DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ

oynayan bir elementtir.
70 kg’lık bir insanda total demir miktarı yaklaşık

4.5 gr’dır.(K=35 mg/kg,E=50 mg/kg)
Vücut Total Demir Dağılımı:
Hemoglobin %60
Myoglobin %9
Transferrin %0.7
Sitokrom enzimler %0.3
Ferritin/Hemosiderin %30(E=1 gr,K=200-400 mg)
Günlük Demir Kaybı:
Erişkin erkek ve kadın 1 mg
Menstruasyon sırasında 2 mg
Gebelik ve lakasyonda 3 mg

olur.
Demir absorbsiyonu proksimal ve orta jejunumdan olur. Demir, transferrin reseptörü

yoluyla eritrosit öncüllerine alınmasını sağlayan transferrine bağlanarak proksimal ince barsaktan emilir.
Gıdalarda iki ayrı demir havuzu bulunur.Hayvansal gıdalardaki ‘’hem’’ ve diğer kaynaklardaki ‘’non-hem’’ demir havuzudur.Non-hem demirin absorbsiyonu için iki değerli forma geçmesi gerekir.Bu değişim için asit ve indirgeyiciler gerekir.
Hidroklorik asit ve askorbik asit demir emilimini artırır,fosfatlar,fitatlar,tannat,antiasitler ise azaltır.

Kaybı:
-Reprodüktif sistem;Hipermenore,Menometroraji,RIA
-Gastrointestinal sistem;Özefajit,hiatal herni,P.ülser,gastrit,ASA/NSAID kullanımı,İBH,hemoroid,divertiküloz,polipozis,parazitoz, anjiodisplazi.

-Üriner sistem;hematüri,PNH,kardiyak hemolitik anemi.
-Kronik böbrek yetmezliği ve hemodializ.
-Kronik kan verme.
-Hemostaz bozuklukları.
-Solunum sistemi;idyopatik pulmoner hemosideroz.
-Kendi kendini kanatma.
III-Yetersiz Demir Alımı:
-Beslenme yetersizliği;vejeteryanlar,yaşlılar
-Emilim bozuklukları;Aklorhidri,mide-ince barsak rezeksiyonu,pika,malabsorbsiyon.

eksikliğine yol açan etyoloji ile alakalıdır.
-Aneminin gelişme hızı

ve hastanın yaşına bağlı oluşan aneminin genel semptomları görülür.
-Demir eksikliğinin yol açtığı özel epitel değişiklikleri;
.Saç dökülmesi,saçlarda matlaşma,kırılma,
.Tırnaklarda kırılma,incelme ve tırnak yatağında çökme ile oluşan kaşık tırnak (koilonchia)
.Dilde ağrı,acı,papiller atrofi,anguler stomatit (chelitis), burunda ozena,
.Özefagus üst uçta daralmaya yol açan webler (Plummer-Vinson Snd.,sideropenik disfaji).
-%15- 20 hastada splenomegali olur.

27 pg
Retikülosit sayısı normal veya azalmıştır.
RDW artmıştır >14
PY;hipokromi,anizositoz,poikilositoz.
Hafif nötrofil lökositoz

ve trombositoz görülebilir.
Ferrokinetik ölçümler diğer hipokrom mikrositer anemilerden ayırıcı tanısında önemlidir;serum demiri,ferritin düzeyi ve transferrin saturasyonu azalmış,TDBK artmıştır.
Etyolojik faktörün tespiti için GGK,endoskopik tetkikler,malabsorbsiyon testleri,KCFT…

serum demiri düzeyi yanıltıcı olabilir.
Serum hemolizli olmamalıdır ve kan

silikonize ya da propilen tüplere alınmalıdır.
Normal: 50-150micgr/dl
TDBK transferrinin indirekt ölçümüdür ve demir bağlayan diğer proteinlerdeki demir de ölçüldüğünden transferrine göre %10-20 daha yüksek çıkar.
Demir depolarını değerlendirmede serum ferritinine göre daha az duyarlıdır.
Normal: 150-450 micgr/dl
Transferrin saturasyonu<%16 bulunur

lineer korelasyon vardır.
Serum ferritin düzeyinin K: 10, E: 30 ng/ml'den

düşük olması demir depolarının boş olduğunu gösterir.
Ferritin'in demir eksikliğinde düzeyi azalır, kronik hastalık anemisinde ise artar.
1 ng/ml ferritin, 8 ng depo demirine eş değerdir.
Serum ferritin düzeyi 2 haftadan fazla demir tedavisi alınca ya da kan transfüzyonu sonrası bakılırsa yalancı olarak normal ya da yüksek çıkabilir.
Serum ferritin düzeyine demir tedavisine başlamadan ya da demir tedavisi kesildikten en az 1 hafta sonra bakılmalıdır.
Ferritin bir akut faz reaktanıdır ve inflamasyon, infeksiyon, uzun süreli açlık, KRY, hematolojik malignensi varlığında düzeyi artar ve mevcut olan demir eksikliğini maskeler

gösteren testtir.
DEA sinin kesin tanısı kemik iliği demir boyası ile

konur.

Kemik İliği Demir Boyası

yoldan yerine konması ile total demir miktarının korunması,diğer taraftan etyolojik

faktörün saptanarak tedavi edilmesi ilkesi ile yapılmalıdır.
Oral Demir Preparatları:
Preparat Elementer demir G.doz
-Demir sülfat(200 mg) 63 mg 1x3
-Demir glukonat(300 mg) 36 mg 1-2x3
-Demir süksinat(150 mg) 35 mg 1-2x3
-Demir fumarat(200 mg) 65 mg 1x3

demir şeklindedir. Tedavi edici dozlar bulguların
şiddetine, ferritin düzeyine,

hastanın yaşına ve
gastrointestinal yan etkilere bağlı olarak 100-200 mg
arasında değişebilir.
Demire GIS intolerans çok sıktır;Oral demir preparatları bulantı, kusma, kabızlık, ishal veya koyu renk dışkıya neden olabilir.
-GIS yan etkileri azaltmak için ;demir preparatını düşük dozla başlamalı ve 4-5 gün içinde giderek dozu artırmalı bölünmüş dozlarda veya en düşük dozda veya gıdalarla vermelidir.

etki yapsa da, bunların
emiliminin kötü olması daha az

etkili olmalarına yol açabilir.
Demir emilimi çeşitli ilaçlarla azalabilir. Bu nedenle her
iki ilaç arasında en az iki saat boşluk bırakılmalıdır.
İlaçlardaki demirin emilimi mide boşken alındığında
artar (yemekten 1,5-2 saat sonra). Asitli meyve suları
veya C vitamini emilimi artırırken, diğer multivitaminler,
kalsiyum ve antiasitler emilimi azaltırlar.

yatan nedeni bulmak ve tedavi etmek esas olmalıdır.
DEA’de oral

demir tedavisi ile Hb 2-4 hafta içinde 1-2
g/dl artar. Bu nedenle tedavinin başlanmasından 2-4
hafta sonra yeni bir kan sayımı istenmelidir.
Uygun demir dozları verilmiş ve altta yatan neden
düzeltilmiş ise anemi 2-4 ay içinde düzelecektir.

ay daha demir tedavisine devam
edilmelidir. Daha sonraki izlemeler

aneminin ağırlık
derecesine, altta yatan nedene ve hastanın klinik
durumuna göre (doku hipoksisi ve kalp yetersizliği bulgularının varlığı) değişir
Eğer hastanın klinik durumu gerektiriyorsa kan
transfüzyonunun yapılması düşünülebilir.
Oral demir tedavisi daha güvenli ve ucuz olduğu için intravenöz demir tedavisine tercih edilmelidir.

ya da
tahammülünün olmaması,
Aneminin ağır olması,
Kan

kaybının devam etmesi,
Gastrointestinal hastalığın alevlenmesi (ülseratif
kolit,p.ulcus)
Demir emilim bozukluğunun olması,
Hemodiyaliz hastaları,
İşlevsel demir eksikliği (eritropoetin tedavisinde
olan böbrek hastası, kanser hastası, otolog kan transfüzyonu adayı).

glukonat, demir dekstran) yolla yapılabilir. Her iki uygulamanın da allerjik

yan etkileri olabileceği akılda tutulmalıdır ve hastane dışında uygulanmamalıdır.
IM enjeksiyon yerlerinde ağrı,renk değişimi,bölgesel lenf düğümlerinde hassasiyet,IV uygulamada vende ağrı-kızarıklık,hipotansiyon,başağrısı,ürtiker,bulantı,anaflaksi, sistemik LAM,miyalji,ateş ortaya çıkabilir.
Verilecek toplam demir dozu (mg)= VA (kg) x (Normal Hb- Hasta Hb ) x 2,4 + 500
Toplam doz günlere bölünerek verilir.

depoları normalleştikten sonra, ek demir ihtiyacı
devam ediyorsa düşük

dozda demir idamesi verilebilir (menoraji, büyüme dönemi). Demir eksikliği olup anemisi olmayan hastalara da aynı tedavi uygulaması düşünülebilir.
Demir metabolizmasını kontrol testleri, demir tedavisi bittikten en az sekiz gün sonra yapılmalıdır.

olmayan hastalarda
veya ağır demir eksikliği anemisine bağlı organ

iskemisine ait bulgu/belirti gösteren hastalarda veya Hb düzeyinde hızlı düzelme gerektiren durumlarda yapılmalıdır.

hastalık, dimorfik anemi)
Hastanın tedaviye uyamaması
Uygun olmayan reçete (doz

veya preparat)
Demir emilim bozukluğu
Kanamanın devamı düşünülmelidir.