СӨЖ 1 : Микробиологиялық өндірістегі ферментациялық үрдістер

және биотехнология факультеті
Орындаған: Аманбаева А;

Жолдасбаева З. Тексерген: Бержанова Рамза Жаинабековна

Алматы -2017ж.

жалпы түсінігі
2.Негізгі бөлім:
Микробиологиялық өндірісте алғашқы ферментациялық үрдістер
Ферментация

кезеңдері
3. Қорытынды бөлім
4.Пайдаланылған әдебиеттер

болып табылады. Фермент немесе энзим (лат. fermentum – ашу; грек.

en – ішінде, zim – ашытқы; 19 ғ. Ван Гельмонт ұсынған) алғашқыда ашыту үдерістерін­де анықталған зат.
Энзимология, ферментология – ферменттерді зерттейтін ғылым саласы. Ферменттердің қызметі туралы алғашқы ғылыми еңбекті Кирхгофф жариялады. Кейін ашу үдерісі ашытқы жасушаларында ғана өтеді деген ұйғарым жасаған Л. Пастерге ,Либих фермент­тер жасушалардың өмір сүруіндегі пайда болған өнім, ол жасушада да, олардан бөлек те қызмет атқарады деген қарсы пікір білдірді. Либихтің ғылыми көзқарасы М. Манассейна , Бухнер зерттеулерінде эксперимент жүзінде дәлелденді. Жасушаларда синтезделген ферменттер өзіне тән арнайы қызметтер­ін организмнің барлық мүшелерінде атқарады. Ферменттік қасиет, негізінен глобулалық құрылымдағы ақуыздарға тән екені белгілі. Бірақ, қазіргі кезде кей­бір фибриллалық ақуыздар да (актин, миозин) катализдік белсенділік көрсететіні анықталды.

ортаға микробтарды енгізуден бастап,мақсатты өнімнің биосинтезінің аяқталуы немесе жасушалардың өсуіне

дейінгі операциялардың жиынтығы.Процесс толығымен арнайы қондырғы-биореакторда(ферментер)жүзеге асырылады.

төмендегідей болады:
1. Мақсатты өнім микроорганизмдер биомассасы болатын ферментация,дәл осы процестер

әдетте “дақылдау” немесе “өсіру” деп аталады;

2. Мақсатты өнім биомасса емес,метаболизм өнімі-жасушадан тыс немесе жасуша ішілік,мұндай процестер әдетте биосинтез процестері деп аталады;

3. Ферментация тапсырмасы болып бастапқы орта компоненттерінің утилизациясы саналады,мұндай процестерге биоашу процестері,метан ашу процестері,биокомпостирлеу және биодеградация жатады;

(сұйық фазалы)
Газды фазалы ферментация.

Микроорганизм түрлерінің санына байланысты мынадай болып бөлінеді:
Монодақыл

негізіндегі ферментация
Аралас дақылдау,бұл жағдайда микробты ассоциация екі немесе одан да көп дақылдан тұрады.

бөліп алуға және тазартуға дейін созылатын кезеңді, белгілі реттілікпен өтетін

технологиялық процесс болып табылады;
Ферментациялық процесті іске асыруына үш обьект қажет:
Микроорганизмдер-продуценттердің таза дақылы, көп компонентті қоректік орта және технологиялық орама мен автоматты басқару мен бақылау блогы бар биореактор. Мақсатты өнімнің саны мен сапасы продуценттің биологиялық қасиеттерімен, субстраттың қоректік құндылығы мен технологиялық процестердің инженерлік орындалуына тәуелді.

әрі табылатын субстраттар, көбінесе ет-сүт, спирт өндірісінің қалдықтары, ауылшаруашылық өсімдіктері

және т.б. қайта өңдеу қалдықтары қолданылады.
Көмірсулы емес көміртегі көздері:
-сұйық көмірсутектер
-12 % этанол
-газдар көмірсутектері

Көмірсуы бар қосылыстар:
-меласса
-крахмал
-жүгері ұны
-бидай кебегі
-сүттің сары суы өсімдіктегі қалдықтыр гидролизаты

биомасса немесе олардың метаболиттері ), байланысты ферментация процестері технологиясы ,

динамикасы,аппараттармен жабдықталуына байланысты келесі нүсқауларға ажыратылады:
Ферментация технологиясы
аэробты
анаэробты
тереңділік
беткейлік
периодтық үздіксіз
микроорганизмдер
суспензияланған
иммобилизацияланған

кезең

Стерилизациялау (құрал-жабдықтарды, биореакторды)

жағдайда газға кіретін оттегінің, содан соң сұйық ортада толық болу

мүмкіндігін тудыруы ықтимал.

Ферментер құрылғысы.

Ауа ағымы

Мәдени орта

Ауа розеткасы(ауаның шығатын түтігі)

рубашка

Әрине бұндай дақылды суық температурада сақтау қажет және оның залалсыздануын

қамтамасыз ету міндетті.
Таза дақылды сақтау және дайындау:
Өндірістік штамм.
1)Өндірісте штаммның морфо-физиологиялық қасиеттері тұрақты болуы керек;
2) Күтілетін өнімді тез беруі үшін, өсу мүмкіншілігі жоғары болуы керек;
3) Сыртқы орта жағдайына кең диапазонда тұрақты болуы керек;
4) Арзан қоректік ортада өсуі қажет.

факторлары.

қоректік ортаға оңай еритін қомпонентер қосылады;
Қоректік орта компоненттерінің дозасы

технологиялық регламентке және өндірілетін өнімге байланысты.
Дозатор ретінде таразы және өлшеп құйғыш қосымша қондырғылар қолданылады.
Қоректік заттардың компонентін транспортер және шнекті ленталар арқылы тасымалдайды.
Себілгіш заттар вакуумды насостар арқылы биореакторға енгізіледі.

өседі (синтетикалық).
Көптеген топырақ бактериялары керісінше көптеген витамин комплексін қажет етеді,бұндай

қоректік ортаны күрделі деп атайды (комплексті).

барлық компонент болуы қажет;
2) Қоректік орта стерильді болуы керек.

әдіс
Радиационды әдіс
Фильтрациялық әдіс
Химиялық әдіс.

кезде ең басты ереже ол залалсыздандыру.Ферментация кезінде дақылдың бөгде заттармен

ластанбауынан сақтайтын ортаны,кіріп-шығатын ауаны,сәйкесінше биореактор жабдықтарын залалсыздандырады. Орталар үшін көбінесе жылу арқылы залалсыздандыруды пайдаланады.Залалсыздандырудың жуандығы микроорганизм түріне,ортаның құрамына,ph көрсеткіштеріне,суспензияланған бөлшектерге байланысты. Зертханада толыққанды заласыздандыруға аз уақыттың ішінде оңай автоклавтау арқылы қол жеткізуге болады.

жүйесі