4 та қырып

құрылымдық, қақтығыстық).
Биліктің функциялары.
Саяси биліктің объектісі мен субъектісі, қайнар көздері,

ЕТУДІ АЙТАДЫ.

ОЛ ӘРТҮРЛІ – ӨЗ БЕДЕЛІНЕ СҮЙЕНУ, КҮШ ҚОЛДАНУ, ҚҰҚЫҚТЫ

ерекшелігі — ол билік үшін күреседі
33
Ағылшын философы, қоғам қайраткері Бертран

Американдық әлеуметтанушы Талкотт Парсонс (1902 — 1979) -
экономпкалық жүйеде ақша қандай орын алса, саяси жүйеде билік те соншалықты орын алады

мүмкіндігі
ТЕЛЕОГИЯЛЫҚ
БИХЕВИАРИСТІК
ИНСТРУМЕН-
ТАЛИСТІК
Басқа адамдардың
жүріс – тұрысын,
өзін өзі ұстауын
өзгерту
мүмкіндігіне

Белгілі бір
құралдарды,
амалдарды
пайдалану,
қолдану
мүмкіндігі

5

жанжал
жағдайында
игілікті
бөлуді реттейтін
мүмкіндік,
шиеленісті
шешудің
құралы
5

деген құқығы мен еркі, біреулердің басқалар жөнінде дегенін іске асыру

адамның саясатта тұжырымдалған өз еркін жүргізу мүмкіндігін білдіреді.
Ол партия, қоғамдық

Мемлекеттік билікке барлық адамдарға міндетті заңдарды шығаруға жеке құқығы бар заңдар мен ұйымдарды сақтау үшін ерекше күштеу аппаратына сүйенетін саяси биліктің түрі жатады.

39

кәсіби айналысатын адамдардың
мүддесін қорғауы
басқа мекемелерге қарағанда билік органдарының
тәуелсіздігі
қоғам

мемлекет шеңберінде ашық күш қолдана алуы

11

САЯСИ БИЛІК БАР ЖЕРДЕ ТЕҢСІЗДІК БАР

БИЛІК СУБЪЕКТІСІН ТОЛЫҚ БАҒЫНДЫРУ
ҚОҒАМ ДЫҚ
МІНДЕТТЕРДІ ОРЫНДАУҒА ҚАТЫСТЫ ІС-ӘРЕКЕТТЕРДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ,

ҚОҒАМДЫҚ
ҚАТЫНАСТАРДЫ
РЕТТЕУ

саяси партиялар

НЕГІЗІ – МӘДЕНИ,
РУХАНИ, ҒЫЛЫМИ ӘЛЕУЕТТІ ЖИНАҚТАЙТЫН
ҰЙЫМДАР ЖҮЙЕСІ (БІЛІМ

БИЛІКТІҢ НЕГІЗДЕРІ

БИЛІКТІҢ ОРЫН АЛУЫНА
НЕГІЗ БОЛАТЫН ІРГЕТАСЫ

53

ЕТУІНЕ МҮМКІНДІК БЕРЕТІН ҚҰРАЛДАР

Сендіру - адамдардың
санасына, еркіне және
сезіміне әсер ету.
Сендіру –

Мәжбүрлеу – нақты шараларды қолдану (жол бермеу, алдын алу, жауапкершіліке тарту) арқылы қажетті іс-әрекеттерді жасату.

50

мағынаны білдіреді) дегеніміз- халықтың үстемдік етіп отырған саяси билікті мойындауы,

қалыптасуы және көпшіліктің еркіне қарай орындалуы
Мемлекеттік биліктің конституциялық қағидаларға

үйреніп, дұрыс деп тапқан салт-дәстүрлерге сүйенеді (хан, патша билігі)
Харизматикалық
легитимдік

ерекше батырлығымен, адалдығымен немесе басқа үлгі – қабілет-қасиеттерімен көзге түскен
адамды басшы етіп жариялап, соның соңынан еру (пайғамбарлар)

Ақыл-парасаттың, құқықтың легитимдігі

қазіргі саяси құрылым орнатқан құқықтың ережелерге,
тәртіптің ақыл-ойға сыйымдылығына негізделіну (Конституция)

124

қорлары.
Билікті жүзеге асырудың түрлері мен әдістері.
Қазақстандағы саяси билік