Жұлын-ми сұйықтығының айналысы

сұйықтығының айналысы

сыңарлары қыртысының цитоархитекториясы ;
2. Ми-жұлын сұйықтығы

;
3. Ми-жұлын сұйықтығының химялық құрамы ;
4. Ми-жұлын сұйықтығының айналысы ;
III. Қорытынды.
IV. Қолданылған әдебиеттер.

өз ішіндегі пайда болатын қажеттіліктерді өтеуге лайықталған бейімделу процестерін іске

асыратын физиологиялық механизмдер арқылы қол жететін ақырғы пайдалы нәтиженің ең негізгісі – ішкі ортаның тұрақтылығын (гемостазисті) қамтамасыз ету екені белгілі. Тек осы жағдайда ғана барлық функционалдық жүйелер өздеріне тиісті, қалыпты қызметтерін атқарады.
      Организмдегі мүшелер мен ұлпаларды бөгде денелерден қорғауда, клетка аралық сұйықтықтың құрамы мен қасиеттерінің тұрақтылығын сақтауда ерекше рол атқаратын гемеостатикалық  бейімделу  механизмдернің бірі гематоэнцифальдық тосқауыл деп есептеледі. Бұл ұғымды ғылымға Л.С.Штерн енгізді.Организмнің дене тұрақтылығын сақтауда маңызды рөл атқаратын құрылым бірлік болып, жұлын-ми сұйықтығы және оның айналысы орындайды.

үшін, алдымен мидың цитоархитектурасын білген жөн. Қыртыстың түрлі учаскелерінің құрылыстық

ерекшеліктерін оның архитектоникасы деп атайды. Қыртыстағы клеткалардың көлемін, пішінін, олардың қыртыс қабаттарында орналасуын және әрбір қабаттың қалыңдығын ондағы түрлі клеткалық элементтердің бір-бірімен сандық қатынастарын (цитоархитектоникасы) т.б. өте ұқыптылықпен  зерттеу нәтижесінде, үлкен ми сыңарлар қыртысының бетін толып жатқан алаңдарға бөлуге мүмкіндік туды. Кешірек ми қыртысының ми элинді талшықтарының орналасуы мен құрылыс  ерекшеліктерін зерттеуге  кірісті (милоархитектоника).
    Цитоархитектоникалық және миелоархитекктоникалық зерттеулерге сәйкес қыртыс облыстарға, алаңдарға және кіші алаңдарға бөлетін карталар жасалды.
    Қазіргі кезде мидың онта және филогенетикалық ерекшеліктерін ескере отырып, адам миы қыртысының барлық ауданын негізгі 5 зонаға бөледі: ертедегі, ескі, жаңа және аралық қыртыстың екі зонасы. Ертедегі қыртыс – палеокертекс бүкіл үлкен ми сыңарлар қыртысының 0,6 %  жатады. Бұған иіс сезу мен оның артқы ұшындағы. Ол негізінен иіс сезумен байланысты. біраз учаське кіреді. Ертедегі қыртыс қабаттары бір-бірінен айқын бөлінбеген және олар қыртысасты ядроларынан да онша бөлініп кете қоймаған

саңылауымен бөлінеді.Торлы жұмсақ қабық сияқты мидың жүлгелері мен ойыстарына енбейді.Жұмсақ

және мөлдір қабықша арасы сұйыққа толы торасты кеңістік-cavitas subarachnoidealis құүрайды.Кейбір жерлерде,көбінесе ми табанында,торасты кеңістігі өте күшті дамып,сұйықтығы бар кең де терең цистерналар түзеді.
Cisterna cerebrellemedularis-мишықтың артқы жиегімен сопақша ми арасында жататын ең үлкен цистерна.
Cisterna interpendicularis-ми аяқшаларының арасында.
Cisterna chistmatis-көру қиылысы алдында.
Cisterna fossa lateralis cerebri-аттас шұңқыршақта.
Торасты кеңістіктерінде дәнекер тканьды көпіршелер-trabeculae arachnoideales-және қоршаған сұйықтық арқасында қысылып қалудан сақталатын ми тамырлары жайғасады.

қуысын, ми сауытындағы субарахнолдалық кеңістікті, жұлын каналын ми ұлпасындағы периваскулярының

(тамырлар айналасындағы) және перицеллюларлық (клеткалар айналасындағы) кеңістіктерді толтырып тұрады. Ми-жұлын сұйықтығы қоректік қызмет атқарады және мидың ішіндегі қысым шамасын анықтайды. Оның құрамында біраз биологиялық белсенді заттар болады. Мәселен, гипотоломус пен гипофиз гориондары, гаммаоминмай қышқылы, ацетилхалин, норадреналин, дофалин, серотонин және метаболизм өнімдері.

ТҰРАТЫН ЖҰЛЫН СҰЙЫҚТЫҒЫНЫҢ-LIQUAR CEREBROSPINALIS ОРГАНИЗМНІҢ БАСҚА СҰЙЫҚТАРДАН ЕРЕКШЕ АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ БАР.ОНЫМЕН

ТЕК ІШКІ ҚҰЛАҚТЫҢ ЭНДО ЖӘНЕ ПЕРИЛИМФАСЫ МЕН КӨЗДІҢ СУЛЫ ЫЛҒЫЛДЫҒЫ ҒАНА ҰҚСАС.МИ ЖҰЛЫН СҰЙЫҚТЫҒЫ PLEXUS CHOROIDEI-ДЕН СЕКРЕЦИЯЛАНУ ЖОЛЫМЕН БӨЛІНЕДІ,ОНЫҢ ЭПИТЕЛИЙЛІ ҚОРШАУЫ БЕЗДІҢ ЭПИТЕЛИЙНЕ ҰҚСАС БОЛАДЫ.LIQUOR CEREBROSPINALIS ТІ ЖАСАП ШЫҒАРАТЫН АППАРАТТЫҢ СҰЙЫҚТЫҚҚА БІ ЗАТТАРДЫ ӨТКІЗІП,БАСҚА ЗАТТАРДЫ ТҰТЫП ҚАЛАТЫН ҚАСИЕТІ БАР,БҰНЫҢ МИДЫ ЗИЯНДЫ ӘСЕРЛЕРДЕН ҚОРҒАУДА ҮЛКЕН МАҢЫЗЫ БАР.СӨЙТІП,ӨЗІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ЖАҒЫНАН МИ ЖҰЛЫН СҰЙЫҚТЫҒЫ МИЫМЕН ОНЫҢ НЕГІЗІНДЕГІ ТАМЫРЛАР ҮШІН ҚОРҒАНЫШТЫҚ ҚЫЗМЕТ ҚАНА АТҚАРМАЙ,НЕРВ ЖҮЙЕСІ ОРТАЛЫҚ МҮШЕЛЕРІНІҢ ДҰРЫС ҚЫЗМЕТ АТҚАРУЫ ҮШІН АРНАУЛЫ ІШКІ ОРТА.МИ ЖҰЛЫН СҰЙЫҚТЫҒЫ ОРНАЛАСҚАН КЕҢІСТІК ТҰЙЫҚ БОЛАДЫ.ОДАН СҰЙЫҚТЫҚ НЕГІЗІНЕН ӨРМЕК ҚАБЫҚТЫҢ ТҮЙІРЛЕРІ АРҚЫЛЫ СҮЗІЛУ ЖОЛЫМЕН ВЕНАЛЫҚ ЖҮЙЕГЕ,ІШІНАРА МИ ҚАБЫҚТАРЫ ЖАЛҒАСАТЫН НЕРВТЕР ҚЫНАБЫ АРҚЫЛЫ ЛИМФА ЖҮЙЕСІНЕ АҒЫП ШЫҒАДЫ.

10 %-дай құрғақ қалдық болады. Клеткалардың 60 %-ы лейкоциттер үлесіне

тиеді. Қалыпты жағдайда 1 мк-мінде 1,5 клетка болады. Ми-жұлын сұйықтығында лизоцим және біраз ферменттер бар. Клиникалық тәжірибеде диагноз қою үшін ми-жұлын сұйықтығындағы Кафеа белок коэффинциенті деп аталатын көрсеткіштің маңызы зор. Коэффициент ондағы глобулин мөлшерінің альбуминге қатынасы арқылы анықталады. Қалыпты жағдайда бұл қатынас 0,2 - 0,3 шама болады. Мидағы ликвор айналу жүйесін үш негізгі буын құрайды: ликвор өндірілуі, ликвор айналасы және ликвор әкетілуі. Ликворды негізінен ми қарыншаларының тамырлар шырмаулары қан плазмасынан сүзу (фильтрация) арқылы өндіреді. Бұл процеске белгілі дәрежеде мидың түрлі құрылымдық элементтері, нейрондар және глиалық ұлпа қатысады.

мидың бүйір қарыншаларынан қарынша аралық тесік (Монро тесігі) арқылы сұйықтық

ІІІ-қарыншаға өтеді, одан соң ортанғы мидағы опература (Мажанди тесігі) және латеральдық опература (Лушка тесігі) арқылы ми түбіндегі цистерналарға өтеді де, ортаңғы ми сайына жетеді. Бұдан соң үлкен ми сыңарларының  субарахнойдалық кеңістігіне көтеріледі. Ми-жұлын сұйықтығының қозғалысы оның жолының әртүрлі бөлімдеріндегі гидростотикалық қысымдар градиентіне (айырмасы) негізделген. Бұл қысымдар ми сауытындағы қан тамырларының соғуына, веналық қысымның өзгерістеріне және дененің кеңістіктегі қалпына байланысты болады. Ми-жұлын сұйықтығының әкетілуі (30-40%) арахноидалық  кеңістік арқылы жүреді де, бойлай жатқан жатқан синусқа түседі. Сұйықтың 10% -дайы ми  қарыншаларының тамыр шырмаулары арқылы әкетіледі, ал  5-30% -ға  дейінгісі периневральдық кеңістіктер арқылы лимфа жүйесіне түседі.

қалыпты жағдайда 90-200мл шамасында орташа алғанда 140 мл-дей  болады. Бір

тәулікте 500 мл-дей ми-жұлын сұйықтығы жасалады. Оның жаңаруы 1 тәулікте 4-8 рет орындалады. Бұл жиілік тамақтану режиміне, денедегі су мөлшеріне, организмдегі физиологиялық процестер тербелісінің белсенділігіне, ОЖЖ-ның қызметіне, т.б. байланысты.
Ми –жұлын сұйықтығының қалыпты циркуляцияда болуы ағзадағы жүзеге асатын барша процестердің ұтымды жүруіне ықпал етеді. Барлығы мәлім жұлын адам үшін ең қажетті орган. Оның құрамына кіретін бөліктердің қалыпты жағдайда болуы аурудың туындауына тосқауыл болады. Атап айтарлағы жұлын-ми сұйықтығы. Біз болашақ дәрігер ретінде жұлын-ми сұйықтығының маңыздылығын жете біліп, өз тәжірибемізде дұрыс қолдана білуіміз абзал.

с врожденной гидроцефалией после консервативного и хирургического методов лечения. Лебедев,

Морозова, Знаменская Жур. Педиатрия 1983 N 4 2. Лечение окклюзионной гидроцефалии неопухолевого происхождения эндоскопическим способом. Гренц, Ростоцкая, Спиридонов Журн. Вопросы нейрохирургии им. Бурденко 1979 N 2 3. Топическая диагностика заболеваний нервной системы. Скоромец С - Петербург 1996 4. Лекарственные средства (справочник). Машковский М: 1993 5. Неврология. 1985