Слайд 114 тақырып. Мемлекеттін табиғатты қорғау және сыртқы экономикалық іс-әрекеттерін реттеу
1.Табиғи
ресурстарды қорғауды және оны ұтымды пайдалануын экономикалық реттеу
2. Экодаму мемлекеттік
менеджменттің стратегиясын қалыптастыру
3. Сыртқы экономикалық саясаттың мәні, мақсаттары және құрылымы
4. Сыртқы экономикалық саясаттың құралдары
Слайд 2
1.Табиғи ресурстарды қорғауды және оны ұтымды пайдалануын экономикалық реттеу
Табиғатты пайдалануды
мемлекеттік реттеу - қоғамның тіршілік әрекетің (жизнедеятельность) және оның табиғат
ортасымен өзара байланысын мемлекеттік реттеудің маңызды сферасы.
Слайд 3А. Табиғатты пайдалануды мемлекеттік реттеудің келесі әдістері белгілі:
А. Индикативтік:
1. ақылы
табиғатты пайдалану;
2. айыппұл санкциялары;
3. экологиялық сақтандыру;
4. аз қалдықты және қалдықсыз
технологияны еңгізген кәсіпорындарға салықтық және басқа жеңілдіктер беру;
5. негізгі өндірістік табиғатқорғау қорларының амортизациясына жоғары норма тіркеу;
6. экологиялық таза өнімдерге қолдау баға пайдалану;
7. қоршаған ортаны қорғаумен айналысатын кәсіпорындарға несиені жеңілдікпен беру.
Слайд 4В. Әкімшілік:
1. лицензиялау;
2. табиғат пайдалануға лимит қою;
3. табиғат қорғау жобаларға
эколого-экономикалық сараптама (экспертиза) жүргізу;
4. заңдылықтарды, мемлекеттік нормаларды, әдістемелік ерелерді жетілдіру;
5.
экологиялық тәрбие және білім беру;
6. экологиялық қорды құру және оны пайдалануды бақылау;
7. заңды орындауға мәжбүрлеу (принуждение).
Слайд 5С. Институционалдық:
1. аудит жасау (ішкі және сыртқы);
2. ұжымдық қоғамдық экологиялық
жауапкершілікті мінез-құлықты қалыптастыру;
3. қоршаған ортаға ықпал етуді бағалау ережелері мен
әдістерді білу;
4. экодамудағы бәсекенің қалыптасуы. Таза және қалдықсыз технологияның экоменежментің, оның адамдар деңсаулығына жағымды әсерің насихаттау (пропаганда);
5. қоғам, фирмалар, кәсіпкерлер, аймақтық құрылымдардың қызметінің экологиялық көрсеткіштерің ақпараттық қолдау;
6. экологиялық қылмыс үшін жазалау (наказание).
Слайд 62. Экодаму мемлекеттік менеджменттің стратегиясын қалыптастыру
Экоменеджмент принциптері:
1) үздіксіз дамуды қамтамасыздандыру;
2)
алдын ала ескерту;
3) ғылыми және технологияық инновацияларды белсенді еңгізу;
4) ресурстарды
рационалды пайдалану;
5) барлықтардың экологиялық жауапкершілігің арттыру;
6) кім ластайды, сол төлейді.
Слайд 7Экологиялық стратегияны іске асыру шарттары:
1. Барлық деңгей деэкологиялық білім беру
2.
Әлеуметтік-экологиялық дамуды ақпараттандыру;
3. Барлық билік деңгейлердің қызметінің бағыттарың мақсатты жетілдіру;
4.
Аз қалдықты және қалдықсыз ұдайы өндірісті қалыптастыру;
5. Адамдардың деңсаулығын және әл-ауқаттылығын нығайту (укрепить).
Слайд 83.Сыртқы экономикалық саясаттың мәні, мақсаттары және құрылымы
Сыртқы экономикалық саясат
– бұл мемлекеттің басқа елдермен экономикалық қатынастарды дамыту мен реттеуге
бағытталған қызметі.
Сыртқы экономикалық саясатты іске асыру мелекеттің жалпы сыртқы экономикалық қатынастарында және жеке елдермен қалыптасатын қатынастарда стратегиялық мақсаттарын және оларға жету үшін пайдаланатын әдестерді болжайды.
Слайд 9Сыртқы экономикалық саясаттың мақсаты – ел ішіндегі ұдайы өндірістің дамуы
үшін қолайлы сыртқы экономикалық жағдай жасау.
Сыртқы экономикалық саясаттың екі беталысы
(тенденция) бар: прокеционизм және либерализация. Протекционизм - ішкі рынокты қорғауға бағытталған саясат.
Либерализация – сыртқы экономикалық байланыстарға кедергі болатын кедендік баж алымын (таможенная пошлина) және басқа барьерлерді азайту.
Сыртқы экономикалық саясаттың құрылымына сыртқы сауда саясаты, инвестициялық саясат және валюталық саясат кіреді.
Слайд 104.Сыртқы экономикалық саясаттың құралдары
Осы құралдар екі топқа бөлінеді: тарифтік және
тарифтік емес.
Кедендік тарифтер сыртқы сауданың экономикалық реттеушілеріне кіреді. Кедендік тариф
– бұл кедендік баж алымдарының жүйеленген тізімі. Олар тауарларға импортталғанда және кейде экспортталғанда салынады. Кедендік баж алымдары тауар шекарадан өткенде салық қызметін атқарады. Сонымен олар тауар бағасын көтереді және сыртқы тауар айналымының көлеміне әсерін тигізеді. Және олар бюджеттін кірістеріне жатады.
Слайд 11Кедендік тарифтер үш түрлі болады: максималды, минималды және пұрсаттылықты (преференция,
льгота).
Максималды тарифтер сауда келісімдері жоқ елдердің тауарларына қойылады.
Минималды
тарифтер сауда келісімдері бар елдердің тауарларына қойылады.
Пұрсаттылықты тарифтер дамушы елдердің тауарларына салынады.
Слайд 12Баж алымдары үш түрлі болады:
- адвалорлық (тауар бағасының анықталған
пайыз көлемінде алынады. Мысалы, автомобиль бағасынан 10 пайыз),
- спецификалық
(тауар салмағы, көлемі немасе санынан алынатын ақша сомасы, мысалы, металдың әрбір тоннасынан 10 доллар),
- аралас.
Слайд 13Тарифтік емес құралдар үш категорияға бөлінеді.
- Біріншіге ұлттық өндірістің
кейбір салаларын қорғау үшін пайдаланатын импортты тікелей шектеу шарлары жатады:
лицензиялау, квоталау, демпингке қарсы және компенсациялық баж алымдары, минималды импорттық баға жүйесі және т.б.
Слайд 14- Екінші категорияға сыртқы сауданы тікелей шектемейтін, бірақ зор ықпалын
тигізетін әкімшілік ресмиліктер (формальности) жатады: кедендік ресмиліктер, техникалық стандарттар және
нормалар, санитарлық және ветеринарлық нормалар, тоғанаққа (упаковка), таңбаламаға (маркировка) қойылатын талаптар және т.б.
Слайд 15- Үшінші категорияға импортты шектеуге немесе экспортты қолдауға тікелей бағытталмаған,
бірақ осы нәтижеге әкелетін шаралар жатады. Мысалы, отандық кәсіпкерлікті қолдау.
