Дарынды балаларды ай?ындау ж?не дамытуда?ы ?ылыми- ?дістемелік ?ызметті ?йымдастыру жолдары

бар ел ғана тарих бетінде ұлт болып жазылмақ! Сонау ХІХ

ғасырда ағартушылық-демократтық бағыттың негізін салған Шоқан,Ыбырай,Абайлардың, ұлттың ұстазы болған Ахметтің,жалыны мен жігері жанған Міржақып пен Мағжандардың ұлы мұратын жүзеге асыруға атсалысып жүрген СІЗДЕРГЕ, құрметті әріптестер, дарынды баланы ашуда, тәрбиелеуде Сәттілік тілейміз!

Бұлақ көрсең, көзін аш...

аты Адам болады.” Абай.



“”... Бізге керегі шын дарындар.

Нарық қол-аяғымызды қалай қыспасын, мемлекет өзінің талантты ұлдары мен қыздарын,нағыз әдебиет пен өнерін жасайтын тарланбоз жүйріктерін қолдауға, қорғауға міндетті.” Н.Ә.Назарбаев.
“Көп білген кісі кемеңгер кісі емес,білгені елге пайда келтірген кісі-кемеңгер.” Эсхил.
“Неге біз алға үнемі ұмтыламыз? Өйткені өмірдің мәні-жаңалық ашу ғой...” Л.Н.Толстой

пайда болу негізінде қандай себеп жатыр: тұқымқуалаушылық па, әлде тәрбие

ме?
3.Оқушы дарындылығын, оның әлеуетті қабілетін қалай анықтауға болады?
4.Дарындылықты анықтайтын психодиагностикалық әдістемелердің қайсысы нәтижелірек?
5.Неліктен кейбір адамдардың (Паскаль, Моцарт, Гете,Гаус, Архимед т.б.) қабілеті ерте жасында байқалады, ал тағы басқа біреулердікі ( Ньютон, Гегель, Дарвин, Менделеев, Декарт т.б.) ересек жаста пайда болады?

және мектеп басшыларының тұлғалық қасиеттеріне, кәсіби біліктілігіне тікелей байланысты...
“... Көптеген

табиғи талант дарынсыз ұстаздардың кесірінен жойылып кетеді.Олар дарынның табиғи құбылысына терең бойлай алмай,тұлпарды есекке айналдырып құртып тынады.” Плутарх.

Жаңашыл педагогтер оқушының жеке тұлғалық абройын барынша құрметтеуге, оның шығармашылық қабілеттері мен бейімділіктерін, өздігімен ойлау қабілетін дамытуға, жағымды эмоциональдық педагогикалық үрдісті қалыптастырып, одан педагогикалық зорлықтың барлық түрін аластатуға бағытталған ізгіліктік стратегиясымен сипатталады.

Сондай - ақ дарынды оқушылармен нәтижелі жұмыс жасайтын мұғалімнің кәсіби “бейнесі” мынадай қасиеттерден тұрады: жоғары кәсіби біліктілік, даралық қасиет, білімпаздық, ойлап табуға және ғылыми зертеу жұмысына қабілеттілік, кәсіби қызметін өздігінен жетілдіруге ұмтылушылық. Дарынды оқушымен жұмыс мұғалімнің өзіне, қызметіне және кәсіби біліктілігіне жаңа, жоғары талаптар қояды. Тіпті оның кәсіби жетілуіне өзгеше емтихан болып табылады.

болады .
2) Сабақты түрлендіріп өткізу. 
3) Сабақта оқушылар өздері жасаған суреттер,

схемаларды пайдалану . 

4) Техникалық құралдарды тиімді қолдану.

5) Сабаққа қатысты бейне-таспаларды,фильмдерді көрсету. 

1)Сабақта кең көлемде көрнекі құралдарды пайдалану.

жету-оқу бағдарламасын тереңдетіп оқыту және оқушының танымдық белсенділігін дамыту арқылы

жүзеге асырылады.

тұрғыдағы жасампаздық, жаңадан жасалған нәрсе бұрынғы нәрселердің механикалық қайталануы емес,

өзінің сонылығымен, біртумалығымен ерекшеленетін болса, өзін - өзі куәландыратын, дәлелдейтін болса, онда бұл нәрсені туғызған шығармашылық акт туралы сөз қозғауға болады.

де көрінеді. Адам бойындағы қабілеттерді дамытып, олардың өшуіне жол бермеу

адамның рухани күшін нығайтып, өзін - өзі табуына көмектеседі. Өйткені, адам туынды ғана емес, тудырушы, жаратушы да. Ол өзін - өзі шынайы болмысына бастайтын жол іздеуі керек. Адам өзін - өзі жетілдіруге де, сонымен қатар, сонымен қатар өзін - өзі жоюға да қабілетті болады. Адамның өз болмысын тануға ұмтылуға көмектесіп, тереңде жатқан, талап тілегін, қабілеттерін дамыту, сол арқылы оған толыққанды өмір сүру үшін жаңа рухани күш беру білімнің ең маңызды мақсаты болып табылады»-деп көрсетілген Қазақстан Республикасы Орта білімді дамыту тұжырымдамасының жобасында. Кез - келген дамыған өндіріс қазіргі таңда шығармашылықпен жұмыс жасауды талап ететін адамды қажет етеді. Шығармашылықпен жұмыс жасайтын адамның негізгі іс - әрекеті ақыл - ойға, әрі алған білімді басқа таныс емес іс - әрекетте тасымалдай алуға негіздейді.

кездестіреді:
Көптеген жағдайда ұстаздар дарынды оқушыға немқұрайды қарайды және олардың ішкі

жан дүниесіне үңіле алмайды

Диагностикалық әдістерді білмегендіктен, дарынды оқушыны анықтауда төмен нәтижелер көрсетеді

Дарынды оқушымен жекелей, арнайы жұмыс жргізілмейді

Дарынды оқушыларға тапсырма дайындағанда олардың қиындығына, сапасына емес, көптігіне көңіл бөлінеді

Дарынды оқушыларға тапсырма дайындағанда олардың қиындығына, сапасына емес, көптігіне көңіл бөлінеді

Дарынды оқушымен жұмыс жүргізуде ғылыми-зерттеу жұмыстарының қажеттілік деңгейі.

отырған, өзіндік дайындығы бар ұстаз төмендегі қасиеттерімен дараланады:
Дарындылықты анықтау,

дамыту мәселесіне ерекше көңіл бөледі, сол бағытта талмай жұмыс істейді
Дарындылықты анықтау, дамыту мәселесіне ерекше көңіл бөледі, сол бағытта талмай жұмыс істейді
Жұмысқа қажетті ақпарат және түрлі әдіс-тәсілдерді үнемі тауып, тиімді пайдалана алады.
Педагогикалық үрдісті диагностикалау жұмысын жүргізе алады, одан қорыт ынды шығарып отырады
Педагогикалық үрдісті диагностикалау жұмысын жүргізе алады, одан қорытынды шығарып отырады

сезінуі;
Оқушымен қарым-қатынастың болуы;
Нәтижелі әдіс-тәсілдерді талмай іздеп, пайдалану;
Дарынды оқушының ата-анасымен тығыз

байланыста болуы.

нысанын, педагогикалық үрдісті білуі;
Жеке тұлға теориясын, оны қалыптастырудың әдіс-тәсілдерін білуі;
Заман

талабына сай жаңа технологияларды білуі;
Дарынды оқушының оқуда ғана емес, басқа да көрсеткіштеріне көңіл бөлуі;
Шығрамашылық тапсырмалар дайындай білуі т.б.

П.Торранс зерттеп,шындығында бұл пікірдің ұстаздар қауымы арасында жиі кездесетінін дәлелдеді.Дегенмен,

П.Торранстың пайымдауы бойынша мұғалімге көп қисынсыз сұрақ қоятын,көбіне, түсінбеушілік туғызатын, қияли, әр нәрсеге өз көзқарасы бар, яғни дәл осы қасиеттер оқушының шығармашылық дарындылығын көрсететінін айқындаған. Сондықтан осы қағиданы естен шағармаған жөн.

( жекелей және топпен) оқытуға арналған тереңдетілген бағдарлама құрастырып, тұрақты

жұмыс жүргізе алуы;
Дарынды оқушыны зерттеуге психодиагностикалық күнделік жүргізуі;
Оқытудың инновациялық технологияларын, дифференциалды әдісін қолдана білуі;
Оқушылармен қарым-қатынасты психологиялық тұрғыда сауатты орната білуі;
Дарынды оқушыны оқытудың нәтижесін нақты бағалай білуі;
Дарынды оқушының ғылыми-ізденіс жұмыстарына жетекшілік жасай білуі;
Дарынды оқушыны олимпиадалар мен сайыстарға дайындауда жетістікке жете алатында деңгейде дайындай алуы;
Дарынды оқушының ата-анасына педагогикалық психологиялық көмек көрсете білуі.

ар, мінез деген нәрселерден озады” Абай.
Ғылыми зерттеудің тақырыбын

таңдап алу; ( «яғни проблемыны қалай табуға болады?” қағидасы).

“Оқып үйренбесең,өнерге де, даналыққа да қолың жетпейді” Демократ.
Табысқа жету, проблеманы шеше білу. (Әр жетістік –мәресіне жеткен проблема).