Слайд 12-СӨЖ: АПВ-ны ПТР анализ арқылы анықтау.
Орындаған: Аманбаева А;
Тексерген: Жунисбаева Ж.К
Алматы-2018ж.
Слайд 2Жоспар:
Кіріспе
Адам паппилома вирусына жалпы сипаттама.
Негізгі бөлім:
ПЦР әдісі, маңызы, ерекшелігі, артықшылығы
мен кемшіліктері.
АПВ-ын ПЦР арқылы анықтау тәсілдері.
Ерлер мен әйел адамдардан аурудың түрін ПЦР арқылы анықтау ерекшеліктері мен симптомдары.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: (интернет жүйесі).
Слайд 3Адам папиллома вирусы
Адам папиллома вирусы (АПВ)
кондилома түзілуімен сипатталатын жиі таралған вирус. АПВ 100 астам түрі
бар. Көбісі қауіпті емес, бірақ 30 жуық түрі қатерлі ісікке алып келеді. АПВ жыныс мүшелерін зақымдап және басқа адамға жыныстық жолмен беріледі. Вирустар ісік дамуы төменгі және жоғары қауіпті болып келеді. АПВ төмен қауіпті түрі үшкірбасты кондиломаны шақырады. АПВ жоғары қауіпті түрі жатыр мойның, вульваның, қынаптың және әйел адамның анал тесігінің қатерлі ісігін шақыра алады. Ер адамдарда тік ішектің және жыныс мүшесінде ісікті түзілістер түзілуіне алып келеді.
Көп адамдарда АПВ үшкірбасты кондилом түзілуімен жүрмейді, кейде пациенттер ешбір симптом жоқтығын айтады. Дәрігер үшкірбасты кондиломаны емдеп немесе кесіп алып тастай алады. АПВ бар әйелдерде Папаникалау жағындысы бойынша тексергенде ісікке алып келетін жатыр мойының өзгерісін байқауға болады.
Мүшеқаптарды дұрыс қолдану АПВ вирусын жұқтырып немесе таратуы қаупі төмендетеді, бірақ толығымен жоймайды. Вакциналар АПВ кейбір ісік шақыратын түрлерінен ғана қорғайды.
Слайд 4Таралуы
АПВ инфекциясы жыныс жолымен таралып, тік ішек, ауыз
немесе қынапты зақымдайды. Сіз егер өзіңізде кондилома таппасаңыз да басқаларға
таратуыңыз мүмкін.
Кондиломалар инфекция жұқтырғаннан 6 айдан кейін байқалады, ал 6 апта ішінде көзбен көрінбейді. Сіз бірнеше жылдар бойы байқамай жүруіңіз мүмкін.
Ең өызығы АПВ және үшкірбасты кондиломалармен контактта болған адамдардың барлығында бұл ауру пайда бола бермейді.
Слайд 5 Симптомдар
Үшкірбасты кондиломалар өте майда болғандықтан сіз оны байқамайсыз.
Кондилома
түрі болу мүмкін:
Тері түсіне ұқсайтын дақтар тері үстінен шығып немесе
шықпай тұрады.
Жаңа пайда болған түзілістің жоғарғы аймақ түсі капустаға ұқсайды
Әйелдерде кондилома орналасу мүмкін:
Қынапта немесе тік ішекте
Қынап сыртында немесе тік ішекте, бірақ айнала орналасқан аймақтарда
Жатыр мойнында
Ер адамдарда кондилома орналасу мүмкін:
Жыныс мүшесінде
Ұмада
Бұтаралықта
Бел аймағында
Тік ішектің ішінде немесе сыртында
Тағы да кондиломалар орналасу мүмкін:
Ерінде
Ауыз аймағында
Тілде
Тамақта
Сирек жағдайда мынадай симптомдар болу мүмкін:
Жыныс мүшесіндегі кондилома аймағындағы терінің мацерациясы
Қынаптаң бөлінділердің көбеюі
Генитальды қышу
Жыныстық қатынас кезінде немесе кейін қынаптқы қан кетуі.
Слайд 6Диагностика
Диагностика үшін дәрігер тексеріс жасау қажет.
Әйелдерде кіші жамбас мүшелерін тексеру жасайды. Кондиломаны
іздеу үшін кольпоскопия жасалады. Дәрігер зақымдалған аймаққа сірке қышқылын себу мүмкін. Ол көрінбейтін кондиломаны іздеуге көмектеседі.
Кондилома шақыратын вирусты Папаниколау жағындысы арқылы анықтауға болады. Егер сізде кондилома болса, онда бірнеше уақыт аралығында сіз жиі Папаниколау жағындысын тапсырып тұрасыз.
АПВ ДНҚ зерттеу вирустын қауіптілігін тексереді. Бұл тест жасалу мүмкін:
Скрининг-тест ретінде 30 жастан асқан әйелдерде
Папаниколау жағындысында өзгерістер бар кез-келген әйелдерде
Слайд 7Емі
Үшкірбасты кондиломаны дәрігер емдеу керек.
Өзіңіз дәрігердің тағайындаусыз ешқандай препараттар қабылдамаңыз.
Дәрігер сізге дәрілік препараттар тағайындау мүмкін. Сіз ол препараттарды үйде аптасына бірнеше рет қабылдайтын боласыз.
Кондиломалар хирургиялық әдіспен алыну мүмкін. Ол үшін бірнеше әдіс бар:
Криохирургия
Электрокаутеризация
Лазерлік терапия
Хирургиялық тілу
Егер сізде кондилома болса, онда сіздің барлық жыныстық парнтерларыңыз дәрігерден тексеріліп және ем алу керек болады. Симптомсыз өткен жағдайда да, сіз ем курсын алып алдағы асқынуларды және инфекцияның таралуын алдын-алуыңыз қажет болады.
Емдеу курсынан кейін сіз қайта тексерістен өтуіңіз керек болады.
Кондиломасы болған әйелдерге тұрақты түрде Папаниколау жағындысын тапсыру керек болады. Егер кондилома жатыр мойнында болса, онда бірінші ем курсынан кейін жағындыны әрбір 3-6 ай сайын тапсыру керек болады.
Жатыр мойнының ісікалды өзгерістері бар әйелдерге ары қарай ем қажет болады.
Слайд 8Жалпы мәліметтер
ПТР әдісі пациенттің ДНҚ-дан бөгде ДНҚ бөлуді көздейді. Бұл
жасушалар біріккен төрт нуклеотидтерден тұрады. Генетиканың негізгі ережесіне сәйкес, олар
белгілі бір тәртіппен орналасады. Бөгде микроорганизмдердің ДНҚ бұл тәртіпті бұзады, бұл оның тіпті кішкентай бөлігін анықтауға мүмкіндік береді. ПТР-ға талдау АПВ қоздырғышын тексерілушінің ДНҚ-ға қосумен жүргізіледі, бұл жасушалардың тез бөлінуіне әкеледі. ПТР-бұл өте кең таралған талдау. Бұл әдіс өте дәл және инкубациялық кезеңде де АПВ болуын анықтауға қабілетті. ПЦР көмегімен анықтауға болады:
адам папилломавирус бар ма;
инфекцияның қандай штаммы;
қандағы АПВ саны қандай.
Қалыпты жағдайда адам папилломасы вирусының аз мөлшері бар деп есептеледі, сондықтан оның анықталуы сандық тәсілмен емес нәтижелі емес. Диагностикалық маңызы АПВ санын, сондай-ақ оның денсаулығы үшін қауіпсіз, сондай-ақ онкогенді болып табылатын кіші түрін анықтау болып табылады. Ықтимал жағымсыз салдардан өзіңді қауіпсіздендіру үшін ПТР-ны адам папилломасы вирусына уақытылы зерттеу жүргізу, дәрігермен кеңесу және қажетті емді бастау қажет.
Слайд 9Талдау нәтижелерін дәрігер шешуі тиіс. Бірақ емделушіге да нәтиже бланкісінің
құрылымы туралы және көрсеткіштерді қалай дұрыс түсіндіру керек екенін білу
маңызды. Алайда, Интернетте табылған ақпарат — танысу екенін есте сақтаңыз. Оның көмегімен диагноз қою қажет емес. Егер талдауда "ДНҚ анықталмаса", онда қандағы папилломавирус жоқ. Егер Lg 5 көрсеткіші және одан көп болса, бұл оның қандағы жоғары концентрациясын, Lg 3-5 — елеулі саны туралы, 3-тен аз болмашы мөлшері туралы куәландырады. АПВ түрі және емдеу схемасы туралы толық ақпаратты емдеуші дәрігер береді.
Зәр шығару арнасында өсетін папилломалар саңылауды жабуға және импотенция мен бедеулікті тудыруға қабілетті. Дәрігерлер 30 жасқа дейін АПВ туындаған аурулар кенеттен регрессацияланғанын байқады. Бірақ егде жастағы кері даму сирек кездеседі. Сондықтан уақытылы анализдерді тапсыру, оларды дұрыс шешу және емдеуді бастау маңызды.
ПЦР мағынасын ашу
Слайд 10Әдістемелердің түрлері
ПТР талдауы АПВ анықтаудың әртүрлі тәсілдерінің
көмегімен жүргізіледі. Олардың әрқайсысы өзінің ерекшеліктерімен сипатталады және жүргізілген зерттеудің
дәлдігімен ерекшеленеді. Олардың арасында 4 әдісі бар:
сапалы әдіс;
генотиптеу;
аралас тәсіл;
сандық.
Слайд 11Сапалы әдіс
ПТР-дың мұндай әдісі АПВ жоғары канцерогендік
тәуекелін анықтаумен сипатталады. Оны вирусты анықтаудың басқа әдістерімен бірге қолдану
тәжірибесі. АПВ анықтаудың сапалы әдісінің басты кемшілігі оның көмегімен қоздырғыштың түрін анықтауға болмайды,тек жұқтыру фактісін растауға болады. Сапалы әдіс вирустың 14-тен 21-ге дейінгі генотипін көрсете алады. Бланкіде екі баға көрсетіледі: "табылған" және "табылған жоқ". Бірінші нұсқада талданатын ДНҚ биоматериалда АПВ табылды, екіншісінде — сол жасушалар жоқ болады.
Слайд 12 Генотиптеу арқылы ПТР әдістемесі АПВ қауіпті түрін және
ықтимал рецидивті анықтауға мүмкіндік береді. ПТР келесі тәсілі, генотиптеу әдісі
вирус түрін анықтауға қабілетті. Бұл болжау және кейіннен емдеу үшін маңызды, өйткені папилломавирус 16 және 18 түрі онкологиялық аурулардың дамуына себеп болуы мүмкін. Егер мұндай түрлер анықталса, міндетті түрде урогениталды жасушалардың кольпоскопиясы мен цитологиясын жүргізеді. Генотиптеуді ажырату маңызды болған кезде, вирусты қайта жұқтыру болған кезде немесе ол қалған кезде жүргізеді. Егер ПТР талдауында сол генотип қайта анықталса, АПВ жүргізілген емдеуден кейін аман қалды деп санайды. Бірақ егер зерттеуде вирустың басқа түрі анықталса, онда бұл АПВ қайта жұқтыруды білдіреді. Отбасылық жұпта кейде АПВ түрлі типтерін анықтайды,бұл екі ағза вирустан әртүрлі босатылады. Дайын бланкіде АПВ әрбір генотипі бойынша жауап көрсетіледі: "анықталды" немесе "жоқ.
Генотиптеу әдістемесі
Слайд 13Аралас әдіс
Құрамдастырылған әдіс генотиптеумен бірге папилломавирустың 16-түрінің
сапалық анықтамасынан тұрады. Жауап мұндай 3 нұсқасында мүмкін: табылған жоқ;
16 типті адам папилломасының вирусы анықталды; Бірінші нұсқада-аталған типтегі АПВ ДНҚ биоматериалда табылған жоқ. Екінші нұсқа 16-дан басқа да АПВ генотиптері бар дегенді білдіреді. Және соңғы опция тек 16 типті АПВ қатысуын көрсетеді. ПТР-ның аралас тәсілі диагностикада өте маңызды, өйткені қатерлі ісіктердің дамуына әкелетін папилломавирустың ең қауіпті подтиптерінің бірін анықтайды.
Слайд 14Генотипсіз сандық анықтау
ПТР-ның генотипсіз әдісі
қатерлі ісіктердің дамуын көруге мүмкіндік береді. Мұндай әдістің көмегімен талданатын
биоматериалдағы АПВ санын анықтайды. Алынған ақпарат жұқтырудың ауырлығын куәландырады, болжам жасауға және емдеу схемасын таңдауға көмектеседі. АПВ 16-ші және 18-ші генотиптің санын анықтау мүмкін, бұл медициналық диагностикада маңызды. ПТР-дың мұндай түрі 100 мың алынған вирус жасушаларының санын көрсетеді. Егер бланкіде көру өрісінде 5-тен астам жасушалар табылғаны жазылса, онда бұл АПВ жоғары концентрациясы және қатерлі түзілімдердің даму қаупі туралы айтады. ӘЖҚ саны аз болған кезде 3-тен кем мәні көрсетіледі.
Слайд 16Қалай тапсыруға болады: зерттеуге дайындық ПТР зерттеуге дайындаудың арнайы схемасы
жоқ делінеді. Мұндай диагностика ерлерден уретрадан қапсырмадан алуды көздейді. Әйелдер
АПВ анықтау мақсатында жағындылар тапсырады, олар кейіннен ПТР-ға зерттеуге жіберіледі. Осыған байланысты, ПТР көмегімен тексеруге жалғыз дайындық-талдаудан өтер алдында екі сағат ішінде суланбауға тырысу керек. Мұндай диагностиканың ерекшеліктеріне оны өтер алдында үш күн ішінде жыныстық қатынастардан және алкогольдік ішімдіктерді қабылдаудан бас тарту маңызды. Негізгі дайындық пункттерінен басқа, АПВ скрининг жасай отырып, кез-келген гинекологиялық манипуляцияларға дайындалғандағыдай жеке гигиена туралы ұмытпаған жөн.
Слайд 17БИОМАТЕРИАЛДЫҢ қаншалықты сапалы алынғанына ПТР тексеру нәтижелері байланысты. Егер стерильдік
бұзылса, материалға бөгде заттар түссе немесе алу кезінде талданатын жасушалардың
жеткіліксіз мөлшері алынса, зерттеу жұмысы бұзылады. . Сондықтан тазалық, зейінді және сапалы талдау жүргізу-бұл көрсеткіштердің шынайылығының КЕПІЛІ болып табылады.
Биоматериалын алу.
Слайд 18Әйелдердің процедурасы Процедураны жасау алдында әйел стерильді ерітіндінің көмегімен (шейку
метки) өңдейді. Осыдан кейін арнайы щетка арқылы ішкі арнадан жағынды
алады. Мұны арнайы зондпен немесе щеткамен жасайды. Әйелдерде бұл құрылғы 1 сантиметр тереңдікке енгізіледі, содан кейін 3 секунд ішінде дәрігер оны жатыр мойны қабырғасынан қыртысты жасай отырып айналдырады. Мұқият, дәрігер щетканы алып, содан кейін қынаптың артқы қабырғасын алдын ала дайындалған пробиркаға салады. 15 секунд ішінде ол жерде болады, содан кейін пробирканың қабырғасына абайлап сүртіледі. Пробирка жабылады және кейіннен зерттеу жүргізуге жіберіледі.
Слайд 20Ерлерде Процедура Ерлерге арналған рәсім әйелдердікіне өте ұқсас. Ең алдымен
дәрігер физиологиялық ерітіндінің көмегімен жыныс мүшесінің басын зәр шығару каналының
тесігімен бірге өңдейді. Щетка үлкен тереңдікке, 4 сантиметрге жуық болу керек. Содан кейін жүргізілген талдау уретра қабырғаларынан биоматериал жинай отырып, зондты айналдырады. Жағымсыз процедурадан кейін щетка пробиркаға салынады және одан әрі зертханалық зерттеуге жіберіледі. Дайын биоматериалда бөлме температурасында сақтау мерзімі бар, ол екі тәулік аралығы. Бланкіде міндетті түрде көрсетілетін және урогениталды қыртысты жүргізудің дұрыстығы мен сапасын білдіретін материалды алуды бақылау көрсеткіші болады.
Слайд 21Биоматериалды алуды бақылау көрсеткіші 4 бірліктен кем болмауы тиіс, егер
ол төмен болса — талдауды дұрыс деп санауға болмайды және
оны тағы да тапсыру қажет болады.
Слайд 22Қорытынды
Жалпы ққорыта келгенде. папиллома - бұл
жақсы ісік, бірақ оның қауіпі оның қатерлі ісікке нұқсан келтіруі
мүмкін. Бұл, мысалы, папилломаның жиі жарақаттануымен орын алуы мүмкін. Сондықтан, осындай ықтималдығын жоққа шығару үшін, папиломаны косметикалық тұрғыдан папилломаға кедергі келтірмейтін болса да алып тастау керек. Көп адамдарда АПВ үшкірбасты кондилом түзілуімен жүрмейді, кейде пациенттер ешбір симптом жоқтығын айтады. Дәрігер үшкірбасты кондиломаны емдеп немесе кесіп алып тастай алады. АПВ бар әйелдерде Папаникалау жағындысы бойынша тексергенде ісікке алып келетін жатыр мойының өзгерісін байқауға болады.Ал ықтимал жағымсыз салдардан өзіңді қауіпсіздендіру үшін ПТР-ны адам папилломасы вирусына уақытылы зерттеу жүргізу, дәрігермен кеңесу және қажетті емді бастау қажет. ПТР талдауы АПВ анықтаудың әртүрлі тәсілдерінің көмегімен жүргізіледі. Олардың әрқайсысы өзінің ерекшеліктерімен сипатталады және жүргізілген зерттеудің дәлдігімен ерекшеленеді.