“ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ” АҚ Қоғамдық денсаулық

ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ” АҚ

«Қоғамдық денсаулық сақтау» кафедрасы
Тақырыбы: Тұрғындар денсаулығына

әсер ететін факторлар. Мемлекетіміздің тұрғындарының денсаулығын қорғау аймағындағы саясат.

Орындаған: Төребек Ж. Н.
Тобы: 502 Б ҚДС.
Қабылдаған: магистр,
аға оқытушы Курбанова Қ.Т.

негіздейтін топтама
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Жоспар

байланысты. Тірі ағзаларға тән көптеген қасиеттер адам ағзасына да тән.

Адамның тынысалуы, тамақтануы, өсуі, дамуы табиғи орта жағдайында өтеді. Сондықтан да адам тіршіліктің құрамды бір бөлігі болып есептеледі. Сонымен бірге адам - өзі өмір сүріп отырған қоғамдағы саналы тұлға. Адамның өсуіне, дамуына және тұлға ретінде қалыптасуына әлеуметтік жағдайлардың ықпалы зор. Басқа ағзалар белгілі табиғи орта жағдайларында тіршілік етуге бейімделген.
Адам барлық табиғи орта жағдайларында тіршілік ете алады. Өзіне қажетті жағдайларды саналы түрде жасап алуға кабілетті. Жер бетінде өмір сүрген ежелгі адамдар басқа ағзалар сияқты орта жағдайларына тәуелді болды. Қоғамның даму дәрежесіне сәйкес адамның табиғатқа тәуелділігі бірте-бірте бәсеңдей бастады. Адам табиғи мақсатына қарай саналы түрде өзгертті.

Кіріспе

қоршаған табиғи орта жағдайларының әсері зор. Адамға дем алатын ауаның,

күнделікті пайдаланатын ауыз судың, тағамның таза болуынын маңызы ерекше. Адамның мұкият ойланбай жасаған кейбір іс әрекеттері денсаулығына зиянды. Мыңдаған жылдар бойы қалыптасқан орта жағдайларының зиянды өзгерістері адам денсаулығына кері әсер етеді. Әсіресе, бұл жағдай Қазакстанда ерекше байқалуда. Мысалы, Арал теңізінің тартылуы, ядролық сынақтардың жүргізілуі және т. б. атауға болады.

кіші топ денсаулығы – топтық денсаулық
тұрғындар денсаулығы, яғни нақты административтік

– аумақтық бірлікте (аудан,қала,облыс т.б.) тұратындар.

қоғамдық денсаулық – қоғам ел тұрғындарының, континент, әлем денсаулығы.

ретінде профилактикалық қызмет көрсетуді өңдеу мақсатымен тұрғын денсаулығына қоршаған орта

жағдайларының және әлеуметтік фактор әсерін оқиды. Қоғамдық денсаулық және денсаулық сақтау әртүрлі медициналық аспектілердің (әлеуметтік, экономикалық, басқармалық т.б.) кең шеңберін оқумен айналысады.

өмір қауіпсіздігін және сапаның оптимальдік деңгейін қамтамасыз ететін, тұрғындардың өмір

салтын және қоршаған орта әртүрлі факторлардың әсерімен негізделгенелдің маңызды әлеуметтік – экономикалық потенциалы».

20 ғасырдағы урбанизациясы, көптеген елдердегі өнеркәсіптердің дамуы, құрылыстың үлкен көлемдері,

ауыл экологиясының химизациясы тұрғын денсаулығына әсер етіп өзінің жайылымы бойынша эпидемиологиялық сипатқа ие болатын аурулар тұдырады.

жағдай арасындағы антропогонистік қарама-қайшылық біздің елімізде профилактикалық шараларды мемлекеттің бағалау

салдарынан туындайды. Осыған орай біздің ғылымның тапсырмаларының бірі болып осындай қарама – қайшылықтарды шешу және қоғам денсаулығына кері әсерін тигізетін негативті көріністер мен факторларды профилактикасы бойынша ұсыныстарды өңдеу болып табылады.

саны туралы ақпарат, оның болжалдарын анықтау маңызды орын алады. Қоғамдық

денсаулық демографиялық процестерді зерттей отыра тұрғын дамуының заңдылықтарын анықтайды, перспективаны болжайды, тұрғын санын мемлекеттік болжау бойынша ұсыныстарды өңдейді.
Сонымен қоғамдық денсаулық бір уақытта әлеуметтік, тәрбиелік, биологиялық, геофизикалық және т.б. факторлардың комплекстік әсерімен сипатталады. Бұл факторлардың көбісі қауіп факторы ретінде анықталуы мүмкін. Аурудың қауіп факторлары дегеніміз не?

асқынуын және жағымсыз аяқталуын тудыратын өндірістік және қоршаған ортаның әлеуметтік,

экологиялық, генетикалық, биологиялық, тәртіптік сипаттағы потенциалды қауіпті факторлар.

Аурудың тікелей себептеріне қарағанда (бактериялар, вирустар, микроэлементтер жеткіліксіздігі т.б.) қауіп факторы туындауына және ары қарай дамуына жағымсыз фон тудырады.

– экономикалық факторлар, (еңбек, тұрғын жағдайы, материалдық қамтамасыз етілуі, тамақтану

сапасы және деңгейі, демалыс т.б.)

Әлеуметтік биологиялық факторлар (жасы, жынысы, тұқым қуалаушылық т.б.)

ластануы, орташа жылдық температура, экстремальдік табиғи – климаттық фактордың саны

т.б.)

Ұйымдастырушылық және медициналық факторлар (тұрғындардың медициналық көмекпен қамтуы, медициналық көмек сапасы, медициналық — әлеуметтік көмек т.б.)

білу.
Жарақаттың алдын алу.
Жұқпалы аурулардың алдын алу.
Экологияның денсаулыққа әсері.
Күйзеліс (стресс)

пен кикілжіңді болдырмау.

Зиянды әдеттерден алшақ болу.

әсерлі заттарымен қамтамассыз етті. Осының барлығы бір уақытта дәрігерлер қызметінің

жаңа ұйымдық формалардың өңдеуін талап етті. Сонымен ғылымда басты орын алатын сұрақ болып барлық шаралардың тұрғын денсаулығына әсер етуін оқу табылады. Бұл пән елдің қоғамдық әлеуметтік-экономикалық өмірінің маңызын ашады және тұрғындардың медициналық қызмет көрсетуін жетістіру жолдарын анықтайды.
Қоғамдық денсаулық және денсаулық сақтау туралы ғылымның екінші бөлімі денсаулық сақтауды басқарудың оптимальдік тәсілдерін, медициналық мекемелердің жұмысының жаңа формалары мен тәсілдерін, медициналық көмектің сапасын жақсарту жолдарын (ғылыми негізделген) өңдеу туралы.

өзіндік методологиясы мен тәсілі бар. Олар: статистикалық, тарихи, экономикалық ,

экспериментальдік, хронометражды зерттеулер, әлеуметтік әдістер т.б.

Статистикалық әдіс – көптеген зерттеулерде кеңінен қолданылады. Ол елді мекен денсаулығын және жұмыстың сапасын сонымен қатар әсерлілігін анықтауға мүмкіндік береді.

Тарихи әдіс. Әртүрлі тарихи даму кезеңдеріндегі оқылатын мәселені бақылап зерттеуге мүмкіндік береді.

Экономикалық әдіс. Жергілікті халықтың денсаулығын, мемлекеттің құрамдық пайыздылығының өте тиімді жолдарын анықтауға, Экономикалық денсаулық сақтауға және денсаулық мемлекет экономикасына ықпал жасауына мүмкіндік береді.

медициналық мекемелерде және денсаулық сақтау қызметтерінде жаңа жұмыс тәсілін, формасын

қосып алады.Көптеген зерттеулердекөрсетілген тәсілді қолданумен жүретін кешенді әдістемені айрықша қолданатынын айта кету кереу. Егер амбулаторлық емханалардың деңгейін, жағдайын халыққа көмегін және оның толық жетілдіру жолдарын оқуды үйрену міндеттелсе, ол статистикалық әдіс жергілікті халықтың сырқаттанушылығын, оның емханаларға хабарласу жиілігінен үйретіледі,оның түрлі кезеңдегі динамикасы, деңгейі тарихи талданады.

Зерттеуде хронометраждық зерттеулер тәсілдері қолданылуы мүмкін (медициналық персонал, жұмыстың хронометражы,уақыт жұмсауды талдау және т.б.) Сирек әлеуметтік тәсілдер пайдаланылады.(сухбат алу, анкеталық әдіс), ол оқу обьектісі туралы халықтың пікірін алуға мүмкіндік береді. Ақпарат көзі болып емдеу – профилактикалық мекемелердің есеп беру құжаттары табылады; тереңдете зерттеу үшін материал жасау арнайы өңделген карталарда жүргізіледі.

қоғамдық денсаулық алдынғы жылдары денсаулықты сандық бағалау туралы болды. Шынында,

көрсеткіштер, индекс және коэффициенттер көмегімен әрқашан ғылыми зерттеулерде өмір сапасын бағалауға тырысты. «Өмір сапасы» термині отандық ғылыми әдебиетте соңғы 10-15 жылда қолданыла бастады.

өзіндік реализация және жақсылыққа жету үшін мүмкіншіліктер беріледі және олардың

қажеттіліктері (физикалық, эмоциялық, әлеуметтік және т.б.) қалай қанағаттандырылады, тұрғындармен және жеке адамдармен қабылдау дәрежесі және оптимальдік жағдай.

негізгі индикаторлар немесе көрсеткіш топтары қолданылады:

Медико- демографиялық көрсеткіштер

Арушаңдықтың көрсеткіштері


Тұрғындардың физикалық

даму көрсеткіштері

Мешелдік көрсеткіштері

жылдарға арналған «Денсаулық» мемлекеттік бағдарламасының мақсаты мемлекетіміздің әлеуметтік әл-ауқаты мен

экономикалық өркендеуінің негізі ретінде азаматтардың денсаулығын сақтаудың тиімді және орнықты жүйесін дамытуды қамтамасыз ету.

дұрыс тамақтануды насихаттау мен саламатты өмір салтын ынталандыру негізінде халықтың

денсаулығын нығайту.

Халықтың мұқтаждығына бағытталған, интеграцияланған денсаулық сақтау жүйесінің негізінде медициналық қызмет көрсетудің қолжетімділігін, тұтастығы мен сапасын қамтамасыз ету

Ұлттық денсаулық сақтау жүйесін жаңғырту, оның тиімділігін, қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету

Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруды енгізу арқылы
мемлекеттің, жұмыс берушінің және азаматтардың ортақ жауапкершілігіне негізделген денсаулық сақтауды қаржыландыру
жүйесін құру.

стратегияларды дамытуды және тіршілік етудің әртүрлі секторларындағы ресурстарды жұмылдыруды ғана

емес, мемлекеттің, жұртшылықтың және халықтың осы бағыттағы қызметін интеграциялауды қамтамасыз ету үшін орнықты және тиімді институционалдық негіз жасауды талап етеді.
Үздік халықаралық тәжірибеге сәйкес, денсаулық сақтау жүйесін одан әрі дамытудың негізі санитариялық-эпидемиологиялық қызметті және саламатты ӛмір салтын қалыптастыру қызметінің интеграциясы және тамақтануды ұтымды етудің негізінде қоғамдық денсаулық сақтау жүйесін (ҚДСЖ) құру болмақ.

ортаның әртүрлі факторларының, дұрыс емес тамақтанудың және мінез-құлықтық қауіптердің зиянды

әсерін профилактикалау және төмендету жөніндегі іс-шараларға тартуды арттыру;
санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау мен инфекциялық және негізгі әлеуметтік мәні бар инфекциялық емес ауруларды, соның ішінде психикалық саулықтың бұзылыстары мен жарақаттанушылықты бақылауды қамтитын мониторингті қамтамасыз ету;
ел халықының денсаулығын сақтау мен нығайтуға бағытталған сектораралық өзара іс-қимылды қамтамасыз ету, үйлестіру және кеңейту;
денсаулықты қорғау және эпидемиологиялық қауіпсіздік саласындағы заңнаманың және басқа да құқықтық нормалардың сақталуын қамтамасыз ету;
популяциялық (ұлттық) және қөңірлік деңгейлерде аурулардың дамуын ұзақ мерзімдік үлгілеу және болжаудың халықаралық жүйелерін енгізу.

биологиялық, әлеуметтік — саясаттық, экономикалық, моральды — этикалық, психофизиологиялық және

т.б. Жалпы түрде денсаулықтың ауруларын анықтауға болмайды, тек адамдардың денсаулығын және ауруларын бөліп қарастыру керек. Бұл адамға тек биологиялық, тірі организмге жақындасу емес, ол тіршілікке био-психо-әлеуметтік түрде байланыс орнату болып табылады. Адам денсаулығы табиғаттың жаратылысы ретінде қарастырылады. Бірақ  әлеуметтік процестерге байланысты адам  денсаулығы өзгеріп отырады, ал табиғат заңы тек адамның фолрмалық қасиетін сақтап қалады. Адамның әлеуметтік және биологиялық ара қатынасы — табиғатты танудың және денсаулығының сипаттамасын, сонымен қатар  биологиялық — әлеуметтік  категориясы  бойынша анықталатын ауру түрлерін  түсінуге  мүмкіндік береді. 

Қорытынды

и здравоохранение. «ГЭОТАР-Медиа» 2009.
https://kazaksha.info/
П. И. Вялков, Б.А. Райзберг, Ю.В.Шиленко «Управление

и экономика здравоохранением» учебное пособие для вузов.