Қ. А Яссауй атындағы қазақ түрік университеті СӨЖ Тақырыбы: Қышқылдық және

теориясы. Қанның рН анықтау жолдары. Қанның буферлік үйесі. »
Орындаған: Қаназар

А.А
Тексерген:
424-топ ЖМФ

Түркістан 2015 ж.

Қанның буферлік үйесі.
Пайдаланылган әдебиеттер.
Жоспар:

теориясын ұсынған.
Қышқыл- суға ерігенде сутек иондарына ыдырайтын заттар, ал дәлірек

айтсақ қышқылдық дәм, индикаторға әсерін, химиялық қасиеттерін сипаттайтын гидроксоний ионын түзетін заттар.
Негіз- суда ыдырағанда гидроксил ионын түзетін заттар.

Қышқыл және негізге анықтама.

бірімен- бірі әрекеттесуін протолиттік тепе-теңдік дейді.
Бұл теорияны Бренстед- Лоури деп

те атайды.
Осы теория бойынша қышқылдар дегеніміз- сутек ионын беретін молекула. Ал негіздер дегеніміз- сутек ионын қосып алатын молекулалар.

Қышқылдар мен негіздердің протолиттік теориясы.

деп электрон жұбын қосып, коваленттік байланыс түзе алатын зат. Ал

негіз электрон жұбын беретін зат. Қышқыл мен негіздің әрекеттесуі, бұл теория бойынша донорлық- акцепторлық тип бойынша коваленттік байланыс түзе алады.

Льюистің теориясы

бөлді.
Қатты негіздер- электртерістігі жоғары, полюстігі төмен, оңай тотықпайтын молекулалар.
Жұмсақ

негіздер- электртерістігі төмен, полюстігі жоғары, тотығуға оңай молекулалар.
Қатты қышқылдар-полюстігі төмен, электртерістігі жоғары, оң зарядтылығы басым, акцепторлық атомдардың мөлшері кішкене Льюис қышқылдары.
Жұмсақ қышқылдар- электртерістігі онша жоғары емес, оң зарядтылығы да көп емес, акцепторлық атомның мөлшері үлкен Льюис қышқылдары.

Пирсонның принципі бойынша “жұмсақ” және “қатты” негіз бен қышқыл теориясы

плазмасының рН-7,4. Адам организмінде осы сутектік көрсеткіштің 0,2-0,3 –ке ғана

өзгерісі ауыр науқасқа ұшыратуы мүмкін.

жүйенің негізгі қасиетінің бірі ортаға қышқылдың, сілтінің қосылуына немесе сұйылуына

қарамастан сутектік көрсеткішті тұрақты етіп отырады.
Бұл жүйе құрамына байланысты бірнеше түрге бөлінеді:
Әлсіз ыдырайтын қышқыл+ осы қышқылдың күшті негізбен түзетін тұзы(Н2СО3+NаНСО3)
Әлсіз негіз + осы негіздің күшті қышқылмен түзетін тұзы (NН4ОН+NН4СІ)
Екі тұздан тұратын(Nа2НРО4+NаН2РО4)
Амфотерлі (Н3N-СН2-СОО*)

Қанның буферлік жүйесі.

қатынасына тікелей байланысты.
Әрбір буферлік жүйеде буферлік сыйымдылық жеген болады.

Осы сыйымдылық неғұрлым көп болса, ерітіндінің рН өзгертпей, соғұрлым көп қышқыл мен негіздің эквиваленттік мөлшерін қосуға болады.
Буферлік ерітіндінің сутектік көрсеткіші Гендерсон- Гассельбахтың теңдеуі арқылы анықталады. Бұл теңдеу бойынша әлсіз қышқыл мен негіздің ыдырау константалары қолданылады.