Сабақ тақырыбы: Елдердің ЖІӨ бойынша экономикалық даму деңгейі Оқу мақсаты: ЖІӨ

бойынша өлшенген экономикалық даму деңгейі әртүрлі елдерді салыстыру және Үлкен

жетіліктен, өтпелі экономикалы елдерден, мешеу елдерден мысалдарды кіріктіріп, қорытынды жасау. Салыстырмалы диаграммалар мен графиктерді салу.

ауыспалы экономикалы елдердің және мешеу елдердің (үш мемлекеттің) ЖІӨ салыстыра

отырып, даму барысына қорытынды талдау жасай алады.

бойынша 1 орындағы ел?
3. Экстенсивті даму жолын сипаттаңыз?
4. Интенсивті даму

жолының артықшылықтарының анықтап, Қазақстанға мысал келтіріңіз?

5. АӘДИ көрсеткіштерін атаңыз, Қазақстан АӘДИ бойынша әлемде қандай орынды иеленеді?

6. Әлем елдерін шаруашылығының дамуы сипатына сай қалай бөлінеді, Қазақстан қай түріне кіреді?

7. Елдердің экономикалық дамуы қандай критерийлер бойынша толық анықталады?

8. Елдегі халықтың жан басына шаққандағы табысын анықтау үшін қандай әдіс қолданылады?

мың долларға дейін артады. Бұл туралы 2012-2016 жылдарға арналған елдер

серіктестігінің стратегияларын таныстыру барысында Азия даму банкінің Қазақстандағы өкілдігінің директоры Гуангуи Ли мәлімдеді, деп хабарлайды BNews.kz тілшісі. «Қазақстан халқының табысы жағынан халықаралық стандарттарға сәйкес орта деңгейден жоғары елдердің қатарына жатады. Бұл ел табыстың жоғары деңгейіне жақындап қалған. АДБ стандарттарына сәйкес, ол 12 мың долларды құрайды. Ал егер 13%-ды құрайтын инфляцияны және осылай есептерді өзгертуге ықпал жасайтынын ескерсек, Қазақстан жылына 6%-7% экономикалық өсіммен 2018 жылы табыс көлемін 15 мың долларға арттырады», - деді Гуангуи Ли.

Болашақ табыс шөлшеріне болжам (2012 жыл)

қызметтердің нарықтық құны.
ЖҰӨ - елде және басқа елдерде ел

азаматтарының меншігіндегі өндіріс факторларының құрылған өнімдерінің (резиденттер) мәні. Бұл таза табыс факторлары деп аталады.

Шетелден таза факторлық табыс дегеніміз - елдің шетелдегі азаматтарының түсімі мен ел аумағында алынған шетелдік азаматтардың табыс арасындағы айырмаға тең болып табылады.

ЖІӨ. Ең жоғарысы: Катар — 132870 АҚШ доллары. Ең төмені: ЦАР — 197 АҚШ доллары

* Әлем бойынша орташа көрсеткіш: 9800 АҚШ доллары

Әлем елдерінің жан басына шаққандағы табыс мөлшері

Дамыған елдерде дүниежүзі халқының 15 пайызы тұрады. Шамамен әлемде нақты

32 дамыған ел бар деп есептеледі.
Ал, дамушы елдер қатарына жан басына шаққандағы табысы орта есеппен 20-25 мың АҚШ долларына жетпейтін, 150-ге жуық ел кіреді. Онда әлем халқының 80%-ы өмір сүреді.

даму типін анықтай отырып, болашақ дамуына талдау жасаңыз

экономикаға
ЖІӨ де
орын жоқ
ЖІӨ ретінде саналады

тек соңғы мәні ЖІӨ-нің есебіне алынады. Үйдегі жұмыссыз отырған анаң

мен үй шаруасындағы арнайы қызметкер бірдей жұмыс істей алады, бірақ тек үй шаруасындағы арнайы қызыметкер жалақысы ЖІӨ-енеді.
Көлеңкелі экономиканың ЖІӨ өндірісінің есебіне алынбайды. Қазақстанда орташа көлеңкелі экономиканың мөлшері 20-25% шамасында:

«ҚАЗШИНА & Б»компанисы автокөлік құрастырып жасайтын «ҚАЗАВТО» компаниясына

бір данасының құны 20000 тг. тұратын 4 шиналы дөңгелек және данасы 5000тг. тұратын плеер сатты. Ал «ҚАЗАВТО» компаниясы сол дөңгелектерді және плеерді автокөлікке орналастырып бағасы 1000 000 тг. Болатын көліктерін түтынушыларға сатты.
Қай компания өнімінің құны ЖІӨ есебіне алынады?

ЖАУАП

«ҚАЗАВТО» компаниясы дайын өнімінің құны ЖІӨ есебіне алыныды, сонымен қатар «ҚАЗШИНА & Б» компаниясы плеерлерді «ҚАЗАВТО» компаниясына емес тұтынушыларға сатқанда ЖІӨ есебіне алынар еді.

2 кг-н наубайханашыға 3$-ға сатса, наубайханашы нан пісіріп оны дүкеншіге

6$-ға сатты, дүкенші бөлке нандарды студентке 10$ сатқан.
Сұрақ: ЖІӨ есебіне қайсысы алынады?

ЖАУАП

Соңғы тауар наубайханашының құны 6$ 1 бөлке наны, сондықтан ЖІӨ есебіне сол алынады

көрсетілген, кестені пайдаланып сызықтық график сыз

бір елді алып мына жоспар бойынша жұмыс, талдау жасау:
- Елдің

атауы;
- Экономикалық даму типі;
- Соңғы 10 жылдағы ЖҰӨ көрсеткіші;
- Соңғы 10 жылдағы халық саны;
- АДИ көрсеткіші;
- Экономикалық өсу қарқыны;
- ЖҰӨ мен халық санының диаграммасы;
- Елдің болашақ экономикалық дамуына болжам жасау;
- Қорытынды;