Әлеуметтік –маңызды аурулары бар науқастар туралы жүргізілетін мектептерді

Әлеуметтік –маңызды аурулары бар науқастар туралы жүргізілетін мектептерді ұйымдастыру қағидалары.

Алматы 2013 ж

Бронхиалды астмасы бар науқастардың денсаулық мектебі.
В) «Қант диабеті мектебінің«

жумыс жасау принциптері.
III.Қорытынды .
IV.Қолданылган әдебиеттер.

Жоспар: ,

мектебінде науқаспен жумыс жасаудың, негізгі алгоритімі РДСА(Plan-Do-Check-Action)циклі болуы тиіс
-жоспарлау(Plan)-мақсаттар

мен тапсырмаларды қою, мақсатқа жетудің әдістерін негіздеу және қамтамасыз ету;
-орындау(Do)-нақты тапсырманы оқып үйрену, содан кейін орындау;
-бақылау (Check) – күтілген нәтижеге оның сәйкестігін анықтау тұрғысынан нәтижесін тексеру.
-әсер (Action) – шынайы результат күтілгенге сәйкес келмеген жағдайда реттеуші әрекеттерді енгізу және іске асыру. Коррекциялаушы әрекет сәйкес келмеудің себептерін анықтау және анализ негізінде енгізіледі.
-Пациенттерге арналған мектеп - бұл ауруды рациональды емдеу асқынулардың алдын алу және өмір сапасын жоғарылату бойынша практикалық дағдыларға және ақпаратттандырылуға, олардың білімдерін жоғарылатуга бағытталған, пациенттер мен халыққа жекелей және топтық әсер ету әдістері мен заттардың жиынтығы.

қызметті орындау бойынша талаптарға сай оқытылған маманның болуы;

пациенттер

мектебін пациенттерді оқыту бойынша білім беру құқық беретін лицензиясы бар медициналық қызмет мекемесінің қатарына қосу
пациент мектебі тиімді қызмет ету үшін жағдай жасау (ғимарат ,методикалық және оқыту материалдары т. б.).

медициналық көмектің сапасы бойынша негізгі сұрақтарға, пациент мектебін ұйымдастыру принцциптері,

қарым қатынас этикасы бойынша оқыту;
медициналық көмек сапасын жоғарылатуға мед,персоналды мотивациялау;
негізгі инфекциялық емес ауруларды біріншілік және екіншілік алдын алу бағдарламасын іске асыруға денсаулық сақтау мекемелері мен ұйымдардың әрекетінде профилактикалық бағыттылықты күшейту (негізгі инфекциялық емес аурулардың даму қаупі бар адамдар мен пациенттерге арналған пациенттер мектебі);
жалпымедициналық бағдарламаларда халықтың қатысуы;
халықтың жеке және топтық денсаулық мәселесіне қатысты ақпараттандырылуы және сауаттылығы;
халықтың жеке денсаулығын нығайтуға мотивациясы;
халықтың денсаулыққа жауапкершілігі. Аймақты халқының денсаулығына негізгі көрсетсеткіштеріне денсаулық сақтау жүйесінің назарының адекваттылығы.

жағдайын тұрақты ұстап тұру. Мұндай қадам медициналық көмек сапасы, концепциясын

толық жүзеге асыруға мүмкіндік береді, алдын алу шаралардың рөлін жоғарылатады, медицинаны рентабельді және тиімді етеді.
Диагноз: Болжама, қорытынды, ауру себебі.
Диагностикалық тексеру: Инвазивті, инвазивті емес іс шаралар,олардың адекваттылығы, тиімділігі, диагностикалық процедураларға қажетті дайындық, қатерлер, салдары, процедураның қол жетімділігі ,оның багасы.
Емдеу, реабилитация, профилактика: медикаментозды препараттарды қолдану сызбанұсқасы,емдік процедуралар және манипуляциялар,оның уакытылығы, адекваттылығы, қауіптер(қауіпсіздік) салдары, емнің артықшылығы және үздіксідігі, оның тиімділігі нәтижесінің тұрақтылығы, РДСА циклі жағдайды, ұстап тұру( жақсарту) негізі ретінде, емдік іс шаралардың қол жетімділігі, олардың бағасы, осыған сай дәрігер пациентке дұрыс көңіл бөлуі керек,( пациенттің позициясы толық ескеріледі).

:

табигатпен қатынас, өзімен қатынас.
Нені ескеру керек және бақылау керек?

Пациент және туыстарының психоэмоциональды статусы:ауыр жағдайлар медикаментозды араласу, психотерапия. Дәл қазіргі жағдайда барлығы стресстік жағдайға бейім болғандықтан ерекше мәнді психологиялық аспектіге аудару керек: пациент пен туыстарының ауыр жағдайын түсіру.

мектебін уйымдастыру.
Мектептер денсаулық сақтаудың 1-лік звеносындағы емдік-профилактикалық мекемелерде емханаларда стационарларда

медико-санитарлық болімдерде кардиологиялық диспансерлерде медициналық профилактика орталықтарда санатория-профилакторияларда курорттарда сауықтыру орталыктарда уйымдастырылады.
Мектеп уйымдастыру мақсаты-медицина профилактикалық көмектің саласы мен қолжетімділігін жоғарылату, дамыту, оптимизациялау, көбінесе АГ-бар пациенттерге

пациеттің өз денсаулығын саөтауға жауапкершілігін жоғарылату;
пациеттің ауруға рациональды және

белсенді қатынасының қалыптасуы емге көнуі және дәрігер тағайындамаларын орындау;
пациенттерде денсаулык жағдайын өзіндік бақылау және дағдыларын жасай алуын өршу және криз жағдайларында 1-лік дәрігерге дейінгі көмек көрсетуді қалыптастыру;
пациенттерде денсаулыгына жағымсыз әсерді төмендету бойынша дағдыларды қалыптастыру(тамақтану, қозғалыс стрессті басқару зиянды әдеттерден бас тарту);

қаупі бар науқастар. Мектепте оқуға пациенттер тобы мүмкіндігінше қауіп деңгейі.

АҚ жоғарыға жақын пациенттердан қүрылады. Аурудыңағымының асқынуы бар пациенттер (И. М. анамнезінде ми инсульті бар т. Б.)жалпы бағдарламамен оқытуға кірмейді.

Пациеттердің топтық мақсаты:

тұрады Циклге барлығы 8 сабақ кіреді оның 7-сі барлық пацинттерге

міндетті болып 1-сабак («Шылым шегу және денсаулық»)темек3тартатын пациенттерге немесе туысқандарына бағытталған.

ауру және ауру дамуының факторлары туралы асқынуы және болжамы туралы

ақпараттандыру;
Пациенттерді жеке қауіп факторларын өзіндік анализ жасауға және сауықтыру жоспарын құрастыруға үйрету ;
Пациенттерді АҚ өлшеу өзін бақылауға уйрету.
.

Сабақ 2. дұрыс тамақтаную АГ кезінде пациент тамақтану туралы не білуі керек?
Мақсаты: Пациентті дұрыс тамақтанудың негізгі принциптері туралы ақпараттандыру; пациенттерді АГ кезінде тамактану ерекшеліктері туралы ақпараттандыру;
Пациенттерді тамақ рационының энергетикалық құндылығын есептеу әдісін үйрету;
Пациетті өзіндік қауіп факторларын өзіндік анализ жасауға үйрету;

критериялары және семіздік туралы ақпараттандыру;
- Арттық салмақпен семіздіктің алдын алу

үшін тамақтанудың ерекшеліктері туралы пациенттерді ақпараттандыру;
- АГ және семіздік кезінде тамақтану ерекшеліктері туралы пациенттерді ақпараттандыру;
- Пациентті энергетикалық тұрақталған тағам рационын сақтау принциптеріне оқыту, күнделікті физикалық белсенділіктің жоғарылауын қоса алғанда.

жағдайын өзіндік бақылау үшін қолдану керек;
Пациент күнделігін жүргізу;
АҚ деңгейін

бақылау және өзіндік бағалау жүргізу;
Дәрігер тағайындауларын орындау, өзін емдеумен айналыспау;
Дәрігерге дейінгі көмек заттарын қолдану;
Асқынудың негізгі қауіп факторларын бақылау;
темекі шегуді тастау шешімін қабылдау, өзінің жеке денсаулығына және айналасындағылардың денсеулығына темекі зиянын азайту;
Стресс деігейін бақылау;
Пациенттің өзіне байланысты болатын емге дұрыс көңіл бөлу, дәрігер тағайындамаларын дұрыс орындау.

Мектепте оқығаннан кейінгі пациенттердің дағдылары мен қабілеті; негізгі білімдері: - себептер, АҚ көтерілу симптомдары ауру өршуі ( ми қан айналымының бұзылысына өтетін криздер, стенокардиялар, ИМ ); - АҚ жоғарылау кездегі өзіндік дәрігерге дейінгі көмек көрсету заттары; - дұрыс тамақтану негіздері, АҚ кезіндегі тамақтану, семіздік кезіндегі диета негіздері, мінез-құлық факторларының денсаулыққа әсері; -гипотензивті препараттардың негізгі топтары, АҚ төмендететін дәрілердің көрсеткіштері және негізгі жанама әсерлері;  

Сабақ 4 физикалық белсенділік және денсаулық

Мақсаты: АҚ бар науқастар және олардың отбасылардың физикалық белсенділікке қалыптастыру, пациенттерді физикалық белсенділіктің адам денсаулығы, жүрек қан тамыр жүйесінің қызметі үшін рай мен мән туралы ақпараттандыру және физикалық белсенділік пен қарқынды физикалық жүктемені бақылау әдістеріне үйрету

Сабақ 5 Темекі тарту және денсаулық / темекі тартатындарға арналған сабақ/
Мақсаты: АҚ бар науқастар және олардың отбасыларын сауығуға және темекі тартудан шамалы түрде бас тартуға қалыптастыру (темекі тартудың адам денсаулағана әсері. Темекі түтіінің жеке компененттерінің әртүрлі мүшелерімен жүйелерге соның ішінде жүрек қан тамыр жүйесіне әсері; “белсенді және енжар” темекі тарту ерекшеліктері туралы) және оқыту (темекі тарту себептарін және факторларын өзіндік анамнез жасау “ неге адам темекі тартады?”, темекі тарту тәртібінің типін өзіндік бақылау темекіге тәуелділік дәрежесі, темекі тарту стадиялары, темекі тартудан бас тартуға дайындық; темекі ден бас тарту әдісі мен түрін таңдау).

табиғаты, стрессорлар, басқарылатын және басқарылмайтын стресс факторлары туралы білімін жоғарылату;

-пациенттерді стрессті жеңудің эмоциональды және проблемалы ориентирленген әдістері туралы ақпараттандыру;
- пациенттерді стресс деңгейін өзіндік бағалау және басқару әдістеріне уйрету;
-Денсаулыққа әсер ететін мінез-құлықтың әдеттерімен байланысты стрессті жеңу әдістерін оқыту;

Сабақ 7. АҚ –ды медикаментозды емдеу. Емге дурыс қарауда қалай жоғарылатуға болады?
Мақсаты:АҚ бар науқастардың медик-ем негіздері туралы білімін жоғарылату ,олардың емге дұрыс көңіл бөлуін жоғарылату ушін медикаменттерді қабылдауға белсенді ,саналы қатынасын қалыптастыру.

сипаты,емдеу әдістері туралы пациенттер елестетуі керек.
демікпе ағымын бақылау және өз

жағдайын бағалау дағдыларын меңгеру.
Емдік процесске пациенттің саналы түрде келуі, дәрігер мен пациент арасында серіктестік қатынасты қалыптастыру.
Пациентті бр.демікпемен өмір сүруге, оның ағымын бақылауға уйрету.
Өзін бақылау кунделігін және денсаулық күнделігін жүргізу.
Кутілетін нәтижелер.
Демікпе ұстамаларының санын төмендету және аурудың ауыр түрлерімен науқастар санын асқынуларын және өлім санын азайту.
Қайталап госпитальдау жиілігін төмендету.
Демікпенің тунгі симтомдарының болмауы.
Еңбекке жарамды жастағы адамдарда мүгедектікті және уақытша еңбекке жарамсыздыққа байланысты.
Науқастың өмир сапасын жақсарту және науқаста өз ауруына дұрыс қатынас қалыптастыру.

Бронхиальды демікпесі бар бар науқастарға арналған мектеп.

арналған құрал,науқастарға арналған ескертпелер.
Оқитын топтарды қалыптастыру:сабақтың көп бөлігі жекеме өтеді,

Топта 5-6 дан көп емес болғаны дұрыс цикл бойына 5 сабақ жургізіледі.

Тиімділікті бағалау критерилері.
1.Демікпе ұстамаларының санының азаюы.
2.Қайталама госпитализациялар санының азаюы.
3. Демікпенің тунгі симтомдарының болмауы.
4.Бұрынғы физикалық белсенділігінің қалыпына келуі.
5.Өмір сапасының жақсаруы.

не?
БР демікпе анықтамасы .
БР демікпе -созылмалы қабыну.
Тыныс жолдарының құрылысы.
БР демікпе

ұстамасында не болады?
БР демікпенің аллергиялық және аллергиялық емес себептері .
Сабақ 2 Сабақ жоспары :
Пиклфлоуметр дегеніміз не?Пикфлоуметр ияның мақсаты мен тапсырмасы.
Пикфлоуметрді қолдану әдісі.
Пикфлоуметрді ң көмегімен бр демікпені өзіндік бақылау әдісі.
Дозаланған ингаляторды қолдану ережесі.
Спейсерді қолдану ережесі.
Бронхолитик тестті жүргізу ережесі.
Сабақ 3 Сабақ жоспары:
Ингаляторда қолданған препараттардың негізгі топтары.
Симтоиатикалық бронхолитикалық терапия.
Ингаляторды таңдау принциптері.
Қолданылган дозалар және артық мөлшерінің симтомдары.

қабыну. БР демікпенің базисті емі
Интал, тайлед, дитек – әсер ету

механизмі, қабылдау ережелері, қолданылатын дозасы.
БР демікпеде глюкокартикостероидтардың қажеттілігі мен негізділігі.
Таблетканы және көктамырішілік стероидтарды қолдануға көрсеткіштер.
Ингаляциялық стероидты препараттарды қолдану қажеттілігі мен көрсеткіштер.
Сабақ 5
Вирусты инфекция алдын алу және емдеу.
Сабақ жоспары:
Вирусты инфекция дегеніміз не? Вирусты инфекция түрлері. Вирусты инфекция емі.
БР демікпені емдеудегі антибиотиктер. Вирусты инфекцияның алдын алуының принциптері.
БР демікпе өршуінің себептері.
БР демікпе өршуінің симптомдары
Емдеу принциптері және дәрігерге қаралу критерийлері

медициналық және экономикалық тиімділігін көтеруге мүмкіндік беретін терапевтік шараларды оптимизациялау

болып табылады. Қазіргі таңда осы ұрпақты шешудің күттірмейтін және маңызды бөлігі болып ҚД бар науқастардың олардың отбасыларының өмір сапасын оқыту арқылы көтеру болып отыр.
ҚД-ң балалық шақта туындауы тек баланың ғана емес, оның ата-анасының және отбасының да өміріне әжептеуір өзгеріс әкеледі. Баланың өмірінде үйреншікті өмір салтын өзгертетін шектеулер реті пайда болады. Оларға міндетті түрдегі күнделікті инсулин инъекциялары, қан деңгейін жиі тексеру, тамақтануын бақылау т.б жатады. Науқастарды оқыту ҚД-ң терапиясының бөлігі ретінде өз тарихы бар, ол диабетология саласындағы негізгі ашылулардың уақытымен мүлдем сәйкес емес. 1970-1980 ж кезеңі негізінен ҚД бар науқастарды оқытудың терапиялық рөлін мойындауға арналған. Дәрігер Мон Миллердің жұмысы (1972) науқастарды оқыту ҚД асқынуларын бақылауда зор тиімділік көрсететінін көрсетті. Оқытудың арқасында диабеттің жедел асқынуларының саны оның клиникасында 80%-ға төмендеді, сондай-ақ 80%-ға аяқ ампутациясының қажеттілігі бойынша жедел қаралу саны төмендеді.

“Қант диабеті мектебінің” жұмыс жасау принциптері

жақсаруы;
ҚД күнделікті өмірге кері әсерінің азаюы;
Диабет мектебінде оқыту негізінде

оқытудың топтық принципі жатады. Балаларды және жасөспірімдерді, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерін оқыту процесі жеке және топтық болуы мүмкін.
Топты құруда кейбір сәттерді ескеру маңызды екендігін тәжірибе көрсетті. 1 ден, топ құрамы ауру типі және 2 типі пациенттері үшін сабақтар бөлек жүргізіледі , Таблетканы терапия және инсулин алатын, 2 типті диабеті бар адамдарға да әртүрлі топтар қурылады.циенттерді жасы бойынша бөлу де маңызды:балалар және ата-аналар, жасөспірімдер және қарттар жүктілікті жоспарлаған әйелдер.

тиіс. Осындай тыңдарман санында пациенттің біліміне оптимальды бақылау мүмкіндігі туады.

Бағдарлама құрылымды болғаны дұрыс, яғни материал қарапайымнан күрделіге, теориядан практикаға ауысып, түсіндірілуі тиіс. Ақпараттың әрбір жаңа блогы пациентке алдыңғы білімдерін толық меңгергенде ғана түсінікті болады. Оқыту курсының ұзақтығы күн сайын 1,5-2 сағаттан 7-10 кунге созылады. Оқыту бағдарламасы келесі сұрақтарды қамтиды:
ҚД дегеніміз не, компенсация туралы түсінік;
қантты қан мен зәрде өз бетінше анықтау әдістері;

диабеттің 1 және 2 типіндегі тамақтану, нан бірлігі бойынша көмірсуларды есептеу (НБ-калориялық эквивалент) диабеттің 2 типімен сырқаттанатын науқастарға арналған тәуліктік каллоражды есептеу;

инсулин дозасын азайту және ұлғайту ережелері)
таблетка түріндегі қант деңгейін

түсіретін препараттар (түрлері, әсер ету механизмдері);
гипогликемия;
физикалық жүктеме және спорт;
ілеспе аурулар кезіндегі қант диабетін басқару;
диабет кезіндегі қан тамырлық асқынулар;
аяқ күтімі;
Жүктілік, контрацепция және отбасын жоспарлау;
диабет және алкоголь;
диабет және саяхат жасау;
мамандық таңдау сұрағы.

үй жағдайларына толығымен өз бетінше дәрігердің қатысуынсыз қолдануға тұрақты мотивация

қалыптастыру болып табыладыы.
Циклдың соңында, пациенттердің “өзін бақылау мектебінің” барлық тақырыптары бойынша анкета жүргізген пайдалы, бұл сабақта алынған теориялық және тәжірибелік дағдылардың деңгейін бақылауға мүмкіндік береді.

нәтиже: қайталану, мүгедектік, өлім санының азаюы, науқастың денсаулық жағдайының жақсаруы

( бөліктік реабилитация) толық реабилитация, өмір сүру ұзақтығының өсуі, белсенді ұзақ өмір сүрудің ұлғаюы, өмір сапасының жоғарлауы.
Пациент мектебінің тиімділігін объективті бағалау: аурудың ауырлығына және жастық топтары , рецидивтер пайызы, бөліктік реабилитация пайызы, толық реабилитация пайызы, мүгедектік пайызы, өлім пайызы-салыстырмалы бағалау критерийлері.

«Омская государственная медицинская академия» Кафедра пропедевтики внутренних болезней. МУЗ «Омская

городская клиническая больница №1 им. Кабанова А.Н.»
“Школа Здоровья для пациентов с артериальной гипертонией”. Информационно-методическое пособие для врачей (172 стр.).
Под редакцией академика РАМН Оганова Р.Г.
Составители: д.м.н Калинина А.М., к.м.н. Еганян Р.А., Измайлова О.В., Гамбарян М.Г., Фунтова Т.Е., д.м.н, профессор Ощепкова Е.В., Исаева Л.Г., д.м.н, профессор Поздняков Ю.М.
Алексеева А. Д. о принципах работы «Школы сахарного диабета».

Әдебиеттер