Тлеубекова Гаухар ШТҚ 311 Стиль түрлері

Стиль түрлері

Ауызекі сөйлеу стилі

Ғылыми стиль

Ресми іс-қағаздар стилі

Публицистикалық стиль

Көркем әдебиет стилі

сөз мәдениеті
С) жүйелі сөйлеу мәдениеті Д) Көркем әдебиет стилі

Е) мақала, баяндама
2. Ауызекі сөйлеу тілінің стильдік ерекшелігін табыңыз.
А)үндемей тыңдау В) қарапайым сөздерді қолдану
С) тіл тазалығын сақтау Д) қыстырма сөздерді қолдану
Е) диалогке құрылмайды
3. Тілдесу үстіндегі қойылатын талаптар қалай аталады?
А)коммуникативтік талап В) грамматикалық талап
С) лексикалық талап Д) мәнерлеп сөйлеу талабы
Е) ғылыми стиль тұрғыда
4. Стильдің қанша түрі бар?
А) 4 В)5 С) 6 Д) 3 Е) 2

күз емес, гуілдеген желді күз еді. Тұнық біткен шаңырақты сабалап,

қараша үйлер тозығы жеткендігін айтып, зар қақсап, сықыр-сықыр етеді. Бұрқырап түсе бастаған күзгі сары ала жапырақ ауылда жындай ойнақтайды. Қартайған, ескірген, күні өткеннің бәрі де зікір салып тұрғандай». Автор ауылды суреттеу үшін түрлі көркемдеуіш құралдарды қолданған. Әр қайсысына өңін, түрін, түсін береді. Салпы етек, жылауық күз, гуілдеген желді күз, тұнық біткен шаңырақ, қараша үйлер, бұрқырап түсе бастаған күзгі сары ала жапырақ... Негізгі сөздің алдында анықтап тұрған тұлғалар – эпитеттермен бейнелі.

Эпитет немесе айқындау (грекше epitheton – қосымша) – заттың, құбылыстың айрықша сипатын, сапасын анықтайтын суретті сөз. Эпитет прозада да, поэзияда да кездеседі.

алып қалды жатып. Жұлдыздар түнде тұрған қарауылға Көз ілді ұйқы жеңіп балбыратып. Келеді алтын сағат көтеріліп, Бастауға кең

әлемнің жұмыс күнін. 

Ерекшеленіп берілген мына эпитетті тіркестер өлеңге өң береді.

салыстыра суреттеу. Оның жасалу жолдары: -дай, ­-дей жұрнақтары арқылы, «секілді,

сияқты» деген шылаулармен, «ұқсап, құсап» деген сөздер арқылы жасалады.

Ақберен Елгезектің «Кешкі ода» атты өлеңі

Қыр мұрының таулардың сілеміндей, Нұр-ғұмырың – баулардың тілегіндей. Қарашы әне, майысқан аппақ гүлді, Дәл өзіңнің нәп-нәзік білегіндей!