Слайд 1 Қ.А. Яссауи атындағы Халықаралық Қазақ – Түрік Университеті
Mедицина факультеті
«Акушерлік
іс және гинекология » кафедрасы
Қабылдаған: аға оқытушы Зулпухаров. А.Ж
Орындаған:
Махан Маржан.
Тобы: ЖМ-509(п)
Түркістан 2019
СӨЖ
Тақырыбы: Гениталды эндометриоз.
Слайд 2 Жоспар
I. Кіріспе
II.
Негізгі бөлім
Эндометриоз этиопатогенезі
Эндометриоз жіктелуі
Эндометриоз клиникасы мен диагностикасы
Эндометриоз емдеу принциптері
III.
Қорытынды
IV. Қолданылған әдебиеттер
Слайд 3 Эндометриоз – жатыр қуысынан тыс жерде эндометрийдің құрылысына және
қызметіне ұқсас дисгормонды, иммунотәуелді қатерсіз тіндердің өсіп кетуімен сипатталатын ауру.
Эндометриоидты клеткалар жатыр қуысынан тыс орналасып эндометрий клеткалары секілді өзгерістерге ұшырайды: өседі және аналық клетканың имплантациясына дайындалады, сылынып түседі (етеккір келеді). Бірақ етеккір қанының эвакуациясы “қарастырылмаған”. Кеткен қан асептикалық (микробсыз) қабыну процесін тудырады. Асептикалық қабыну процесі іштің ауруымен, үрілуімен және басқа да белгілермен сипатталады. Ай сайын қайталана, эндометриоз прогрессияға ұшырайды.
Кіріспе
Слайд 4Эндометриоз эпидемиологиясы
Эндометриоз кездесу жиілігі бойынша жатыр миомасынан және кіші
жамбастың қабыну ауруларынан кейін III орын алады (10%).
Эндометриоз көбіне
қатерсіз процесс, тек 1-2% жағдайда қатерлі болып табылады.
Гинекологиялық аурулардың ішінде эндометриоз 8-25%, бедеулі әйелдердің арасында 20-47,8% орын алады.
Эндометриоз 25-37 жастағы әйелдердің арасында жиі кездеседі.
Слайд 6Қауіп факторлары
Репродуктивтік жас 25-40;
Тұқым қуалаушылық;
Етеккір циклінің бұзылысы;
Анамнезінде босанудың болмауы немесе
бір ғана босану;
Жиі болған аборттар мен жатыр қуысын диагностикалық қырулар;
Жатыр
ішілік серіппелерді ұзақ қолдану;
Овулациясыз цикл;
Слайд 8
Генитальды-эндометрий қабатындағы жасушалардың ішкі жыныстық мүшелерде(жатыр түтігі,аналық без,қынап)болуы. Генитальды эндометриоз
бөлінеді:
Сыртқы эндометриоз -эндометриоз жатыр түтігі арқылы құрсақ қуысына түсіп, кіші
жамбас қуысында өседі, фоллопий түтіктерінің, аналық бездердің, қынаптың артқы күмбезінің, жатыр мойны эндометриозы,т.б..
Ішкі эндометриоз -жатыр денесінің(аденомиоз), жатыр түтіктерінің интерстициальды бөлігінің эндометриозы, бұл кезде эндометрий жасушалары жатырдың қалың қабатына тереңдей өседі.
2. Экстрагенитальды -эндометрий қабатындағы жасушалардың басқа мүшелерде өкпеде, бауырда, ішектерде, қуықта болуы.
Слайд 9Классификациясы
Эндометроидты ауру бойынша:
Генитальды
Экстрагенитальды
Клиникасы бойынша:
Жеңіл 9бал
Орташа 26-29 бал
Ауыр 51-114 бал
Локализациясы бойынша:
Сыртқы
Ішкі
Слайд 11Жатыр денесінің эндометриозы (аденомиоз)
Бұл гормон тәуелді ішкі генитальды
эндометриоз. Жатыр қуысында орналасып миометрий қабатына тереңдей бекінеді. Оның себебі
толық далелденбеген бірақ иммунитеттің төмендеуі кезінде және организмнің қартаюы кезінде пайда болады.
8-15% еттеккір келетін әйелдерде аденомиозбен зақымдалуда.
54-85% жатыр миомасымен бірге.
16-25% эндометрийдің гиперпластикалық зақымдалумен жүреді.
Сатылары:
шырышты қабаттың миометрийге дейін зақымдалуы.
миометрий қалыңдығының жартысына дейін зақымдалуы.
эндометрийдің серозды қабатқа дейін зақымдалуы.
париетальды аймаққа дейін зақымдалуы.
Слайд 12 Аденомиоз түрлері: түйінді, ошақты, диффузды
Түйінді
Ошақты
Диффузды
Слайд 13Жатыр мойнының эндометриозы
Жатыр мойнының қынаптық бөлігі эндометриоздың микроскопиялық ошағы
сызық қарашық тәрізді болып көрінеді. Бұл кезде патологиялық процесс жатыр
мойынының артқы бөлігінің проекциясында және оның қылтасының сегізкөз-жатырлық байланыстар аймағында орналасады.
I кезең - ошақтар ретроцервикальды клетчатка аймағында
II кезең - жатыр мойны мен қынапқа өсу
IIІ кезең - жақын жатқан органдарға өсу үдеген сегізкөз-жатыр байламы және ішастардың серозды қабаттары
IV кезең - кіші жамбастағы тік ішек-жатыр шұңқыры ішастарында спайка
Слайд 1416 қыз баланың жатыр мойнының субэпитеальды эндометриозының ошағы ( сағат
2 проекциясында орналасқан
Вульва эндометриозы. Эндометриозды гетеротопиялар қызыл нүктелер түрінде
Слайд 15Жатыр түтігінің эндометриозы
Салыстырмалы түрде сирек кездеседі, басқа ағзалардың эндометриозымен қатарласып
жүреді. Жатыр түтігінің эндометриозы лапараскопияда, гистеросальпингографияда анықталады. Эндометроидты ошақ мезосальпинксті
зақымдайды және жатыр түтігінің жоғарғы жағында орналасады. Жатыр түтігінің эндометриозын сальпингиттен ажырата білу керек.
Слайд 16Аналық без эндометриозы
Аналық без кистасының эндометриозы бірінші орын алады.
Өлшемдері 0,6-дан 10см-ге дейін болады. Диаметрі 10см-ден үлкен кисталар сирек
кездеседі. Клиникалық көрінісі: тұрақты сыздап ауыратын, арасында күшейгіш, тік ішекке бел аймағына берілетін ауыру сезімі. Көбінесе эндометриозбен аналық безінің қыртысты қабаты зақымдалады.
Аналық безінің эндометриозының бірнеше гистологиялық түрлерін ажыратады: бездік, кистоздық, бездік – кистоздық, стромальды.
Бездік кистозды эндометрит пролиферациялық өсу мен малигинизацияға ерекше қабілетті болады. Цитогенді стромада және зақымдалған аналық безде эндометроидты бездер жиі анықталады.
Слайд 19Емдеу мақсаттары:
- ауырсынуды төмендету,
- етеккір циклінің бұзылуын және диспареунияны болдырмау,
-
бедеулікті ұрықтандыру мүмкіндігін арттыру.
Әр түрлі жағдайда емдеу әдісі индивуальды түрде
және науқас жасына, отбасылық жағдайына, жүктілікке қызығушылығы, эндометриоидьы процестің орналасуына, таралу дәрежесіне, клиникалық ағымының ауырлығына, сипаты мен эндокринді- иммунды бұзылыстар дәрежесіне байланысты б.т. Емді бастамас бұрын онкологиялық ауруды теріске шығаратын зерттеу жүргізілуі қажет.
Слайд 21Емдеу принциптері
Комбинирленген
Терапевтік (консервативті, медикаментозды);
Хирургиялық органды сақтап қалатын лапароскопия,лапаротомия.
Хирургиялық
жатыр мен оның қосалқыларын алып тастау
Слайд 24Қорытынды
Жоғарыда айтылғандай, эндометриоз - жатыр қуысынан тыс эндометрийдің құрылысы
мен функциясы ұқсас, бірақ жатыр қуысынан тыс орналасқан қатерсіз тіннің
өсуімен жүретін дисгормональды, иммунтәуелді және генетикалық негізделген ауру. Бұл ауруды дер кезінде анықтау, асқынусыз емделу әр әйелдің өз қолында. Дер кезінде емдеп, бедеуліктен сақтауға мүмкіндік артады. Осы үшін әр әйел адам гинекологқа жиі қаралуға және профилактикалық қаралудан өтуі тиіс.
Слайд 25
Акушерия және гинекология - А.Т. Раисова, Нұрқасымова Р.Ғ., Алматы 2011;
Гинекология
- Қ.Ж.Сейтжанова, Л.Ғ.Қалиева., Алматы 2012;
Интернет
www.google.ru, www.yandex.ru
Пайдаланылған әдебиеттер:
Слайд 26Назар аударғаныңыздар
үшін рахмет!