К?нерген с?здер

Содержание

1. К?нерген с?здер
2. Көнерген сөздер5-сынып Қоғам дамуына орай тіліміздегі
3. Көнерген сөздер мағынасына қарай екі
4. 2. Архаизмдер – халықтың тұрмыс – тіршілігіне,
5. Кейбір көнерген сөздердің қайтадан жаңаратын кездері де
6. 1. Қызығушылықты ояту
7. 2. Мағынаны тану Садақ, жебе,
8. Слайд 8
9. CЕРГІТУ СӘТІ
10. Слайд 10
11. Оқулықпен жұмыс 150 – жаттығу. Мәтіндегі
12. Оқулықпен жұмыс 151 – жаттығу. Мына мақалдардағы көнерген сөздерді теріп жазып мағынасын ашыңдар.
13. Сабақты қорытындылау
14. БІЛІМДІ БЕКІТУ1.Көнерген сөздер дегеніміз не ? 2.Қандай көнерген сөздерді білесіңдер ?
15. БАҒАЛАУ Оқушылардың ынтасына қарай білімдері бағаланады
16. Үйге тапсырма 152 және
17. Скачать презентанцию

Көнерген сөздер5-сынып Қоғам дамуына орай тіліміздегі қолданыстан шыққан сөздер көнерген сөздер деп аталады. Көнерген сөздердің мағанасы бірте – бірте солғындап жоғала бастайды. Олар тек тарихи тақырыпқа жазылған көркем шығармаларда ғана

Слайды и текст этой презентации

Слайд 1Оңтүстік Қазақстан облысы
Отырар ауданы
“Темір жалпы орта мектеп” мемлекеттік мекемесінің
Қазақ тілі

мен әдебиет пәнінің мұғалімі
Жаңабай Ақтолқын Сатыбалдықызы

Оңтүстік Қазақстан облысыОтырар ауданы“Темір жалпы орта мектеп” мемлекеттік мекемесініңҚазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғаліміЖаңабай Ақтолқын Сатыбалдықызы

Слайд 2Көнерген сөздер
5-сынып
Қоғам дамуына орай тіліміздегі қолданыстан шыққан сөздер

көнерген сөздер деп аталады. Көнерген сөздердің мағанасы бірте – бірте

солғындап жоғала бастайды. Олар тек тарихи тақырыпқа жазылған көркем шығармаларда ғана сол кезеңнің бейнесін көрсету мақсатында қолданылады.

Көнерген сөздер5-сынып Қоғам дамуына орай тіліміздегі қолданыстан шыққан сөздер көнерген сөздер деп аталады. Көнерген сөздердің мағанасы

Слайд 3 Көнерген сөздер мағынасына қарай екі түрге бөлінеді:
1. Тарихи

сөздер – қолданылған дәуірі өтіп, ескі заманның өзімен бірге көнерген

тарихи атаулар.Тарихи сөздерге ел басқарумен байланысты атаулар: хан, патша, уәзір, би, аға, сұлтан т.б. Қазір пайдаланылмайтын қару – жараққа қатысты сөздер: садақ, жебе, сауыт, айбалта, найза т.б. Кеңес дәуірі тұсында қолданыдлған әкімшілік сөздер: қызыл отау, қызыл әскер, т.б. сөздер жатады.

Көнерген сөздер мағынасына қарай екі түрге бөлінеді:1. Тарихи сөздер – қолданылған дәуірі өтіп, ескі заманның

Слайд 42. Архаизмдер – халықтың тұрмыс – тіршілігіне, салт – сана,

әдет – ғұрпына қарай әр дәуірде өзгеріп, басқа сөздермен ауысып

отырған немесе ескіріп кеткен сөздер. Архаизмдерге мата атаулары: торқа, биқасап, дүрия, патсайы т.б. Әдет ғұрып атаулары: сауын айту, ұрын бару, бесік құда, барымта тағы басқа үй тұрмысы, киім – кешек, ыдыс-аяқ атаулары: лашық, күпі, сәукеле, саптыаяқ, кебеже т.б. сөздер жатады.

2. Архаизмдер – халықтың тұрмыс – тіршілігіне, салт – сана, әдет – ғұрпына қарай әр дәуірде өзгеріп,

Слайд 5Кейбір көнерген сөздердің қайтадан жаңаратын кездері де болады. Мысалы кеңес

дәуірі кезінде қолданудан шығып қалған діни сөздер (иман, мешіт, ораза,

айт, пітір, құран т.б.) бұрынғы жыл атаулары (барыс, жылқы, қоян, ұлу т.б.) ай атаулары (наурыз, сәуір, маусым, қыркүйек т.б.) Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан бері қайтадан жаңғырып, қолданыла бастады.