Буряад Республикын h уралсалай болон эрдэм ухаанай министерство Гүрэнэй

дунда ниитэ hуралсалай интернат hургуули»

671450, т. Хэжэнгэ, гуд. Советскэ, 147; e-mail: kizhingainternat; утаhан: 8 (30141) 32-9-53

«Одото саг»
«Илалтын хүсэн»

Бэлдээ: Дамбаева Аяна,
9-дэхи классай hурагша
Хүтэлэгшэ: Баендуева Лариса Цыденовна,
буряад хэлэнэй багша

оной июниин 22 үдэрһɵɵ хойшо Агуу Эхэ ороноймнай ажабайдалда

хүндэ хүшэр үе тогтоһон байна. Бидэ, мүнɵɵнэй арад зон, алтан шара наранай элшэ доро, сэлмэг тэнгэриин тулга доро эбтэй хүхюун, баяр жаргал эдлэжэ ябана гээшэбди. Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда хабаадаhан сэрэгшэд ута харгыда шархатан, шуhаа адхан, үнэн хэрэгэй түлɵɵ баатараар ябаhан юм.

орден, медальнуудай кавалер, 98 наhатай, дайнай ба ажалай ветеран

Цыренжап Жамсаранович Тогмитов байна. Yбгэнэй үбсүүе Эсэгэ ороноо хамгаалгын 1-дэхи шатын Улаан Одоной орденууд, «Германиие илаhанай», «Будапешт абаhанай», «Веные сүлɵɵлэлсэhэнэй», «Дайшалхы габьяагай түлɵɵ» болон үшɵɵ арба гаран медальнууд шэмэглэнэ. 1942 оной зун сэрэгэй албанда татагдаба. 1943 ондо Московско областиин Коломна хотын хажууда асарагдаад, шэнэ хүбүүдээр нэмэгдэhэн IV Украинска фронтын РВГК-гай сүмэ сохилгын 7-дохи артдивизиин 25-дахи артбригадын 320-дохи гаубична артиллерийскэ полкын 4-дэхи батарейдэ артиллерист- тагнуулшан болоо, хатуу шанга тэмсэлдэ бэлэдхэл хэжэ эхилээ бэлэй.

нүхэр, батальоной командираар ябаhан, гвардиин майор, Николай Иванович Лариковтай

буулгагдаhан байна. «Фотозурагаа ɵɵрын сэрэгэй планшет соо хээд ябадаг байгааб. Харин Кечкемет хотын хажууда фашис булимтарагшадай зэбсэг тэhэрээ, эндэ хажуудам ябаhан тагнуулшан, Бийск хотын Николай баатарай үхэлɵɵр унаа, би hомоной түгдэрхэйгɵɵр шархатаhан байгааб. Тиихэдэ тэрэ түгдэрхэй урда тээнь планшет болон фотозураг сүмэ солон дайрагдаhан байна. Тиихэдэ толгойгоо, хүлɵɵ шархатааб, контузии абааб», - гэжэ илалта асарагша ветеран хɵɵрɵɵ. Тиимэhээ мүнɵɵшье болотор тэдэнээ хадагалаад байна, энэмнай «ами наhыем абарагша» мүнɵɵ сагаймни hахюуhан (оберег) гээшэ гэжэ hонин түүхэ хɵɵрэhэн байна.

Карели, Болгари, Югослави, Венгри, Румыни, Австри нютагуудай байлдаанда хабаадалсаhан юм.

Илалтын hайндэрые австрийска Альпын түб хото – Грац дээрэ угтаа.

яhанай Ц. Тогмитов, украин К. Нечипуренко, мордвин В. Пыркин, татар

Х. Низамутдинов, белорус А. Кулаков, ород Лариков гэгшэд амгалан байдалай түлɵɵ халуун дүлэн соо «нэгэ айл» шэнги нүхэсэжэ ябаа!

Харин 1967 оной июнь hарада манай хэбэд номхон Хэжэнгэ

нютаг Николай Иванович Лариков зорижо ерэhэн түүхэтэй, хани нүхэд 22 жэл боложо уулзаба. Цыренжап Жамсарановичай фотоальбом соо хоёрдохи фото-зураг бии: энэ зураг дээрэ «Хоёр нүхэд» -Тогмитов ба Лариков -Чилсаана Буурал баабайн дэргэдэ байна. Аймагаймнай «Хэжэнгэ» сонин соо эдэ хоёр аха дүү, буряад ород арадай хүбүүдэй хани нүхэсэл тухай hонин хɵɵрɵɵн бэшээтэй. Залуу наhанhаа нүхэсэжэ, дайнай үедэ бэе бэедээ түшэлгэ боложо абаhан хүбүүдэй уулзалгын баяр туухай уншахада ехэ hонин байна.

гохыень элирүүлжэ,
Илалтын үдэр дүтэлүүлсэhэн,
Тогмитов Цыренжап Жамсаранович
Орден, медаляа гэрэлтүүлэн,
Ветерануудай дунда

зогсоно.
 
Ладожско нуур гаталhан,
Арадай түлɵɵ тэмсэhэн
Россиин газар хамгаалжа,
Илалта асарhан сэрэгшэ.
Комбат хайрата Лариков
Одон шэнги яларжа,
Ветерануудай дунда жагсана.
 
Хани нүхэд хамтадаа
Ороhон дайсаниие дайлажа,
Ёвропын гүрэнүүдые аршалан,
Росси гүрэнɵɵ абараа.
Тагнуулшадай баатаршалга мүнхэ
Он жэлнүүдтэ мартагдахагүй!

байг лэ! Хододоо нүхэд уулзажа, ханилжа ябаг лэ!»- энэ Илалтын

хусэн!