МАРКШЕЙДЕРЛІК ІС және ГЕОДЕЗИЯ (кафедрасы) ФОТОГРАММЕТРИЯ (пәні) №_ 5 _

Ш.А.

ТАҚЫРЫБЫ: Жергілікті жердің нүктелер координаталары және олардың аэросуреттегі сол бейнелердің

сол бейнелердің арасындағы байланыс.

2. Горизонтальды және еңіс суреттер нүктелеріне

арасындағы байланыс.
Суретте жергілікті жердегі N нүктесінен басталатын, жергілікті жерде қабылданған

n және N нүктелері сәйкеседі;
М нүктесі NXY жазықтығында болады;
S – проекция центрі;
P – сурет жазықтығы;
m – жергілікті жердегі М нүктесінің сурет жазықтығындағы бейнесі.

S нүктесінде екі координата жүйесі бар дап есептеледі:
1. SXYZ жергілікті жерде қабылданған координата жүйесіне параллель;
2. Sx’y’z’, мұнда x’//x; y’//y; z’=z=-f.

-

Бағыттауыш косинустарды анықтау үшін Sx’y’z’координата жүйесінің үш бұрылуын орындайдап SXYZжағдайына келтіреді. Ол үшін ось айналасында y’ті ZX жазықтығында α бұрышына бұрады, ось x’ ті ZY жазықтғында ω бұрышына бұрады ал z’ ті χ (каппа) бұрышына бұрады.

Мұндай бұруларға матрица сәйкес келеді:

- бұрылу матрицасы

арқылы белгілейді

нәтижесінде

Егер бағыттауыш косинустар белгілі болса, онда α, ω, χ бұрыштарын формула бойынша табуға болады:

Sx’y’z’ координата жүйесіндегі m нүктесі

вектормен

,

,

координаталарымен анықталады.

және

векторлары коллинеарлы болғандықтан

болады.

- ол коэффициент.

Бұл векторлардың компоненттері пропорционалды болғандықтан мына түрде жазылады:

болғандықтан

еңіс суреттерге

горизонтальды суреттерге

суреттегі нүктенің үш белгісіздердің x, y, z бағдарлау элементтері белгілі

Суреттегі нүкте координаталары мен жергілікті жердегі нүкте координаталары арасындағы байланыс қатынастан алынады:

Еңіс суретіндегі нүктелер координаталарынан горизонтальды

P – еңіс сурет жазықтығы;
Pо – горизонтальды сурет жазықтығы;
а – еңіс суретінде жергілікті жердегі М нүктесінің перспективті бейнесі;
ао – горизонтальды суреттегі жергілікті жердегі М нүктесінің перспективті бейнесі;

S – проекция центрі;
α, ω, χ – сыртқы бағдарлаудың бұрыштық элементтері;

- P0 жазықтығындағы m 0 нүкте бейнесінің координаталары;

- жазықтықтағы а нүкте бейнесінің координаталары;

бұрыштық бағдарлау элементтеріне байланысты косинус бағыттушылары

жергілікті жердегі нүкте координаталары мен олардың суреттегі бейнелерінің координаталары байланыстарының формуласын есептеп суретте жергілікті жердің М нүктесінің координаталарын алуға болады.

- еңіс суреттерге

- горизонталь суреттерге

мағынасын алуға болады:

Шыққан

орындау қажет?
2. α, ω, χ бұрыштарын формула бойынша табу үшін