Слайд 1Ақмола облысы
Шортанды ауданы
Төңкеріс негізгі мектебі
Биология мұғалімі
Булекбаева Анар Зейнолдақызы
Слайд 3
Мақсаты:Білімді,адамгершілігі мол, жан - жақты тұлга тәрбиелеу.
Оқушылардың пәнге деген
қызығу-шылығын әр түрлі әдіс - тәсілдерді қолдана отырып, арттыру.
Слайд 4Адамның әрбір жасуша ядросында 46 хормосома бар?
Шығу тегі, құрылысы
ұқсас атқаратын қызметі әр түрлі жасуша жиынтығы ұлпа деп аталады?
Рефлекс 3ге бөлінеді.
Жұлынның диаметрі 1 см?
Ересек адамның миының орташа салмағы 1300-1400 гр?
Ми 5 бөліктен турады?
Көру анализаторлары арқылы қоршаған ортаның 90пайыз ақпаратын қабылдаймыз?
Есту анализаторлары сыртқы, ортанғы, аралық ішкі құлақтан тұрады?
Адамда 36 тіс болады?
Тері сезім мүшесіне жатады?
Тілдің ұшы таттіні сезеді?
Адам нәсілдері үшке бөлінеді?
Адамның жүрегі екі құлақша, бір қарыншадан тұрады?
Слайд 5Тірек-қимыл жүйесіне қаңқа мен бұлшық-еттер жатады. Бір-бірімен дәнекер ұлпалар (шеміршек
пен сүйек) арқылы байланысқан сүйектер қаңқа түзеді. Қаңқа ағзаның тірегі,
ал оның бұлшықеттері қимыл-қозғалысты қамтамасыз етеді.
Адам ағзасында 260ға жуық сүйек бар. Ал жаңа туылған сәбиде 350 сүйек болады.
Слайд 6
Сүйектің құрамы Сүйектің құрамында 50% су, 12,5% нәруыз тектес органикалық
зат оссеин (жұмсақ, серпінді органикалық зат) 21,8% минералды заттар (кальций
фосфаты), 15,7% май болады. Оссеин заты сүйекке серпінді, иілгіштік қасиет береді.
Слайд 7Тірек – қимыл
жүйесінің маңызы
Қорғаныштық
(Ми-бассүйек)
Қимыл-
қозғалыс
Зат алмасу
(Са, Р)
Тірек
болады
Қан түзілу
(сүйек кемігі)
Энергетикалық
(хим –
механ)
Пішін беріп,
Пішінің сақтайды
Тірек-қимыл жүйесінің маңызы
Слайд 10
Бас сүйек
Ми сауыты
Бет бөлімі
Жұп сүйектер: самай, төбе
Тақ сүйектер: маңдай,
шүйде
Бет бөлімі: Үстіңгі және астыңғы жақ сүйектері
Слайд 11Омыртқа жотасы (33-34 омыртқадан тұрады)
Мойын бөлімі
(7 омыртқа)
Арқа бөлімі
(12 омыртқа)
Бел
бөлімі
(5 омыртқа)
Сегізкөз бөлімі (5)
Құйымшақ бөлімі (4-5)
Слайд 12Артық болмас білгенің
Сколиоз - омыртқаның бүйір жаққа қисаюы.
Лордоз
- омыртқаның алға қисаюы.
Кифоз - омыртқаның артқа қисаюы.
Слайд 13Жамбас сүйектері
1–мықын;
2–шат;
3–шонданай;
4– сегізкөз
Слайд 14Иық белдеуі және қол сүйектері:
1 – бұғана; 2 – жауырын;
3 – тоқпан жілік;
4 – шынтақ сүйек;
5 –
кәрі жілік;
6 – білезік сүйектері;
7 – алақан сүйектері;
8 – саусақ сүйектері
Слайд 16
1–жамбас сүйегі;
2–ортан жілік;
3–асықты жілік;
4–шыбық (садақ) сүйек;
5–өкше
сүйек;
6–толарсақ сүйектері;
7–табан сүйектері;
8–башпай сүйектері
Аяқ сүйектері
Слайд 18Сүйек пішіні мен мөлшері
Ұзын сүйектер
(түтікті сүйектер)
Қысқа сүйектер
Жалпақ сүйектер
Слайд 19Сүйектердің байланысуы
қозғалмайтын
Жартылай
қозғалатын
қозғалатын
Бассүйек Сегізкөз
Омыртқа жотасы
230
буындар бар
Слайд 20
Жеке жұмыс: семантикалық карта
(«+» , «-» белгісін қою арқылы)
Слайд 22 1.Мойын омыртқасы нешеу? Жеті
2.Қолбасы сүйегі қалай аталады?Білезік
3.Пішіні үшбұрышты,үш қырлы
жалпақ сүйек? Жауырын
4.Омыртқа жотасының 5-бөлімі? Сегізкөз
5.Денені ұстап тұрады? Сүйектер
6.Қаңқаға нелер
бекінеді? Бұлшықеттер
7.Бір-бірімен тұтасып, қозғалмайтындай болып байланысқан сүйектер? Қимылсыз
8.Аяқ-қол сүйектерінің байланысы? Қозғалмалы
9.Сүйектердің байланыс түрі? Қосылу
10.Аяқ сүйектеріне жатады? Толарсақ