Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі С.Ж.Асфендияров атындағы

және гинекология Такырыбы: Етеккір қызметінің бұзылыстары

16 жасында белсенді қызмет ету шыңына жететін репродуктивтік жүйе, 45

жаста репродуктивтік жүйе қызметі әлсіреп, 55 жаста репродуктивтік жүйенің гормондық қызметі толық тежеледі.

бала кезеңі (1 ай)
Балалық шақ (8 жасқа дейін)
Жыныстық

жетілу (8 жастан 18 жасқа дейін):
▪ препубертаттық (8-9 жас) ,
▪ пубертаттық кезеңнің бірінші фаза сы 10-13 жас,
▪ пубертаттық кезеңнің екінші фаза сы - 14-17 (18 жас),
Бала босану немесе репродуктивтік
климактериялық:
▪ пременопауза
▪ менопауза
▪ постменопауза

арасын айтамыз (осы келген етеккірдің бірінші күнінен келесі келетін етеккірдің

бірінші күніне дейінгі аралық).
МЦ - әйел организмінде болатын күрделі биологиялық процесс, ол жыныс жүйесінде болатын циклдық өзгерістермен және де оның басқа да барлық жүйелердың функционалдық жағдайларына әсер етуімен көрінеді.

болады. Циклдық өзгерістердің негізгі ерекшеліктері аналық безде циклдық өзгерістерге әкелетін

екі фазалылығы. Олар фолликуланың жетілу фазасы, кейіннен овуляциямен жалғасады, екінші сары дене фазасы.
МЦ жыныстық жетілу кезніде басталып, 45-47 босатын жасқа, дейін жалғасады.
МЦ –дың ұзақтығы 21 күннен 30-35 күнге дейін: 60 % әйелдерде – 28 күн.

жолдарынан кезеңді түрде бөлініп отыратын қанды бөлінділерді айтамыз. Жетілген ұрық

жұмыртқасы ұрықтанбаған жағдайда ғана болады.
Етеккірдің ұзақтығы 2 күннен 7 күнге дейін. Әйел 80 мл-ге жуық қан жоғалтады, ал барлық өмірінде өзінің дене салмағының жартысына сәйкес келеді.

безде болатын циклдық өзгеріс, нақтырақ айтсақ гипоталамус-гипофиз-аналық без жүйесінде (аналық

бездік цикл);
Жатырда болатын циклдық өзгеріс, негізінен эндометрийде болады (жатырлық цикл);
Организмнің әртүрлі қызметтерінің физиологиялық тұрғыда өзгеруі (менструалдық толқын).

дененің дамуы (лютеиндік фаза)

1–ші фаза –фолликуланың өсі мен жетілуі, овуляциямен

аяқталады(фолликулиндік фаза)

аурулар
Жүрек қан - тамыр аурулары
Гинекологиялық операциялар
Несеп - жыныс ағзаларының жарақаттары
Әйел

жыныс мүшелерінің қабыну аурулары
Хромосомдық аурулар
Жыныс мүшесінің туа біткен ақаулары
Кәсіптік зияндықтар (түрлі химиялық заттар, физикалық факторлар, радиациялар)
Эмоциялық және психикалық жүйкелік аурулар

және одан ұзақ болмауы
Дисфункционалды жатырдан қан кету – гипоталамо- гипофиздік

- анабездер жүйесі қызметінің бұзылуынан болады
Альгодисменорея етеккірдің ауырсынып келуі

- етеккірдің сирек болуы
Гиперменорея - етеккірдің көп келуі
Полименорея - етеккірдің

ұзақ келуі
Пройменорея - етеккірдің жиі келуі
Спаниоменорея - етеккірдің жылына рет қана болуы