Международное исследование PISA в Казахстане

– практикалық конференция,
Шымкент қ., 2014 ж. тамыз
Дайындаған: А.С. Пушкин атындағы

№ 1 мектеп – гимназия директорының бейінді ісі жөніндегі орынбасары
Шатырбекова А.А.

да бір елдің ғаламдану жағдайында алатын орнын анықтайтын

болады. Сондықтан қазақстандық өскелең ұрпақ бәсекеге қабілетті білімге ие болуы керек»
Н.Назарбаев

.

береді.
Үш жылдық кезеңмен өткізіледі. PISA -2015- осы зерттеудің 6- циклы

Қазақстанда

ҚР БҒМ Білім беру статистикасы мен бағалау ұлттық орталығы іске асырады

Оқушылардың оқу, математика және жаратылыстану бағытындағы оқу жетістіктері бағаланады, ересек өмірге дайындығын анықтайды

PISA зерттеуі- халықаралық Экономикалық ынтымақтастық және Даму ұйымы (ЭЫДҰ) жүзеге асыратын бағдарлама.

Зерттеу 2000 жылдан бастап іске асырылуда.

15-жастағы оқушылардың

№127 бұйрығы
ҚР БҒМ-нің
22.01.2014 жылғы
№15 бұйрығы
Нормативтік
құжаттар
Text
ҚР
Оқушылардың
функционалдық

сауаттылығын
дамыту жөніндегі
2012 - 2016 жылдарға
арналған ұлттық
іс-қимыл жоспары

Қазақстан
Республикасы
білім беруді
дамытудың
2011-2020 жылдарға
арналған
мемлекеттік
бағдарламасы

:

ҚР  Президенті
Н.Назарбаевтың 
Қазақстан халқына
арнаған «Бір мақсат,
бір мүдде,
бір болашақ»
Жолдауындағы
Бірыңғай
Ұлттық білім беру
Жүйесін
қалыптастыруға
арналған
тапсырмалары

басқармасы басшысының 2014 жылғы 14 тамыздағы №660 бұйрығымен
Бекітілген PISA-2015,

TIMSS-2015, PIRLS-2016 халықаралық зерттеулерін ұйымдастыру және өткізу туралы
іс-шаралар жоспары

 





Зерттеудің жүргізілуінен мұғалімдер, оқушылар мен ата- аналарды хабардар ету
Білім беру мекемесі әкімшілігі үшін сауалнама толтыруды ұйымдастыру
Зерттеуді жүргізу жоспарын дайындау
Оқушылардың зерттеу үшін іріктелген тізімін тексеру:
а) әр оқушы туралы ақпарта жинау
б)оқушыларды ьізімнен шығару

Облыстық үйлестіруші

Білім беру ұйымының үйлестірушісі

2009 ж.- 200 мекеме, 5590 қатысушы
2012 ж.- мекеме,
2014 ж. (апробация)- 42 мекеме, 1596 қатысушы
ОҚО бойынша:
2012 ж.- 44 мекеме: қала- 14, аудан- 28, кәсіби лицей- 2;
2014 ж. (апробация) - 11 мекеме:
қала- 2, аудан- 8, колледж- 1.
Қатысу тілі- қазақ және орыс тілдері.

Өткізу орны- қатысушылар білім алатын ұйым.

Қатысушы жасы- 1999 жылғы 1 қаңтар- 31 желтоқсан аралығында
туылған азаматтар.

Әр мекемеден қатысушылар саны- 38.

Өткізу формасы– тест:
2 сағат (1 сағ. + 5 мин. үзіліс + 1 сағ.)
сауалнама- 35 минут (тестілеу соңыда): қатысушылар,
мектеп/ колледж басшысы, директордың орынбасары-
тест тапсыру барысында

қатысуымен дайындалады.
Тест тапсырмалары бар буклеттер;
Білім беру ұйымдарының оқушыларына арналған

сауалнамалар;
Білім беру ұйымдарының басшылығына арналған сауалнамалар;
Тест және сауалнаманы жүргізушіге арналған нұсқаулық;
Білім беру ұйымының үйлестірушісіне арналған нұсқаулық;

Зерттеу құралдары:

Буклеттің 13 нұсқасы беріледі.
Әр буклет 55 -65 сұрақтан тұрады.
Тапсырмалар 2 типті: жабық ( жауапты таңдау) және ашық ( қысқа немесе толық жазбаша жауап)

математикалық тұжырымдамаларды, рәсімдерді, айғақтарды және құбылысты қолданудан тұрады
Жаратылыстану
ғылыми жаратылыстану

білімдерін қолдана білу, қоршаған әлемді және оған адамның іс-әрекетінен қосылатын өзгерістерді түсінуге және сәйкесінше шешімдер қабылдауға қажетті мәселелерді анықтап, негіздемелі қорытындылар жасай білу қабілеттерімен түсіндіріледі. 

Оқу
Мәтінді түсініп оқу, оның мазмұнын білімін арттыру үшін және қоғам өміріне белсенді қатысу қолдану

Зерттеудің негізгі бағыттары:

ұсынылмайды. Бұл зерттеудегі математикалық тапсырмалар нақты өмірлік мәселелерге жақын, қоршаған

өмірдің түрлі аспектілерімен байланысты және өз шешiмдерi үшiн математикалық талдауды талап ететiн, мектептiң өмiрi, қоғам, оқушының жеке өмірі, кәсiби қызметi, спорт  және т.б. туралы мәлiметтер ұсынылады.

кафель плиткасының үлгісі берілген:
Келесі оюлардың қайсысын 1- суретте бейнеленген үлгідегідей

4 плиткадан қосып жасауға болмайды?

тұрғындар саны мен жұмыспен қамтамасыз ету туралы мәлімет көрсетілген. Жұмыс

күші ретінде саналмаған адамдардың ішінде балалар, үйдегі ата- аналар және зейнеткерлер кіреді.

1- сұрақ: Жұмыспен қамтамасыз ету туралы мәлімет
2010 жылдың желтоқсанында қай аймақта ең көп саны болған?
Аймақтың нөмірі........... 5 (2593)

2- сұрақ: Жұмыспен қамтамасыз ету туралы мәлімет
2009 жылдың желтоқсан айында 2 аймақтағы жұмыс күшіндегі адамдардың жалпы саны қанша болды?
Адамдардың жалпы саны:....22 200

пайымдаулар дұрыс па?

Әрбір пайымдауға «ИӘ» немесе «ЖОҚ» дегенді айналдыра сызыңыз

Аймақ 4

4- сұрақ: Жұмыспен қамтамасыз ету туралы мәлімет
Төмендегі сұраққа жауап беру үшін аймақтар каратсын және кестені қолданыңыз.

1,2,3 немесе 4 аймақтардың қайсысында 2010 жылдың желтоқсанында халық тығыздығы (ауданға шаққанда адам саны) ең үлкен болады?

таңдау
Құзыреттілік: Құбылыстарды ғылыми тұрғыдан түсіндіру
Мазмұны: Жермен, ғаламшармен байланысты жүйелер (жаратылыстану

ғылыми білімі)
Қолдану саласы: Денсаулық
Мәнмәтін: Жеке тұлғалық

Күрделілік саласы: 386
Дұрыс орындау пайызы: ЭЫДҰ –82,4%

Біздің денсаулығымызға жүйелі, бірақ қалыпты дене шынықтыру жаттығулары пайдалы

жауаптарының бірін айналдыра сызыңыз.

үшін кітап сатып алмақ болды. Кітаппен бірге ол бір қорап

тоқаш сатып алды. Содан соң ол куту залынан тыныш отырып, кітап оқуға болатын бос орын тауып алды.
Тоқаш қорабы бойжеткен мен газет оқып отырған ер адамның арасындағы орындықта болатын. Ол бір тоқашты алған кезде, ер адам да біреуін алды. Ол таңқалғанымен, ешнәрсе айтпады және одан әрі оқи берді. Ол ішінен “Сене алар емеспін! Егер мен батылдау болғанда, міндетті түрде бірдеңе дер едім” деп ойлады.
Ол әрбір тоқашты алған сайын, ер адам да тура солай істеді. Қорапта бір тоқаш қалғанға дейін солай бола берді. Бойжеткен ер адамның не істейтінін көру үшін күте тұрмақ болып шешті. Ал, ол соңғы тоқашты алып, оны екіге бөліп, оған жартысын берді.
Таңқалған ол кітапты сөмкесіне лақтырып салып, орнынан тұра жүгірді. Ол сабырға келу үшін залдың екінші шетіне барып отырды. Ашуы тарқаған соң, ол кітабын алуға сөмкесін ашты. Тек сонда ғана, ол өзінің қорабы ашылмаған тоқашы сөмкесінде жатқанын көрді.
  Келесі сұрақтарға жауап беру үшін жоғарыда берілген «Тоқаш» әңгімесін қолданыңдар:

Чтение

күтті.
B. Ол бекеттен кетейін деп жатты.
C. Ол бекетте ер

адаммен сөйлесіп жатты.
D. Ол бекетте газет сатып алып жатты.

Сұрақ түрі: Тұтас мәтін.
Құзіреттілік: Мәтіннен ақпарат табу
Мазмұны: Хабарлау
Мәнмәтін: Қоғамдық
Сұрақтың форматы: қысқаша жауапты таңдау
Күрделілік деңгейі: 340 (1 деңгей)
Қазақстандық оқушылардың дұрыс орындау пайызы: 90 %

сене алмайды?




Оқу сауаттылығының мазмұны: Тұтас мәтін
Құзіреттілік: Мәтіннен ақпарат табу
Мазмұны :

Хабарлау
Мәнмәтін: Қоғамдық
Сұрақтың форматы: Еркін құрастырылатын жауап.
Күрделілік деңгейі: : 420 (2 деңгей)
Қазақстандық оқушылардың дұрыс орындау пайызы: 54 %

арқылы анықталатын факторлар:
оқу орнының типі;
оқу орнының орналасқан жері;
ата-аналардың әлеуметтік-экономикалық жағдайы;
иммигранттық

жағдайы;
үйде сөлесу тілі;
оқушылардың оқыту үрдісіне қатынасы;
оқыту үрдісін ұйымдастырумен байланысты факторлар;
білім беру ұйымдарындағы психологиялық жағдай.

ж. : облыс – 31 %, Республика - 41%
2014 ж.

: облыс – 28,6 %, Республика – 38,3 %

%
2014 ж. : облыс – 28,5 %, Республика – 35%
PISA-2012

және PISA- 2015 зерттеуінің жаратылыстану пәндері бойынша қорытындылары

: облыс – 28 %, Республика – 38 %
2014 ж.

: облыс – 38,2 %, Республика – 48%

қатысушылар математика бойынша 49, ғылыми жаратылыстану пәндері бойынша 52, ал

оқу сауаттылығы бойынша 63-орынды иеленді.  
Нәтижелер қазақстандық оқушылардың үлесін төмендегідей белгілейді:
1)    Күрделі оқу мәтіндерін тиімді пайдалану, олардың көмегімен күнделікті жағдайларға бейімделу  оқу сауаттылығын зерттеу қатысушыларының 5% құрайды (ЭЫДҰ елдері бойынша орташа деңгей 28,6%);
2)    Нақты жағдай үшін нақты модельдермен тиімді жұмыс істеу, әртүрлі тапсырмаларды дамыту және қолдану математика сауаттылығын зерттеу қатысушыларының 4,2% құрайды (ЭЫДҰ елдері бойынша орташа деңгей 16%);
3)    Әртүрлі ғылыми жаратылыстану ғылымдарындағы түсіндірмелерді біріктіретін, аталмыш түсіндірмелерді өмірлік жағдайларда қолдануға бейімдеу, жаратылыстану ғылымдарының рөліне байланысты нәтиже шығаруды талап ететін жағдай аясында тиімді жұмыс істеу ғылыми жаратылыстану сауаттылығын зерттеу қатысушыларының 3,6% құрайды (ЭЫДҰ елдері бойынша орташа деңгей 20,5%)

орта балдың ең жоғарғы өсу тенденциясын көрсетті, бұл өте жақсы

көрсеткіш.

2012 жылғы зерттеуде қала, аудан оқушыларының білімінің салыстырмалы сараптамасы жасалды.

Оқушылар логикалық есептерді шешуде қиналады.

Математикалық, жаратылыстану сауаттылығының оқу сауаттылығымен тығыз байланысты екендігіне көз жеткізді.

Педагогтардың сабақта пәнаралық интеграциялауды жиі қолдануын талап етеді. Практикалық тапсырмаларға көңіл бөле отырып, оқушылардың мотивациясын көтеру қажет. Алған білімін өмірде қолдана білуіне үйрету керек.

Оқушынің функционалдық сауаттылығына отбасының әлеуметтік жағдайы тікелей әсер етеді.