Слайд 1Сандық сигнал
Назарова Айдана ЕТБҚ-25
Слайд 2 Сигнал (лат. signum — белгі) — берілген хабарды
тасымалдайтын(алып жүретін) физикалық процесс.
Сигнал математикалық
көзқараспен функция болып табылады.Сигналдардың физикалық табиғаты əр түрлі болуы мүмкін. Əдетте, радиоэлектроникада сигналдар электрлік ток күшінің, кернеудің уақыт немесе кеңістік бойынша өзгеруі болып табылады.
Аналогты сиганалдар
дискретті сиганалдар
сандық сиганалдар
Слайд 3 Есептеуіш қондырғыларда санақтар
екілік сандық (мысалы, 0110…), шекті жиындар түрінде жазылады яғни, міндетті
жуықтаулар болады. Санақтардың сандық өрнектелуі деңгей бойынша квантталу (quantization) деп аталады. Сондықтан сигнал уақыт бойынша дискретті, ал бірақ деңгей бойынша квантталмаған болса дискретті деп аталады, ал сигнал деңгей бойынша квантталған болса - сандық (digital) сигнал деп аталады.
Слайд 4Сурет 1- Сандық бейнебақылау жүйесінің монитордан көрсетілімі
Сандық бейнекамералар. Бұл камералар сигналды сандық түрде
өңдеуші блок пен түзеткіш веб-браузерден тұрады. Олар бейнебақылау жүйесінің LAN/WAN желісі арқылы сандық сигнал түрінде өте сапалы суреттемені жібере алады. Сандық және желілік бейнекамералар локальді компьютерлік желі жүргізілген кішігірім объектілерде қолданылады, сонымен қатар ережеге сай, сандық камералар аналогты және сандық шығыстардан тұрады.
Слайд 5 Бүгінде бүкіл әлем телерадиохабар
таратудың сандық стандартына көшу үстінде. Сандық сигналды іске қосқан алғаш
мемлекет – Ұлыбритания. Бұл 1998 жылы болды. Алайда, толық сандық хабар таратуға көшу ағылшындарға 14 жылды қажет етті. Бұрынғы Кеңес Одағы елдері де осы үрдіске қосылды. Мәселен, 2005 жылы сандық сигналды Белоруссия, 2008 жылы Украина, ал 2010 жылдан Ресей қолдана бастады.
Слайд 6 Сандық телесигналға анықтама беретін болсақ,
бұл – бейнесигнал мен дыбыс сигналын сандық арнаны қолдану арқылы
кодтау көмегімен телевизиялық дыбыс пен бейнені тарату технологиясы.
Cандық сигнал мен аналогтық сигналдардың кететін шығындары бірдей болғанымен, сандық сигналдың қамту аумағы аналогтық хабар таратудан айтарлықтай асып түседі. Сандық сигнал бейне мен дыбысты түрлі кедергілерден қорғайды, бұл сигналды тіпті жылжымалы нысандарда (пойыз, көлік) қабылдауға мүмкіндік береді.
Слайд 7 Аналогтық желіде бір жиілікте
бір арна көрсетілсе, сандық бір мультиплекс 15 арнаны жеткізе алады.
Көрермен үшін бұл сүйікті телеарналар санының артатынын білдіреді. Ал телеарналар үшін дамып, өсуге жағдай жасайды. Оның үстіне, сандық телехабар тарату желісі бірқатар жаңа қызмет ұсынады. Мысалы, көрермен арналарды өз таңдауына қарай топтай алады, белгілі бір арналарға балаларға шектеу қою, субтитрлер, мәзір тілін өзгерту және т.б. Сандық формат HD жоғары айқындықтағы телевизия қызметін ұсынады.
Слайд 8 Ағымдағы жылдың соңына қарай
Қазақстан халқы 100 пайыз спутниктік табақшалар арқылы сандық сигнал алуға
қол жеткізеді.
Бұл туралы бүгін елордада өтіп жатқан «Telecom 2010» форумы барысында ҚР Ақпарат және байланыс вице-министрі Сәкен Сәрсенов айтты.
Слайд 9 «Қазір байланыс саласында күн
сайын жаңа технологиялар, жаңа байланыс қызметтері пайда болуда. Соның ішінде
біздің министрлікпен сандық телдидар бойынша үлкен жоба жүргізіліп жатыр. Жылдың аяғына дейін біз спутниктік сигналды тарата бастаймыз, яғни халқымыздың 100 пайызы спутниктік табақшалар арқылы сандық сигнал алуға қол жеткізеді. Оның ішінде 35 телеарна төлемақысыз таратылады. Ал 2015 жылға дейін эфирлік-сандық сигнал тарататын боламыз. Бұл мемлекетіміздің қауіпсіздігіне тікелей қатысы бар өте маңызды жоба», дейді вице-министр Сарсенов Сакен Сейтжаппарович.
.
Слайд 10Сандық телевизиялық хабар таратудың стандарттары:
Халықаралық сандық
телевидение стандарттары ең алдымен, әлемдегі жүзден аса мемлекеттердің ұлттық комитеттерін
қосатын, Халықаралық стандарттау мекемелерімен қабылданады.
Қазіргі уақытта хабар таратудың негізгі үш түрі бар - DVB, ATSC, ISDB .
Слайд 11 DVB (Сандық телевизиялық хабар тарату) - сандық тедевидениенің еуропалық негізі.
Негізгі мемлекеттері: Еуропа, Жаңа Зеландия, Австралия, Тайвань, Ресей,
Қазақстан 2010 жылдан бастап.
ATSC (Жетілдірілген Телевизиялық Жүйе Комитеті) - сандық телевидениенің америкалық стандарты.
Негізгі мемлекеттері: АҚШ, Канада, Корея.
ISDB (Жан-жақты қызмет ететін сандық хабар тарату) - сандық теледидардың жапониялық стандарты.
Негізгі мемлекеттері: Жапония, Оңтүстік Америка.
Слайд 121. Cандық сигнал дегениіміз не?
A) ұяшыққа бөлінген оперативті жадтағы машиналық
сөздің адрестеу
B) түрлі нысандар, құбылыстар мен процестер және т.б. жөніндегі
мағлұматтар ақпарат делінеді
C) тек екі мәнді, әдетте нөл мен бірді қабылдайтын сигнал
D) үш не одан да көп, әдетте нөл мен бірді қабылдайтын сигнал
E) интернет жүйесін пайдаланатын комплексті ұғым
2. Үзіліссіз сигнал дегениіміз не?
A) компьютер құрылғыларын құрастырушы бағдарлама
B) уақыт бойынша бөлінбей жүретін ток күшімен (немесе кернеумен) берілетін сигнал
C) арнайы кодталған сөз
D) ықтималдық тығыздыгы уақыт өлшемінің басталатын жеріне байланысты болмайтын кездейсок сигналдар
E) әріптерді арнайы тәсілдерімен түрлендіру арқылы өрнектеу
3. Қай мемлекет сандық сигналды алғаш іске қосқан?
A)АҚШ
B)Франция
C)Англия
D)Ресей
E) Ұлыбритания
4. Белоруссия қай жылы сандық сигналды іске қосты?
A)2007жылы
B) 2001 жылы
C) 2005 жылы
D) 2003 жылы
E) 2009 жылы
Слайд 135. Телекоммуникация саласында сигнал қандай сигнал түрінде қолданылады?
A) электр сигнал
B)
детерминал сигнал
C) тасушы сигнал
D) арналық сигнал
E) үзіліссіз сигнал
6. Үзіліссіз сигнал
нешеге бөлінеді?
A) 7
B) 5
C) 3
D) 2
E) 4
7. Детерминал сигнал не арқылы белгілі зандылықпен өзгереді?
A) жиілік
B) уақыт
C) кернеу
D) ток
E) темпереатура
Слайд 148. Қарапайым үзіліссіз сигнал кандай сигналдарға бөлінеді?
A) периодты немесе периодсыз
B) тұрақты және тұрақсыз
C) синусоидалы,
гармоникалық
D) Марковтық немесе Марковтық емес
E) эргодикалық немесе эргодикалық емес
9. Аналогтық желіде бір жиілікте
бір арна көрсетілсе, сандық бір мультиплекс қанша арнаны жеткізе алады?
A)15
B)13
C)12
D)16
E)9
10. Tолық сандық хабар таратуға көшу ағылшындарға неше жылды қажет етті
A)15жыл
B)11жыл
C)14жыл
D)13жыл
E)12жыл
