"Азаматты? ?ор?аныс" сыныптан тыс ж?мыс

мемлекеттік мекемесі

“Азаматтық қорғаныс”
Сыныптан тыс жұмыс

Конституцияны т. б. құқықтық нормативтік актілерді орындай, құрметтей білуге үйрету,

адамгершілікке, елжандылыққа, құқықтық сауаттылыққа тәрбиелеу; ойлау, тыңдау, сөйлеу мәдениетін дамыту, қабілеттерін шыңдау

Сабақтың мақсаты

жатқан тұста мемлекетіміздің кабылдаған негізгі заңы ел дамуының компасы болды.Мемлекет

дегеніміз – белгілі бір территориясы, шекарасы, рәміздері,ұлты бар жалпы халықтық ірі ұйым десек, сол халық ұлтының төл Конституциясының қабылданғанына 18жыл толып отыр. Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясын БҰҰ 1948 жылы 10 желтоқсанда қабылдаған. Осы декларация қабылданғалы, жыл сайын 10 – желтоқсанда «Адам құқықтарының күні» аталып өтіледі.

жариялаудан басталды. 1979 жылы халықаралық балалар жылын өткізу кезінде

« Бала құқығы туралы Конвенцияны » дайындау жөнінде топ құрылды. 1989 жылдың 20 қарашасында Конвенция Біріккен Ұлттар Ұйымында бір ауыздан қабылданды. Бала құқығының халықаралық күнінің маңызы осы сәттен бастап арта түсті.
1995 жылы Қазақстан Республикссының Президенті Н. Ә. Назарбаев туралы Конвенцияға қол қойды. Әлемнің 156-шы елі болып қол қойған Қазақстанның мәртебесін асыратын бұл елеулі қадам, республика балаларының жыл сайын 20 қарашада өз құқықтарын қорғау мерекесін атап өтіп келеді.
Құрметті ұстаздар мен оқушылар! Мемлекетіміздің ата заңының 1 – бабында «Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретірде орнықтырлы. Оның басты қазынасы – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары» деген қастерлі сөзді кіргізген. Бүгінгі құқықтық мемлекет құрамыз деген заманда әр бір адам өз құқықтарын жете біліп, жалпы заң білімі саласынан мағлұмат алғаны дұрыс. Заңды аттамай, тура жолмен жүріп, еліне адал қызмет еткен азамат қана мұратына жетеді. Сондықтан заңды білу – заман талабы. «Құқықтық сауаттылық – заман талабы» айдарымен ұйымдастырылған сайысқа қош келдіңіздер!

бөлім

«Тікелей сұрақ»

(Әр топқа заң, құқық тақырыптарына байланысты 10 сұрақ қойылады.

Әрбір дұрыс жауап 1 ұпаймен есептеледі.)

2 - бөлім

кезде күшіне енеді?
4 )Егемендік алғаннан кейін

ҚР-да коституция қанша рет қабылданды?
5)Республикадағы жоғарғы заң шығарушы органды ата.
6) «Қасым ханның қасқа жолы» қанша тараудан тұрады
7)ҚР өзін қандай мемлекет ретінде орнықтырды?
8)Құқық дегеніміз не?
9)ҚР Коституциясы неше бөлімнен және қанша баптан тұрады?
10)17 желтоқсан қандай күн?

күшіне енді?
3)ҚР – ның төл теңгесі қашан қолданысқа енгізілді?

4)Дүние жүзіндегі тұңғыш конституция қай жылы пайда болды?
5)Адам құқығының жалпыға бірдей декларациясы қашан қабылданды?
6)ҚР-ның «Мемлекеттік нышандары»туралы заңы қай жылы қабылданды?
7)ҚР-дағы «Бала құқықтары»туралы заң қанша тараудан тұрады?
8) «Жеті жарғыны» қабылдаған қазақ ханы кім?
9) Бала құқықтары туралы конвенция қашан қабылданды?
10)ҚР-ның жаңа әнұраны қашан қабылданды?

адамның адамгершілік қасиеттері заңды жоқтатпайды. Менандр.
Заң адамды бағындырады. Т.

Фуллер.

3 – бөлім. «Тапқырлық»

(Жағдаят шешу)
1)Ерлі- зайыпты Галимовтар ҚР азаматтары болып табылады. Бірақ олардың баласы дүниеге келген кезде олар Англияда оқуда болды. Азаматтық алуда қиындықтар туа ма?
2)Балалар үйінің жанынан емшектегі нәресте табылды, оның ата-анасын анықтау жұмысы нәтиже бермеді. Бала кім болып табылады: азаматтығы жоқ; ҚР-ның азаматы; шетел азаматы?
3)Парламент депутаттығына кандидат сайлау өткізілетін күні үгіт жүргізді. Кандидаттың мұндай іс-әрекеті заңға сәйкес пе?Сайлау уақытында үгіт материалдарын тарату мүмкін бе?
4)Қала әкімінің аппаратындағы екі лауазым иесі басқа екі адаммен бірігіп жарнама агенттігін құрды. Мемлекттік қызметкерлердің бұл іс-әрекетін заңға сәйкес деп табуға бола ма?

жаман тәртіп әдетке айналса – қырсық. Ғабиден Мұстафин.
2)Халық заңды

өзінің тірегі , өзін күзететін қабырға – дуал ретінде қорғауға тиіс. Гераклит
3)Заң адамдардың тәжірибесін қоғам игілігіне пайдаланатын адамзат даналығының ең жоғарғы көрінісі болып табылады. С. Джонсон.

ой – тұжырымдарын береді.(уақыт 3 минут)
1)Жастарды қылмысқа итермелейтін не?
2)Жастар арасында

қылмысқа жол бермеу үшін не істеу керек?
3)Оқушының міндеттері қандай?
4)Қамілет жасқа толмаған оқушыға қандай жазалар қолданады?

бөлім
«Адасқан әріптерді орналастыр»
ЕКОНЮС – БҰҰ-ның білім, ғылым және мәдениет

жөніндегі ұйым.
АТКРДЕИЯМО – халық еркі немесе билігі.
ЕНТЕЗПРИДЕ – мемлекет басшысы.
УАТРА – айырбас үшін арнайы өндірілген өнім.
АТТӨЛЖҰҚ – азаматтықты куәландыратын құжат.
РПАЕЛМАНТ – заң шығарушы орган .

тарауларда баланың негізгі құқықтары мен міндеттері белгіленген

Республикасының бiлiм туралы заңдарына сәйкес оған тегiн орта бiлiм, бастапқы

кәсiби бiлiм және конкурстық негiзде тегiн орта кәсiби және жоғары кәсiби бiлiм алуға кепiлдiк берiледi. 
      2. Тегiн жалпы орта бiлiм немесе бастапқы кәсiби бiлiм алғанға дейiн баланы мемлекеттiк бiлiм беру мекемесiнен шығару, шығарудың жалпы тәртiбiн сақтаумен қатар тек қорғаншы және қамқоршы органдарды хабардар ете отырып қана жүргiзiлуi мүмкiн. 

15-бап. Баланың бiлiм алуға құқығы

халқының тарихымен, дәстүрлерiмен, рухани қазыналарымен және әлемдiк мәдениет жетiстiктерiмен танысуына

мүмкiндiк жасайды. 

 

бұлжымас құқығы бар.
    2. Мемлекет денi сау бала тууды қамтамасыз

ету үшiн ананың денсаулығын сақтау жөнiнде жағдайлар жасайды.

сондай-ақ баланы тәрбиелеу мен оған бiлiм беру функциясын жүзеге асыратын

ұйымдар салауатты өмiр салтын және алкогольдi өнiмдер мен темекi бұйымдарының зиянды екенiн насихаттауға мiндеттi. 

37-бап. Баланы алкогольдi өнiмдер мен темекi бұйымдарының зиянды әсерiнен қорғау

бостандығына, өзiнiң қоғамдық белсендiлiгiн дамытуға, жасына сәйкес ақпарат алуға және

оны таратуға, қоғамдық бiрлестiктерге, сондай-ақ басқа да коммерциялық емес ұйымдардың нысандарына және Қазақстан Республикасының заңдарымен рұқсат етiлген бейбiт жиналыстарға өз еркiмен қатысуға құқығы бар.     

11-бап. Баланың сөз және ар-ождан бостандығына, ақпаратқа, қоғамдық өмiрге араласуға құқығы

демалуға және бос уақытын пайдалануға құқылы. 
    2. Ата-анасы немесе олардың

орнындағы адамдар өздерiнiң қабiлеттерi мен мүмкiндiктерiне сәйкес баланың күтiлуi мен жан-жақты дамуына қажеттi өмiрлiк жағдайларды қамтамасыз етедi. 

19-бап. Баланың дем алуға және бос уақытын пайдалануға  құқығы

еркiн таңдауға құқығы бар. 

      2. Балалар он төрт жастан бастап,

ата-аналарының рұқсатымен оқудан бос кезiнде денсаулығына және өсiп-жетiлуiне оңтайлы, баланың дене бiтiмiне, имандылығына және психикалық жай-күйiне зиян келтiрмейтiн қоғамдық пайдалы еңбекке қатысуға, сондай-ақ мамандық алуға құқығы бар. Бұл құқықты халықты еңбекпен қамту қызметi мен жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары қамтамасыз етедi. 

16-бап. Баланың еңбек бостандығына құқығы

емес жеке құқықтарын қорғау үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қорғаншы

немесе қамқоршы белгiленедi.
      2. Қорғаншылық он төрт жасқа толмаған балаларға белгiленедi, ал қамқоршылық он төрт жастан он сегiз жасқа дейiнгi кәмелетке толмағандарға белгiленедi. 

27-бап. Қорғаншылық, қамқоршылық және патронат

өз қадiр-қасиетiн қамтамасыз ету жағдайындағы толымды өмiрге денi сау балалармен

бiрдей құқығы бар.       2. Мүгедек бала өзiнiң дене бiтiмiне, ақыл-ес қабiлетiне және тiлегiне сай бiлiм алуға, қызмет түрi мен кәсiптi таңдауға, шығармашылық және қоғамдық қызметтерге қатысуға құқылы. 

    31-бап. Мүгедек баланың толымды өмiрге құқықтары