Слайд 1 Төҙөүсеһе: Китапханасы Хөсәйенова Н.Г.
2015
«Йылдың иң яҡшы башҡорт китабы»
конкурсының
«Балалар китабы» номинацияһына
тәҡдим итә
Ейәнсура районы
Яңыбай ауыл китапханаһы
Слайд 2
Әнисә Таһирова —
танылған башҡорт шағиры, тиҫтәләгән сонет һәм
элегиялар авторы, тәржемәсе, 1973 йылдан СССР яҙыусылар союзы ағзаһы, журналист,
Башҡортостандың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1992), Зәйнәб Биишева исемендәге премия лауреаты (2011).
Слайд 3
Таhирова, Әнисә Абдулла ҡыҙы.
Шәпәй менән Шайтан [Текст] :
хәтирә, хикәйә, әкиәттәр : [12+] / Әнисә Таhирова. - Өфө
: Китап, 2014. - 106, [2] с. : цв. ил.;
Слайд 4
«Бала саҡтың ике хәтирәһе»
(Элегия)
Тыуған көн
байрамы.
Шыршы янындағы «аҡҡош балаһы»
Әлиәнең хыялы.
(Хикәйә)
Слайд 5Әнисә Таһирова үҙенең элегияһында ла, хикәйәһендә лә һуғыш осоронда тыуған
балаларҙың тормошон, йәшәү рәүешен бәйән итә.
Сиктән тыш ҡатмарлы, ауыр
осор ине ул саҡтар. Ҡәһәрле һуғыш уларҙың бәхетле бала сағын урланы. Кескәй генә йөрәктәр һуғыш йылдарының барлыҡ михнәттәрен, ауырлыҡтарын,
мохтажлыҡтарын кисерҙе.
Слайд 61.Тыуған көн байрамы.
...Әсәйемдең юҡты бар итеп тыуған көнөмдө үткәрергә уйлауы,
донъялағы ҡара төҫтәрҙән,аслыҡтан башҡа
шатлыҡтар ҙа, матур байрамдар ҙа барлығын аңғартыу теләгенән килгәндер ул.
Слайд 72.Шыршы янындағы «аҡҡош балаһы»
...Ләкин марлянан тегелгән күлдәктә шыршы тирәләй
өйрөлгән «аҡҡош балаһы», эскерһеҙлек, ихласлыҡ менән һуғарылған байрам тантанаһы ғүмергә
онотолмаҫлыҡ иң бәхетле байрамдарҙың береһе булып күңелемдә уйылып ҡалды.
Слайд 8 Дуҫ ҡыҙҙарымдың күбеһе менән әле лә осрашып торабыҙ. Улар
барыһы ла эшһөйәр булып үҫте,илгә,халыҡҡа тоғро хеҙмәт итеп, тормош юлын
намыҫ менән үтте. – тип яҙа Әнисә Таһирова.
Ул китап уҡыусыларға: «Һәләтле, игелекле,белемле,хеҙмәтте яратып үҫегеҙ.» -тип үҙенең теләктәрен әйтә, кәңәштәрен бирә.
Слайд 9
Әлиәнең хыялы.
Был хикәйәлә автор өйҙә яңғыҙ ҡалған
биш йәшлек Әлиәнең көндәлек тормошон мауыҡтырғыс итеп һүрәтләй.
Мин бик
ҙур үҫтем инде,
Биш йәшкә еттем инде.
Аҡыллы ҡыҙ инде мин,
Холоҡло ҡыҙ инде мин. –тип йырлай –йырлай үҙ көнөн шулай күрә Әлиә.
Слайд 10Һәм арып –талып, татлы йоҡоға талғас, Әлиә ғәжәйеп матур төш
күрә:
... Күктә ҡояш , ул хәс
тә кеше кеүек: күҙҙәре лә бар, керпектәре нурлы, ә ирендәре матур итеп йылмая.
– Һуғыш бөттө, атайыңды ҡаршыла! – ти Ҡояш.
Мин йүгерәм һәм баш осонда көмөш ҡыңғырауҙар сыңлауын ишетәм.
Слайд 11
Илебеҙҙең Бөйөк Еңеүҙе яулауына 70 йылда тулып
үтте.
Хәҙер тормош бөтөнләй икенсе, ризыҡтарҙан кәштәләр һығылып тора, йәнең
теләгәнен һайлап ал.
Ләкин хәҙерге мул тормоштоң балалар өсөн бик хәүефле яҡтары ла бар.
Слайд 12«Шәпәй менән Шайтан» тигән замана әкиәтендә
ошо хаҡта һүҙ бара.
Хәҙерге заманда балаларға янаған иң ҙур ҡурҡыныс -
н а р к о м а н и я.
Слайд 13
Асыуы ҡабарған Шәпәй
Оҙаҡ уйлап торманы.
Йотто ебәрҙе «төймә»не
Уйһыҙлыҡтың
ҡорбаны!
Шәпәй усына тиҙ генә
Йомдорҙо бер «төймә»не
Бер кем бер
ни ишетмәне,
Бер кем бер ни күрмәне.
Слайд 14Ҡайһылары үҙен бында
Наполеон итеп тоя.
Күренмәгән дошмандарҙы
Эй баҫтыра, эй
ҡыуа!
Ысынлап та,бер аҙҙан һуң
Тоя Шәпәй – ни ғәжәп?
Бар ҡайғыны онотторҙо
Бынау
«төймә» – әкәмәт!
Слайд 15Ә бына беҙҙең Шәпәйгә
Эйәләште бер шайтан.
Эй үсекләй,эй ҡылана,
Ирештерә бер
заман:
Һап-һоп,һап-һоп,
Йәле,йүгер,мине тот!
Ана, килә бер трамвай,
Йәле,шуны ҡабып йот!
Слайд 16-Ҡасма,шайтан, бир тәмлене!
Трамвай зыңғыр- зыңғыр!
Шәпәйҙе быуа бер ғифрит,
Һуңғы сәғәте шулдыр!..
Шайтан
шайтанлығын ҡылып
Артабан киткән...
Илай Шәпәй һыҙланыуҙан,
Әрнеү, ғәрлектән.
Слайд 17Наркотиктар ҡулланыу кешенең психикаһын боҙа, аҡылына зәғифлек килтерә,тормошон емерә. Тора-бара
кешенең үҙен дә юҡҡа сығара.
Әнисә Таһированың балаларға,йәштәргә кәңәше шул:
Киләсәгегеҙҙе
юҡҡа сығарырға теләмәһәгеҙ,төрлө «спайс»тарға,наркотиктарға яҡын да бармағыҙ.
Слайд 18 Әнисә Таһирова оҫта тәржемәсе лә. Ул танылған
немец яҙыусыһы Лизелотта Вельскопф – Генрихтың «Өс һыу тамсыһы» әкиәтен
башҡортсаға тәржемә иткән. Был китабында тәржемәсе һеҙҙе ошо өс һыу тамсыһының мауыҡтырғыс сәйәхәтенә саҡыра.
Слайд 19Ҡайнар көнъяҡ ҡояшы аҫтында өс һыу тамсыһы: Гидр,Аква, Оо мажаралары.
Һыу тамсылары, шатланышып, Һалҡын һыуҙа уйнай.Улар бер туҡтауһыҙ ҙур
аҡ тау ҡаршыһында һикерә.
Слайд 20Немец яҙыусыһы Генрих һыу тамсылары сәйәхәте аша
мөһим бер хәҡиҡәт хаҡында әйтергә теләгән:
Беҙ тирә-яҡ мөхитте ихтирам итергә,һаҡларға тейешбеҙ.
«Һыу» һүҙе төрлө телдәрҙә төрлөсә яңғыраһа ла, ул бөтә кешелек өсөн берҙәй үк ҡәҙерле.
Слайд 21Бына шуға күрә лә һеҙ киләсәктә
һыуҙың сәйәхәттәрен,ҡанундарын, сафлығын һаҡлаусы, ихтирам итеүселәр булһағыҙ ине. Был әҫәрҙе Әнисә Таһирова
ана шундай уй – теләктәр менән тәржемә иткән.
Слайд 22Мәктәп сәхнәһе өсөн яҙылған
«Ишәй менән Ҡушай» исемле бер
шаршаулы пьесала төрлө милләт халҡы балаларының дуҫлығы сағылдырыла.
Слайд 23Кешеләрҙе бәләләрҙән
Һаҡлап ҡала ысын дуҫлыҡ.
Тоғро дуҫлыҡ тауҙарға тиң,
Ҙур дуҫлыҡты еңер
көс юҡ.
Слайд 24Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан "Китап" нәшриәтендә,
балаларға ҡыуаныс арттырып
Әнисә Абдулла ҡыҙы ТаҺированың
«Шәпәй менән Шайтан» исемле китабы
нәшер ителде.
Ул китап һөйөүселәр өсөн матур бүләккә әйләнде
һәм һис шикһеҙ Яңыбай ауыл китапханаһында үҙ уҡыусыларын тапты.