герпес балаларда ересектерге қарағанда ауыр өтеді.Емізулі балада ОЖЖ және ішкі
органдарын ауыр зақымдайды.
Көруді зақымдағанда кератит дамиды,флеботромбоз,хориоретинит,иридоциклит.
ЛОР органдарында кереңдік,герпестік ангина
және ішкі құлақты зақымдайды.
ЖҚЖ миокардит,миокардиопатия,
ОЖЖ энцефалопатия, менингит дамиды. Герпес сондай-ақ шизофрения мен депрессиялық бұзылыстарға әкеледі.
ЗШЖ уретрит,простатит,кольпит,эндометритке шалдығады.
Слайд 21диагностикасы
Цитологиялық-зақымдалған клеткаларда ауруға тән қосындылар болады(цитомегаловирустарды зәр тұнбасынан,сілекейден, ликвордан, қақырықтан
табу мүмкін).
Вирусологиялық- әр түрлі биологиялық сұйықтардан вирус бөлінеді.
Қазіргі кезде вирустың
ДНКсын табу үшін ПЦР реакциясы қолданылады.
Серологиялық- РСК, РН, РПГА, ИФА. Ең сенімді әдіс ИФА болып табылады. Онда спецификалық антиденелер IgM ,IgG анықталады.
Слайд 22Емі
Жергілікті түрінде : оксолин майы, плореналь майы, теброфинді май, цитозар,
ацикловир, интерферон майларын қолданылады.
3 этапты ем жүргізіледі:
I этап. Аурудың жедел
түрінде вирусқа қарсы препараттар тағайындалады. Ең жақсы эффектті ацикловир ,зовиракс, валтрекс береді.
II этап. Иммуномодуляция, ремиссия кезіндегі ем немесе жедел кезең аяқталғанда интерферондарды, циклоферон, дибазол,амиксин тағайындайды.Этаптың ұзақтығы 30-60 күн.
III этап. Рецидивті спецификалық түрдеалдын алу. Герпетикалық вакцина қолданылады( тірі инактивирленген рекомбинантты).Вакцинация реаферонның енгізілуімен жүргізіледі.
Слайд 23Қолданылған әдебиеттер
Балалардың инфекциялық аурулары .Ғ.Ғ.Құттықожанова. Алматы 2010ж.
Интернет мәліметтері.
http://nmu-s.net/load/infekcionnye_bolezni/citomegalovirusnaja_infekcija/42-1-0-923
http://www.medicalj.ru/diseases/infectious/60-herpes