Диагностика әдістері

емдеу әдісі туралы ілім.

ашқан және ол осы ашқан жаңалығы үшін Нобель сыйлығына ие

болған. ПТР диагностика көптеген ауруларды анықтау үшін қазіргі заманға сай жылдам және нақты әдіс болып табылады. ПТР диагностика жұқпалы аурулар қоздырғышын басқа әдістермен (иммунологиялық, бактериологиялық, микроскопиялық) анықтау мүмкін болмаған жағдайда қолданылады.

әсіресе, жұқпалы аурулар қоздырғышын анықтауда кеңінен қолданады. 
ПТР диагностика 3 негізгі

процедурадан тұрады: зерттелетін материалды дайындау, бұл кезде қоздырғыш ДНК-н немесе РНК-н бөліп алу процесі жүреді.Бұл кезде қоздырғыштың генетикалық материалы ДНК-полимераза ферментінің әсерінен бірнеше рет көбейіп, ДНК фрагменттерінің көшірмелері тіркеледі. Бұл ПТР диагностика кезінде тіпті бактерия немесе вирустардың бірен-саран жасушаларын немесе кейбір қиын жағдайларда, мысалы, антигендік өзгергіштігі өте жоғары немесе жасуша ішінде тіршілік ететін қоздырғыштар да анықталады.

биологиялық материалдардан – шырыш, зәр, қан, қақырық, эпителиалді жасушалар қырындысынан

анықтауға мүмкіндік береді. ПТР диагностика жыныстық жолмен таралатын аурулар, әсіресе, жасырын немесе созылмалы –хламидиоз, уреплазмоз, гонорея, гарднереллез, микоплазматикалық инфекцияларды анықтауда кеңінен орын алған. Себебі, аталған аурулардың қоздырғыштарын зертхана жағдайында қарапайым жолмен өсіріп бөліп алу өте қиын және серологиялық реакцияларда антиденелер аз анықталады. 
Сондай-ақ, ПТР диагностиканың көмегімен папиллома вирусын, вирусты гепатиттерді анықтауға болады.
ПТР диагностика сонымен қатар генетикалық дактилоскопия, пренаталдық диагностика және т.б. жүргізуге зор мүмкіндік береді.

болады:
Амплификация жасалатын ДНҚ үлескісі бар ДНҚ-матрица
Талап етілетін ДНҚ фрагменті әр

түрлі тізбектерінің ұштарына комплиментарлы екі праймер
Жоғары температураға тұрақты ДНҚ-полимераза - ДНҚ полимеризациясын катализдейтін фермент.
Дезоксирибонуклеозидтрифосфаттар (dATP, dGTP, dCTP, dTTP)
Полимеразаның қызметіне қажетті Mg2+ иондары
Реакцияға қажетті жағдайларды (pH, ерітіндінің иондық күші) қамтамасыз ететін буферлік ерітінді

ғалым Бауыржан Айтуов қымбат құрылғылардың көмегінсіз-ақ сараптама алудың тың тәсілін

ойлап тапты. Ол «Жол картасы - 2020» мемлекеттік бағдарламасы негізінде өзінің жеке ғылыми зерттеу орталығын да ашқан. Жұқпалы аурулардың диагностикасын жасауға арналған тест жүйесі де өте тиімді екенін дәлелдеген. «Біздің жағдайда қымбат құрылғыны қолдану қажет емес. Бұл сараптама өте тез болады. Мысалы, бір ПЦР-реакциясы 2-3 сағатқа созылса, біздің ПЦР-реакциясы 30 минутты алады. Әр вирустың немесе бактерияның ДНҚ-сын анықтайтын бұл - ПЦР әдісі. Біз осы әдістемені жетілдіріп, басқа ферменттер қолданып осындай жаңа ПЦР-әдістемесін шығардық», - дейді ғалым.

негізделген антиген мен дене қарсылығын анықтау әдісі. ИФТ медицинада жұқпалы

аурулар диагностикасында, аутоиммундық ауруларда, құрсақтағы жұқпаларды аңықтауда кеңінен қолданылады. Антиген мен дене қарсылығын анықтау үшін, негізінен, иммундыферментті талдаманың қатты фазасы қолданылады. Қатты фазаны қолдану, қатты фазадаға құрауыштардың бөлшектену үдерісін ықшамдауға және реакцияға қатыспайтын субстанцияларды жоюға мүмкіндік береді.
ИФТ басқа әдістерге қарағанда жоғары өзгешелігімен , сезімталдығымен, реакцияны өткізудің  оңайлығымен ерекшеленеді, иммуноглобулинның әртүрлі классын, сондай-ақ антидене титырың аңықтауға пайдасы зор.

болатын реакция. ИФР талдауы урогенитальды хламидиозды, уреаплазмозды, микоплазмозды, гарденереллез бен

қарапайым ұшықтың вирусын, адамның папилломасы диагностикасын аңықтауда қолданылады. Әдіс микроскопиялық объектілерідің жарқырау қасиеттерін бақылауға негізделген. 

жүйелерінің құрылымы мен қызметін зерттеу, ауруларды тану және алдын алу

үшін сәулені қолдану туралы ғылым.

байланысты жұтылады. Рентгенограммада көлеңкелі кескін туындайды. Көлеңкелердің оптикалық тығыздықтары тіндердің тығыздықтарына, оның

минералды құрылысына тікелей байланысты.
Аталып өткен кез-келген әдістер кезінде барлық кескіндер қатты көшірме түрінде алынады– рентгендік пленка, фотопленка, қағаз, поляроидты пленка, термоқағаз, магнитті ленталар, электронды тасымалдаушылар (қатты және жұмсақ дисктер, флештер); немесе бекітулі түрде –рентгендік құралдың экранында, электронды-сәулелі түтікте, дисплейде);

зерттеу әдістері
Интервенционды рентгенология


Рентгенологиялық диагностиканың әдістері

түрлерінің бірі. ЭКГ арқылы қозғыштық және жүйке-бұлшықет талшығы бойынша импульсті

өткізу тәрізді жүректің функцияларының бұзылуы туралы ақпаратты алуға болады. ЭКГ- миокардтағы өзгерістер туралы, жүректің бөлімдерінің гипертрофиясы туралы мәліметтер береді, жүректің ырғағын бағалауға мүмкіншілік береді.

өңешті, асқазанды және ұлтабарды зерттеуге мүмкіндік беретін әдіс. Іштегі аурудың,

құсу мен лоқсудың, ғышылдың, тамақ жұту қиындықтарының себептерін анықтау үшін жасалады. Бұл асқазан-ішек жолдарының жоғарғы бөлімдерінің қанау себептерін анықтау үшін ең жақсы әдіс.
Тексеруді өңешке, асқазанға немесе ұлтабарға жасалған хирургиялық операциялардан кейін, ықтимал асқынуларды ертерек анықтау үшін және былжыр қабығында туындап жатқан өзгерістерді анықтау үшін жүргізуге болады.

Т.А Егорова
Қолданылған әдебиеттер: