Дәрістің т ақырыбы: СУЛЕЙМАН ДЕМИРЕЛ АТЫНДАҒЫ УНИВЕРСИТЕТ Тіршілік

конструкцияларының жанғыштығы
3. Өрт сөндірудің бірінші және екінші құралдары
4. Өрт сөндіру

жабдықтары
 

пайда болатын немесе байқаудан шығып кеткен жану процесін айтады.

Ірі өрттер көбіне стихиялық апат сипатында болады және адамдардың бақытсыздық жағдайларымен ұшырасады.
Әсіресе жеңілтұтанғыш және жанғыш сұйықтар мен газдарды сақтау орындарындағы өрттер өте қауіпті.

қарау;
дәнекерлеу және басқа да от пайдаланылатын жұмыстарда өрт қауіпсіздігі

ережелерін сақтамау;
электр құралдарын пайдалану ережелерін бұзу;
жылыту құралдарының бұзылуы;
термиялық пештердің қате құрылуы;
жылыту құралдарын пайдалану тәртібін бұзу;

ысқылау материалдарының өздігінен жануы;
статикалық және атмосфералық электр тоғы және

басқалар.

пайда болған кезінде адамдарға, құрылыс және материалдық құндылықтарға өрттің қауіпті

факторларының жағымсыз әсерлерін жою үшін қажетті шараларды қолдану болып саналады.

Өрт қауіпсіздігі өрттің алдын алу шаралары мен және белсенді өрт қорғанысымен қамтамасыз етіледі. Өрт профилактикасы болып өртті болдырмау немесе оның салдарларын азайтуға бағытталған іс-шаралардың кешені саналады.  Белсенді өрт қорғанысы – бұл өрт немесе жарылысқа қауіпті жағдайларымен белсенді күресуді қамтамасыз ету шаралары.

Өрт қауіпсіздігі

бөлінеді). Отқа төзімділік шегі дегеніміз – бұл оттың әсерінен құрылыс конструкцияларының бірінші

сызат пайда болғанға дейінгі шыдайтын уақыт интервалы. Барлық құрылыс конструкциялары отқа төзімділік шегі бойынша 8 деңгейге бөлінеді. Ғимараттардың отқа төзімділік деңгейіне байланысты өрт кезіндеэвакуациялау үшін шығатын жерлерге дейінгі қашықтықтар белгіленеді.

кездерде өрт қауіпсіздігі нормаларын сақтау;
құрал-жабдықтар жұмысының тәртібі мен технологиялық процестер парамертлерін сақтау;
әртүрлі

қорғану жүйелерін пайдалану.

қауіпсіздігі шараларының сақталуын тексеру кіреді.

қауіпсіздігін қамсыздандыру;
кәсіпорындарда өртке қарсы нұсқаулар мен техникалық-өрттік минимум бойынша сабақтар

ұйымдастыру;
аумақтарда, өнеркәсіптік, әкімшілік, қоймалық және қосалқы жайларда қатаң өртке қарсы тәртіп белгілеу;
темекі тарту үшін арнайы орындар бөлініп, жабдықталу;
Жеңілтұтанғыш және жанғыш заттарды сақтау үшін арнай орын дайындау;
барлық жайларда өрт сөндірудің қазіргі құралдарымен қамтамасыз етілуі .

болуы, оларда оттың таралуы көбінесе құрылымдар мен материалдардың өртқауіпті қасиеттеріне,

технологиялық процестердің ерекшеліктеріне байланысты.
Құрылыстық материалдар жану қасиеті бойынша
үш топқа бөлінеді:
жанғыштар,
қиын жанатындар
жанбайтындар.

Құрылыс материалдарының жанғыштық топтары стандарттармен белгіленеді.

бықситын және от көзін алып тастағаннан кейін де жануы немесе

бықсуы тоқтамайтын материалдар (ағаш, қарақағаз, киіз т.б.) жатады.

бықситын және от көзі болған жағдайда ғана жанатын немесе бықситын,

немесе көмірленетін және жануын жалғастыратын, от көзін алып тастағаннан кейін жануы мен бықсуы тоқтатылатын материалдар жатады. Қиын жанатын материалдар жанбайтын және жанатын құрамдардан тұрады, мысалы асфальттық бетон, құрамында 8% асатын (көпшілік) органикалық толықтырғыштар бар гипстық және бетондық материалдар, цементтік фибролит, антипирен молынан сіңдірілген ағаштар және т.б.

және көмірленбейтін материалдар жатады. Оған табиғи және жасанды неорганикалық материалдар,

құрамында 8% асатын (көпшілік) органикалық толықтырғыштар бар гипстық және бетондық материалдар, құрамында 6% асатын (көпшілік) синтетикалық, крахмалдық немесе битумдық байлауыштардағы минералды-мақталық плиталар және т.б.

құралдарына жататын жабдықтар:
шланг және стволмен жабдықталған өрт крандары;
әр типті

от сөндіргіштер, құм толтырылған жәшіктер;
керекті сайман ілінген өрт тақталары (щит);
су құйылған ыдыстар;
әр түрлі жапқыштар (брезент, киіз, асбест т.б.).

пайдаланатыны қол от сөндіргіштері болады. Олар химиялық көбікті, ауа көбікті,

көмір қышқылды, көмір қышқыл-бромэтилді, аэрозольді, ұнтақты тағы басқа түрлі өрт сөндіргіштер болып бөлінеді.
Бұлардың ішінде ең көп қолданылатындары химиялық көбікті, көмір қышқылды және ұнтақты от сөндіргіштер.

Бұларды бірінші деп атайтыны олар өрт шыққан жағдайда ең алдымен қолданылатын сөндіргіш құралдар болып саналады.

сөндіру үшін пайдаланылатын тетіктер мен құрылғылар жатады.
Өртке құралдар қызыл

бояумен боялады, оларды басқа жағдайларға пайдалануға тыйым салынады.
Алғашқы құралдар жиынтығын арнайы тақталарға жинақтап, көрнекті жерге орналастырады, жинаққа:
балталар (2 дана),
темір сүйретпелер (2 дана),
шелектер (2 дана),
өрт сөндіргіш құралдар (2 дана),
көлемі 0,5 м3 –тан кем емес құм салынған жәшік.

жүйесін орналастыру керек. Су құбырлары сыртқы (далада жер астында) және

ішкі (үй ішінде) болып бөлінеді. Су алу үшін сыртқы құбырлар жүйесінде арнайы жасалған өрт гидранттары, ал ішкі құбырларда өрт крандары орнатылады. Суды өрт болған жерге жеткізу үшін өрт шлангілерімен стволдары (брандспойттар) қолданылады.

заттар, инертті газдар, булар қолданылады.

сөндіргіш құрылғылары пайдаланылады. Олар спринклер және дренчер қондырғылары.

жанған қатты және сұйық заттарды сөндіруге арналған.
Бұл

от сөндіргішпен электр тоғы бар қондырғыларды сөндіруге болмайды, үйткені көбік ағысы электр тоғын өткізіп адамды жарақаттандыруы мүмкін.
От сөндіргіш ОХП-10 мынадай бөлшектерден тұрады: баллон 1, стақан 2, оның аузын жабатын клапан 3, тесік 4, чугун қақпақ 5, тұтқа 6.
Баллонға сілті ертіндісі (8.7 л су, 400 г натрий бикарбонаты NaHCO3, 50 г сода экстракт - көбік шығарғыш) құйылады, стақанға 450 см3 күкірт қышқылымен темірдің күкірт қышқыл тотығының қосындысы құйылады.

өрт ошақтарын, тоғы бар электр қондырғыларды, автомобильдерді, іштен жанатын двигатель-дерді,

қымбат заттарды сөндіру үшін қолданылады.
Баллон (0.9 көлемі) сұйықталған көмір қышқыл газбен СО2 толтырылған.
Бұл от сөндіргіштердің жұмыс істеу уақыты 30-60 с, ал газ ағысының ұзындығы
1,5-3,5 м дейін жетеді.

бар электр қондырғыларды, автотракторлық қозғалтқыштарды, жанатын сұйық заттарды, сілті металлдарды

сөндіруге пайдалануға болады.
Ұнтақ жанған заттардың бетін жауып оны ауа оттегісінен аластайды және біршама салқындатады. Бұл от сөндіргіштердің жұмыс істеу уақыты 40-80 с.