Қ.А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ – түрік университеті

Факультеті: Медицина

Тақырыбы: Нефро және уролитиаздың
визуалды диагностикасы


Қабылдаған: Убайдаева А.
Орындаған: Исабек А.
Қадырбек Қ.

Түркістан - 2014

ауру. Электролиттер мен метаболизм өнімдерінің фильтрациясы кезінде зәрдің құрамындағы қосылыстар

ағзадан шығарылуы тиіс. Бірақ кейбір химиялық қосылыстар, зәрде ерімей, кристалдар түзіп, бүйректің ішінде, оның табақшаларында, түбекшесінде жиналып, бірітіндеп, конкременттерді түзеді. Тастардың химиялық құрамы, оның көлемі, сыртқы көрініс әртүрлі. Химиялық құрамы бойынша олар бейорганикалық және органикалық болып бөлінеді. Бейорганикалық тастарға: кальций оксалттары, кальций фосфаттары, ураттар, магний фосфаты, ал органикалық тастарға: цистинді, ксантинді тастар кіреді.

бұзылғандығының көрінісі. Тастардың пайда болу себебін 2 топқа бөліп қарастырамыз.

Бірінші, жалпы себептерге белгілі бір минералдар алмасуының бұзылуы, А витаминінің жетіспеуі, Д витаминінің мөлшерден тыс көбейіп кетуі, кермек су ішу, ауаның ысуы жәнен құрғақ болуы және т.б. кіреді. Ал жергілікті себептерге: несеп жолдарының қабынуы, несеп ағардың туа пайда болған кемістіктері, несеп шығарылуының қиындауы, несептің қышқылдылығының немесе сілтілігінің артып кетуі және басқаларды жатқызуға болады.

арналған шардайға дейін. Ұсақ конкременттер зәрмен бірге ауру сезімінсіз сыртқа

шығуы мүмкін. Ал мөлшері 2-3 мм болатиын конкременттер несепағар обструкциясын шақырып, оның кеңейюіне әкеліп, бүйректің табақшалы-түбекшелі жүйесін бұзып, бел аймағындағы жедел спастикалық ауырсынулармен, жүрек айнумен, құсумен, гематуриямен жүреді.
Бүйректас ауруы ұстамасыз кезеңі бірқалыпты, жүріс кезінде, селкілдегенде, ұзақ жүргенде қатаятын бел аймағының сыздап ауруымен жүреді.
Нефролитиаз симптомсыз жүріп, рентгенологиялық немесе ультрадыбыстық зерттеу кезінде кездейсоқ табылуы мүмкін. Зәр анализінде микрогематурия анықталады. Уролитиаз кез келген жаста кездесуі мүмкін, 20-50 жас аралығында жиірік кездеседі. Несептас ауруы урологиялық бөлімге түсу себептерінің 30-40% құрайды. Уролитиаз ұзақ уақыт емделмеген жағдайда пиелит немесе пиелонефрит дамуы ықтимал.

қалуына, созылмалы инфекциялық үрдістің дамуына әкелетін анатомиялық аномалиялар

бойынша көпшілік жағдайда (71%) әртүрлі соматикалық патологиялар жалпы клиникалық симптомдар

мен синдромдар көрініснде байқалады. Уролитиаз калькулезды пиелонефритпен қосарлана жүреді, және ауыр түрлері әрбір екінші балада тіркеледі (49,3%). Қазірге дейін тастың пайда болуының нақты патогенез концепциясы жоқ. Зәртас ауыруын бүкіл организмде немесе зәршығару жүйесі дәрежесінде туа пайда болған немесе жүре пайда болған күрделі физико-химиялық үрдістермен сипатталатын полиэтиологиялық ауру болып табылады.

ауруды кейде қазақтар тынжытас деп те атайды. Бүйрекке тас байлану адам

организмінде минеральды тұздар мен су алмасуының және ішкі секреция бездерінің (қалқанша без, гипофиз, бүйрек үсті безі) қызметінің бұзылуы, бүйрек түтікшелерінің қабынуы, бүйрек пен қуық арасындағы түтіктің тарылуы салдарынан болады. Көбіне 20 — 50 жас арасында кездеседі.

сыздап ауырады. Кейін шаншу күшейіп, науқас мазасызданады. Шаншу кіндікке, бүйрек

пен қуық арасындағы түтікше бойымен шапқа да берілуі мүмкін. Бұл кезде науқас адам лоқсып құсады, іші кебеді (парез). Несепке қан араласады (гематурия), егер несепте ауру тудыратын микробтар болса, дененің қызуы көтеріліп, зәрде ірің болады (пиурия). Науқас адамның кіші дәретке отыруы жиілеп, қуық ашиды. Кейде несепағар түтікшесіне кішкентай түйіршік тастардың тұрып қалуынан зәр жүрмей қалады (анурия). Бұл — науқас адамның өміріне тікелей қауіпті

анықтайды. Ауруды емдеу үшін бүйректегі тастың мөлшері мен оның қай

жерде орналасқанын біліп алады. Бүйректегі ұсақ түйіршік тасты арнайы дәрі-дәрмектермен (но-шпа, папаверин, баралгин), физиотерапиялық әдістермен және көп мөлшерде су ішкізу арқылы түсіреді. Егер қуықтан тасты арнайы мед. ілмекпен алып тастауға келмесе, онда хирургиялық операция жасайды. Соңғы кезде бүйрек тасын толқынды сәулемен уату (литотрипсия) жолымен түсіру кеңінен қолданылуда. Сондай-ақ, арнайы курорттар мен санаторийлерде емделудің де пайдасы бар. 

туған балада бүйректік плазма ағысы және гломерулярлы фильтрациясы төмен. Бір

жастан кейін қалыптаса бастайды. Нәрестелердың бүйрегінде зәрдің осмостық концентрациясы жеткіліксіз, АДГ әлсіз әсер етеді, ол дегеніміз көптеген бүйрек элементтерінің құрылымының жетілмеуімен байланысты. Балалардың өмірінің бірінші айында зәрде және қанда мочевина концентрациясы, сонымен қатар бүйректің милы затында төмен.

тасты несеп жүйесінен шығару:
в) инфекциялық қабынуды басу:
г) тас пайда болуының

себептерін жою:
д) несеп тас ауруының пайда болуының алдын алу:
Бүйрек тас-ауруының емі бүйрек коликаларына және тастарды алуға бағытталған. Бұл аурудың шешімін табу үшін уролог маманынан кеңес алу керек. Өздігінен ұсақ, майда диаметрі 10 мм тастар ғана кетеді.
Тас несеп ағардың төменгі бөлігінде орналасса-Лорин-Эпштейн блокадасымен коликаны басуға болады: 40-60 мл 0,5% новокаин ерітіндісі еркектердің шәует бауы немесе әйелдердің жұмыр жатыр байламына енгізеді.

үшін – олиметин, энатин, пинабин, цистенал, уролесан, роватин, роватинекс, артемизол

және т.б дәрілер қолданылады.
Тері арқылы нефролитотомия
Бүйрек түбекшесіндегі және несепағардың жоғарғы бөлігіндегі кіші көлемді тастар тері арқылы енгізген нефроскоппен көрінеді. Тастар қысқышпен ұстап шығарылады. Тасардың қалдықтары нефроскоп арқылы шайылады.
Ретроградтық оперативтік уретроскопия
Оперативтік уретероскоппен тікелей көзбен бақылап-тастарды уатылау, экстракциялау немесе ультрадыбыспен уатылау жасалынады.