Халықаралық Гуманитарлық Техникалық Университет Құқықтық қатынастар

Жоспар:
1)ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАС ҚОҒАМДЫҚ БАЙЛАНЫСТЫҢ ЕРЕКШЕ ТҮРІ РЕТІНДЕ
2)ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ СУБЪЕКТІЛЕРІ.

пункт списка

адамдар жеке тұлғалар болып ұғынылады (ҚР АК, 12 бап).[1]. Қатынастың

субъектісі болу үшін олардың құқықтық қабілеті жəне əрекеттілігі қалыптасуы керек. Құқықтық қабілет - құқыққа бостандықтар мен міндеттерге ие болу қабілеті. Құқықтық қабілет адам туған сəттен басталып, өлгенде аяқталады.
Құқық қатынастарының субъектілері дегеніміз тиісті субъективтік құқықтар мен заңды міндеттерге иелі құқық қатынастарына қатысушылар. Мысалы, отбасы құқық қатынастарда ерлізайыпты - ері мен əйелі. Құқық қатынастарына жеке адамдар мен бірлестіктер, ұйымдар, т.б. түсе алады. Осыған сəйкес қатынастардың екі негізгі субъекті түрлерінің бар екендігін біле аламыз:

адамдар. Жеке тұлға болып Қазақстан Республикасының азаматтары, басқа мемлекеттердің азаматтары,

сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдар (апатридтер) ұғынылады. Кейбір елдерде (айталық, Ресейде осылармен бірге қос азаматтығына (бипатридтерге) иелі адамдар да жатады. Мемлекеттің азаматтығы жəне қос азаматтығы бар адамдар ұлттық заңдарда көзделген нақтылы мемлекеттің аумағында барлық кез келген қатынастарға түсе алады. Ал шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдар да мемлекеттің азаматы сияқты құқық қатынастарында құқық қабілеттілік пен əрекет қабілеттігіне ие болуға хақылы, бірақ оларға кейбір шектеулер қойылады, мысалы, сайлауға не сайлануға (Парламент депутаттығына), мемлекет белгілі бір қызметті атқаруға т.б. болмайтындығы. Сөйтіп, бұлардың жағдайында азаматтарға қарағанда өзгешелеу болып келеді.