Тақырыбы: Амбулаторлы акушерлік-гинекологиялық көмекті ұйымдастыру.Адам мен

қорғаудағы ЖТД ролі

кафедра меңгерушісі м.ғ.к. профессор Г.У. Ахмедьянова

жанұяның репродуктивті денсаулығын қорғаудағы ЖТД ролін түсіндіру

кезеңдері.
3. Әйелдер қауымына медициналық көмектің ұйымдастырылуы.
4. Босануға көмектесетін мекемелердің негізгі

сапасы.
5. Адам мен жанұяның репродуктивті денсаулығын қорғаудағы ЖТД ролі.
 

индексі 30%, облыстар қатарында 20% және одан да төмен. Жүкті

әйелдердің жартысы анемиямен сырқаттанған. Жүктілік пен босанудың асқыну дәрежесі 60% дейін жоғары.

экономикалық қиындықтар, біріншілікті және мамандандырылған медициналық көмек алудың төмендігі, халықтың

санитарлық білім деңгейінің жетіспеушілігі және өзі мен өз балаларының денсаулығына немқұрайлы қарау себептеріне байланысты. Бала денсаулығы тікелей ана денсаулығына байланысты екені белгілі.

босану кезінде төленетін кезекті демалыс берілуі тиіс.

жүктілікті үзу әйелдің қалауы бойынша, 12 аптадан кейін медициналық көрсеткіш

бойынша жүргізіледі.
«Адамның репродуктивті құқығы мен оны орындаудың кепілі» туралы заңды іске асыру үшін халық жоспары ретінде проект жасалынған.

жылдықта 100 мың тірі туғандар арасында 62,8 ден 77,5 аралығында.

Негізгі әйел өлімінің себебі акушерлік қан кетулер болып келеді.
Ана қауіпсіздігін іске асыру мақсатында жанұяны жоспарлау, босануға дейінгі көмек, қауіпсіз босану әрекеті мен керекті акушерлік көмек көрсету сұрақтарын шешіп жатыр.

жуық босану үйі мен босану бөлімшелері, 30 жуық ауру балалар

мен шала туған балаларды қарау бөлімшелері, 8 реанимациялық пен интенсивті терапия бөлімшелері бар перинатальды және неонатальды ортылықтар қызмет көрсетіп жатыр.

республиканың облыстарында репродуктивті денсаулық, жанұяны жоспарлау, жасөспірімдердің жыныстық тәрбиелеу жөнінде

семинарлар жүргізілді.

аборт туу көрсеткішін реттеп келеді.
ЮНИСЕФ пен бірге республикада ана

сүтімен тамақтандыру программалары енгізіліп келеді. Региондарда алты айға дейін балаларды ана сүтімен тамақтандыру программалары жасалынды.

ашылды. Бірақ бұл қызметтердің дамуына қаржыландырудың және керекті жабдықтармен қамтамасыз

етудің жеткіліксіздігі қиындықтар туғызып отыр.

– жалпы қолжетімділік, тегін түрде көмек алу мүмкіншілігі, көмекке сүйенетін

жүз проценттік ұсталыну, профилактикалық бағыт, медициналық көмек сапалығын систематикалық жоғарлату болып табылады.
Акушерлік көмекті акушер-гинеколог, акушерка, фельдшер, медициналық медбике көрсете алады.

халықтың репродуктивті денсауылығын сақтау, жасанды түсіктердің алдын алу мен сау

баланы туу. Акушерлік-гинекологиялық көмекті ұйымдастырудың қызметі – өмірдің кез келген кезеңінде әйелдер денсаулығын нығайту.
Акушерлік медбикенің қызметі – әйелдің репродуктивті қызметін, денсаулығын сақтау мен жанұны жоспарлауға бағыттау. Медбикенің обьектісі – әйел, оның жанұясы мен қоғам.

тілінен accoucher – туу. Гинекология грек тілінен gyne – әйел,

logos – ғылым — әйел туралы ғылым .
Акушерия– клиникалық медицина аймағы, ол ұрықтанумен, жүктілікпен, босану және де босанудан кейінгі кезеңмен байланысты физиологиялық және патологиялық процесстерді зерттейді.

алу, жүктілікің, босанудың, босанудан кейінгі кезеңнің қалыпты ағымы және дені

сау баланың дүниеге келуін қадағалау.
Акушерияның ішінде физиологиялық, патологиялық және оперативті акушерияны ажыратады.
Яғни акушерия негізі ретінде – жүкті әйел немесе гестационды кезеңдегі әйел, жүкті әйелдің босану және босанудан кейінгі кезеңде 42 күн болады.

патологиялық процесстерін, өмірінің әр кезеңінде зерттейді: (құрсақ ішілік кезең, 1

айға дейін жаңа туылған нәрестелік кезең., 6-7 жастағы гормональды тыныштық кезеңі, 17-18 жастағы жыныстық даму кезеңі, 45-47 жастағы жыныстық жетілу кезеңі мен климактерикалық кезең – үш фаза: пременопауза, менопауза, постменопауза).

кезең.
Босанушы әйел – босанып жатқан әйел.
Босанған әйел – босанған әйел

/босанғаннан кейінгі әйел/
Жүктілік ағымы – 280 күн, немесе соңғы етеккірдің бірінші күнінен бастап 10 акушерлік ай,ол 40-42 аптаға тең.
37-42 апта мерзіміндегі ұрықтың жедел туылуы.
22 аптадан 37 аптаға дейін – шала жетілген ұрықтын мерзімінен бұрын туылуы.
42 аптадан асып кетсе – ұрықтын уақытынан кеш туылуы.

кездеседі. Б.з.д. 3000-600 жылдары Ежелгі египет папирустарында, үнділердің Моисей кітабында,

ундістердің қасиетті кітабында жүктіліктің ұзақтығы туралы, жүкті әйелдердің және босанушы әйелдің тамақтануы туралы кеңестерді, эмбриотомия мен бұрылыс операциясы туралы кездестіруге болады.
Акушерствоның одан кейінгі дамуы Ежелгі Грецияда және Ежелгі Римде. Акушерстваның дамуына үлес қосқандар Гиппократ (б.з.д.V-IV ғасыр), Аристотель (б.з.д. IV ғасыр.), Цельс (б.з.д I ғасыр), Соран Эфесский и Гален (б.з.д. II ғасыр).

(Алматы қ.) акушерство мен гинекология кафедрасының және 1935 жылы акушер

- гинекологтардың республикалық ғылыми қоғамның ашылуымен тығыз байланысты. Бұл қоғамның жұмысын профессор А.И. Малинин (1935-1951ж), профессор Я.С. Кленицкий (1951-1958 ж), профессор К.Д. Утегенова (1958-1971). Профессор Каюпова Н.А. (1997 -2003 ). Қазіргі уақытта – м.ғ.д., профессор Құдайбергенов Т.К. басқарды.

патогенез зерртеуінде, әлсіз босану кезде диагностика мен емдеуде, обыр дамуында

жүйке жүйесіне, бедеулікке қарсы көмектесті.
Профессор К.Д Утегенова перинатальды ауруға шалдығу мен өлім көлемі, Республикада аналық пен гинекологиялық өлімге шалдығу мәселелері бойынша маңызды зерттеулер жүргізді.

тәжірибелік денсаулық сақтауға көмек көрсету Қарағанды, Ақтөбе, Семей, Целиноград, Оңтүстік

Қазақстан облысындағы медициналық институттың және Алматыдағы дәрігерлердің қызметтік дәрежесінің жоғарылау институтының құрылуына байланысты мүмкіндік берді.
Қазіргі уақытта Қазақстанда 3485 акушер — гинеколог жұмыс істейді, солардың ішінде 17 ғылым докторы және 140 медицина ғылымының кандидаты. Мемлекетте 35 роддом, 8 перинатальды орталық, 648 әйел консультациясы жұмыс жасайды.

– стационарлық профилдегі бөлім. Ондағы басты орын ж/к тиесілі,ол науқастарды

ерте диагностика жасауға және емдеуге профилактикалық шараларды жасауға мүмкіндік береді.

Осы мақсатта жүкті әйелдерді "Д" есепке жіне акушер-гинекологтың жүйелі қадағалауға

алады. Жүкті әйелдер арасында жоғарғы дәрежедегі қатерлікпен көрінетін топты бөледі, олар жоғарғы дәрежеде "Д" есепке алынады және емдік профилактикалық шараларды мақсатты түрде жүргізеді.

есепке алу себебі динамикалық бақылау және жүйелі профилактикалық және емдік-сауықтандыру

шаралары жүргізу болып есептелінеді.

гинекологиялық бөлім. Ірі қалаларда арнайы босану үйі немесе ССБ мен

эндокринді бұзылыс пен резус сәйкеспеушілік пен жүкті әйелдердің босану бөлімі бар.
Босану үйінің структурасы: патология 45%, физиология 30%, обсервация 25%.
Ауылдық жердегі акушерлік — гинекологиялық көмек.
Ауылдық жердегі тұрғындарға амбулаторлық - поликлиникалық және стационарлық акушерлік көмек бес кезең бойынша жүргізіледі:
ФАП, КРД.

әйелдер кеңесі. Осы жерге қауіп қатер тобына жататын жүкті әелдер

де түседі.Ауыр жағдайдағы жүкті әйелдер облыстық ауруханаға жатқызылады.
Бұл мекемелерде әйелдер кеңесі, облыстық аурухана кабинеті, ауданаралық поликлиникалық бөлім және акушерлік бөлім бар.
НИИдің поликлиникалық бөлімі, медициналық институттың акушерлік және гинекологиялық кафедралары және стационарлар бар.

гинекологиялық көмекті үйымдастыру поликлиникалық звеномен және стационармен жүзеге асады. Поликлиникалық

звено болып әйелдер кеңесі саналады.Әйелдер кеңесінің тапсырмасы:
Әйелдер диспансеризациясы, аналық және перинатальдық аурулар мен шетінеудің профилактикасы.

емдік профилактикалық көмек көрсету.
Отбасыны жоспарлау және аборт жүргізу профилактика

шарасын жүргізу.
Гинекологиялық аурулардың алдын алу үшін және жүкті әйелдерді қорғау мақсатында колхоз, совхоз және өндіріс мекемелерінде жұмыс істейтін әйелдердің жұмыс ортасын зерттеу.
Онкологиялық ауруларды алдан алу және ерте анықтау.
Салауатты өмір салты бойынша санитарлық жұмыстар жүргізу.

бойынша)
Бұл топқа экстрагенитальді патологиясыз бірінші босанған әйелдер жатады және анамнезінде

бір аборттан артық емес әйелдер.
Орта дәреже – анатомиялық тар жамбаспен экстрагенитальді ауруы бар жұкті әйелдер,ірі ұрықтың дұрыс емес қалпы, 30 жастан асқан әйелдер, гестозы бар әйелдер, инфицирленген белгісі бар әйелдер, өлі ұрық, дамымаған жүктілік, қайталамалы аборт, жатырға операция жасалған жүкті әйел, қан кетумен асқынған босану.
Қауіп қатердің жоғарғы дәрежесі – ауыр экстрагенитальді ауруы бар жүкті әйел (жүрек жетіспеушілігі, ревматизм, септическикалық эндокардит, өкпелік гипертензия, гипертониаялық ауру II және III дәрежесі), ауыр гестоз, босану кезіндегі шок немесе коллапс.

факторлар, акушерлік — гинекологиялық анамнез, экстрагенитальды аурулар, қазіргі жүктіліктің ағымы,

босану мен босанғаннан кейінгі кезең ағымы. Балл есебі 0,8 және одан төмен – төмен қауіп қатер, 0,8ден жоғары – орташа дәрежелі қауіп қатер, 2 балл және одан жоғары – аналық өлімнің жоғарғы дәрежедегі қауіп қатер;

қауіп қатер тобының 3 дәрежесі жоғарыда айтылып өтілгендей, Vтен басқасы,

бұл кезде ұрықтың жағдайы 4ке дейін болса – төмен дәрежедегі қауіп қатер, 10 балл және одан жоғары – перинатальді өлімнің жоғарғы дәрежесі.

кольпоскопия.
Қауіп қатер тобын бөлу – аборт профилактикасының негізгі әдісі –

жатыр ішілік контрацепция, және қосымша – гормональді препараттар.
Жұмыс сапасын жақсартуға бағытталған негізгі рольді арнайы және поликлиникалық көмек көрсету мекемесі атқарады.
Консультация "Неке және отбасы".

өлім;
өлі туылу
ерте неонатальді өлім;
жүктіліктің 12 аптасына дейінгі кезеңде жүктілердің әйелдер

кеңесіне келуі;
аборттың салыстырмалы саны;
шала туылудың салыстырмалы саны;

кету)
Экстрагенитальды аурудан болған өлім (ЖЖЖ, инфекциялық аурулар және т.б.)
Кездейсоқ жағдайларда

болған өлім;
Перинатальды өлім – бұл нәрестенің туылуға дейінгі (антенатальды) + босану кезінде (интранатальды) + 7 күн ішіндегі жаңа туған нәрестелер өлімі (постнатальды немесе ерте неонатальды)/бір жыл ішінде туылған нәрестелер және оның 1000 көбейтіндісі. Промиллмен өлшенеді.

басқа науқастың қызығушылығы үшін "дәрігерлік құпияны" сақтайды.
Дәрігер міндеті:
Дәрігердің квалификациясы мен

тәжірибесі.
Адамгершілік қасиеті – жаны ашу.
Өз өзін қадағалау.

принципқа негізделген 4 модель:
«зиян жасама»;
«жақсылық жаса»;
«парызды орындау»;
«жеке

бас жетістігін және құқығын сыйлау».

«Антынды» берілген моральды принципі саналады, сонымен қатар «О законе», «О

врачах» және т.б.кітабында жазылған.
Екінші тарихи формасы болып дәрігер, медбике және науқастың өзара қарым қатынас түсінігі табылады. Парацельс (1493-1541) мұны айқындап жазып кеткен.
«Парацельс модельі» - бұл дәрігер этикасының формасы, науқаспен жақсы қарым қатынаста болу дәрігердің терапевтикалық ұстанымның құрылымдық стратегиясы болып табылады.

Дентология өзіне дәрігер құпиясын сақтауды, науқастардың денсаулығы мен өміріне жауапкершілік,

медициналық сообществодағы қарым қатынас мәселесі, науқас және оның туыстарымен қарым қатынас.
4. Иллюстрациялы материалдар: дауысты күшейтетін аппаратымен, биіктігі бойынша экранды реттеуі бар, мультимедиялық орнатылган, видеофильмдерді корсетуге арналган видеоаппаратурасы бар дәріс аудиториясы.

для студентов мед. ВУЗов. М., 2001 г.
Руководство по акушерству

и гинекологии: учебное пособие/ пер. с англ. Под ред.Э.К.Айламазяна. – 4-е изд. – М., 2009. – 650 с.
Акушерство: учебник + СD/ под ред.Г.М.Савельевой, Р.И. шалиной, Л.Г.Сачинавы, О.Б.Паниной, М.А.Курцера. – М., 2008. – 656 с.
Гинекология: учебник / под ред. Г.М.Савельевой, В.Г.Бреусенко. – 3-е изд. – М., 2008. – 432 с.
Деонтология в медицине. Под ред. Б. В. Петровского. — Москва, 1988. - Т. 2. - С. 390.
Каюпова Н.А. История развития акушерско-гинекологической службы в Республике Казахстан // Акушерство и гиенкология.-1998.-№3. – С.3-8.
Каюпова Н.А., Бикташева Х.Н. Организация акушерско-гинекологической службы в Казахстане // Метод. руководство.-Алматы.-1998.- 30 с.
Международный кодекс медицинской этики. // Врач. — 1994. - № 4. - С.