ҚР ҚК Кеңес Одағының Батыры генерал-майор Сабыр Рахымов атындағы Шымкент

республикалық «Жас ұлан» мектебі
Ашық сабақ



Іс-тәжірибеден өтуші: А.Н. Махаш
Сыныбы:10В

мен нейтрондар және электрондарды бір сөзбен қандай бөлшектер деп атайды?

3.Макроскопиялық дене электр зарядына ие болу үшін теріс зарядтың белгілі бір бөлігін онымен байланысқан оң зарядтардан бөлу процесі қалай аталады?

4.Элементар зарядтың шамасын тәжірибе жүзінде е=1.6*10-19 Дж-ға тең екенін анықтаған
ғалымның бірі кім?

5.Найзағай тартқышын ойлап тапқан ғалым кім?

Сөзжұмбақ

қалай тұжырымдалады?
Кулон заңында қолданылатын қандай тұрақты шамалар бар?

заңдылығын тапты. Қазіргі таңа бұл заң Кулон заңы деген атқа

ие. Электр зарядтарының арасындағы өзара әрекеттесу күші зарядтардың көбейтіндісіне тура пропорционал және олардың арақашықтығының квадратына кері пропорционал.

1785 жылы француз физигі Чарльз Кулон зарядтардың арасындағы өзара әрекеттесу заңдылығын тапты. Қазіргі таңа бұл заң Кулон заңы деген атқа ие. Электр зарядтарының арасындағы өзара әрекеттесу күші зарядтардың көбейтіндісіне тура пропорционал және олардың арақашықтығының квадратына кері пропорционал.

зарядтардың арақашықтығы, The distance between the charge (m) k – пропорционалдылық

коэффициенті, Proportional coefficient (9*109 N*m2/Cl2 )
q1, q2 – зарядтар, Charges ( Cl)

F– Кулон күші , Coulomb's force r – нүктелік зарядтардың арақашықтығы, The distance between the charge k – пропорционалдылық коэффициенті, Proportional coefficient
q1, q2 – зарядтар, Charges

(Electric constant)  Электр тұрақтысының шамасы:
Вакуумдағы пропорционалдылық коэффициенті:


Мұндағы  ε0 электр тұрақтысы (Electric

constant)  Электр тұрақтысының шамасы:

ең аз мөлшері элементар заряд деп аталады. Мұндай заряд электронға

(теріс элементар заряд) немесе протонға (оң элментар заряд) тиесілі. Элементар зарядтың абсолют мәні 1,6⋅10–19 Кл. 
 
Аттас зарядты денелер бір-бірінен тебіледі. 
 
Әр аттас зарядты денелер бір-біріне тартылады.

Электр зарядтарының өлшем бірлігі – 1 Кл (Кулон). Электр зарядының ең аз мөлшері элементар заряд деп аталады. Мұндай заряд электронға (теріс элементар заряд) немесе протонға (оң элементар заряд) тиесілі. Элементар зарядтың абсолют мәні 1,6⋅10–19 Кл. 
 
Аттас зарядты денелер бір-бірінен тебіледі. 
 
Әр аттас зарядты денелер бір-біріне тартылады.

the same name.
Interaction of charges
Opposite charges attract and repel each

other with the same name.

берілген ортадағы өзара әрекеттесу күшінен неше есе аз болатынын көрсететін

физикалық шама. Ол өлшемсіз шама.

Зарядтардың әр түрлі диэлектриктердің ішінде орналастырып, тәжірибелерді қайталағанда, олардың өзара әрекеттесу күшінің азаятыны байқалады. Зарядтардың вакуумдағы F0 өзара әрекеттесу күшіне қатысты зарядтарға да , арақашықтыққа да тәуелді емес екені тағайындалды.Ол тек ортаның қасиеттеріне тәуелді, яғни

бір-бірінен 1м қашықтықта болса қандай күшпен әсер ететінін көрсетеді
Кез-келген заттың

ядросының оның электрондарының біреуімен электрлік әрекеттесу күшін есептеуде қолданылады

Француз ғалымы Ш.О.Кулон айналмалы таразы көмегімен жасаған тәжірибесі.

Қозғалмайтын екі нүктелік заряд вакуумде зарядтардың көбейтіндісіне тура пропорционал және арақашықтықтың квадратына кері пропорционал күшпен әрекеттесі.

Зарядталған денелердің өзара әсерлесуі олардың сан жағынан сипатталуы

of 20 Cl and 30 Cl. If the average distance

between clouds is 30 km, what forces do they interact with each other?
Аспандағы екі бұлттың электр зарядтары 20 Кл және 30 Кл . Бұлттар арасында орташа қашықтық 30 км болса, онда олар бір-бірімен қандай күшпен әрекеттеседі?

2. With what force of two small balls with distance 20cm, charges 4 nCl and 6 nCl?
Арақашықтығы 20см, зарядтары 4нКл және 6 нКл бірдей екі кішкене шар қандай күшпен әрекеттеседі?

аудан Atom атом Charge заряд Energy энергия Force күш Velocity жылдамдық Length ұзындық Height биіктік Power қуат Pressure қысым  

10
9-7
7-1