Шиеленіс түрлері Этика

процесінде туындайды.
Адамзат қоғамының тарихына көз жүгіртсек, көне заманнан бастап бүгінгі

күнге дейін қоғам дамуының барлық сатыларында әлеуметтік орын алғандығын байқауға болады. Біздің тілімізде «шиеленіс» деп аталып жүрген бұл құбылыс латын тіліндегі confliktus – қақтығыс деген ұғымды білдіреді.
Шиеленістер барлық қоғамдық ғылымдарда қарастырылады. Бұл құбылыстың жалпы ғылыми тұжырымдамалары ең алғаш рет әлеуметтану ғылымда қалыптасты.

ғылыми Г.Зиммель болды

етуге, әлеуметтік бостандықтары мен құқықтар деген қажеттіліктері қанағаттандырылмайды. Әрине, адам

лайықты өмір сүруге ұмтылады. Бұл аталған қажеттіліктер мүддеге айналады, мүддесі ортақ адамдар топталып  билікке, байлыққа қол жеткізу үшін басқалармен бәсекеге түседі.
П.А. Сорокин кез келген әлеуметтік төңкерістің басты себебі, халықтың көпшілік бөлігінің өмір сүруге керек басты қажеттіліктерінің қанағаттандырылмауынан екендігін атап кеткен.

ой-пікірлерінің, құндылықтарының қарама-қарсы болуынан келіп шығады. Құндылықтардың бағытына байланысты туатын даулы,

шиеленісті жағдайлар экономика, саяси, әлеуметтік-психолгиялық және рухани салаларда орын алады.
Адамдар арасында алауыздық тудырып, әлемдік масштабтағы қақтығысқа көбінесе идеологияның қарама-қарсылығы себеп болады. Мәселен, коммунизм мен антикоммунизм, фашизм мен антифашизм арасындағы күрес әлеемдік  шеңберде орын алған идеологиялық күрес. Идеологиялық алшақтық мемлекеттер арасында жік туғызып, халықтарды бір-бірімен  қақтығысуға итермелейді.  

процесі – индивидтер  мен әлеуметтік топтардың болашаққа артқан сенімдерінің, үміттерінің орындалмау

жағдайын айтады. Халықтың билік орындарына қойған талап-тілектерін қанағаттандыру  мүмкіндігінің  болмауы.   
Мәселен,  Кеңес Одағында 1985-жылдан басталған "Қайта құру" шаралары халықтың үмітін ақтамады. Сол кезде өмір сүріп тұрған саяси жүйе халықтың түрлі топтарының талап-тілектерін қанағаттаңдыруға мүдделі болмады. Соның нәтижесінде Кеңес  Одағының ұлан-байтақ территориясында саяси, әлеуметтік, ұлтаралық, экономикалық сипаттағы дағдарыстар орын алды. Соның нәтижесінде қысқа мерзімде Кеңес Одағы ыдырады.

өмірінде кездесетін шиеленісті, даулы жағдайлар тек объективті себептерге ғана байлаңысты

емес. Кей жағдайда адамдар арасындағы дау-жанжалдар сол адамдарға байланысты субъективтік себептердең де болады. Яғни адамдардың мінез-құлық ерекшеліктері, көңіл-күйлері, талғамдары, т.с.с. байланысты. Батыс әлеуметтанушылары шиеленістердің көпшілігі адамдар санасына байланысты туындайды деген пікірде. Жеке адамдардың, топтардың арасындағы қақтығысулар ақпараттың жетіспеуі мен сапасыздығынан, қарым-қатынас жасаудағы қиындықтардан да болады.

келіспеуі. Яғни, бұл адамның психологиялық көніл күйі. Мұндай жағдай адамның

белгілі бір рөлді атқарудағы қиналуынан, сол сияқты басқа біреуге шамадан тыс тәуелді болуынан келіп шығады. Адамның мұндай көңіл-күйде болуы басқаларға да әсерін туғызады. Өйткені кейде жекелеген адамдар өз бастарындағы қиындықтың  себебін басқалардан деп түсінуі кездеседі.
2. Жеке тұлғалар арасындағы шиеленістер екі немесе одан да көп адамдар арасында болады. Мұндай шиеленістер өмірде жиі кездеседі.
3.Топаралық шиеленістер – мүдделері  қарама-қарсы әлеуметтік топтар арасында орын алады.
4. Сыртқы ортамен шиеленіс белгілі бір топты құрайтын индивидтерге сырттан қысым жасалатын кезде пайда болады.

қарай жіктеуді ұсынады. Біздің ойымызша, осылайша жіктеу икемді де ыңғайлы,

әрі түсінікті болады. Автор әлеуметтік шиеленістерді экономикалық, саяси, ұлтаралық және мәдени шиеленістер деп жіктейді.
1. Саяси шиеленістер демократиялық қоғамдағы қалыпты құбылыс. Шиеленістің бұл түрі билік, ықпал, бедел сияқты мәселелерге байланысты туады. Саяси шиеленістер ашық немесе жасырын сипатта болуы мүмкін. Кей жағдайда пшеленістер өрбіп, кетеріліс, жаппай қозғалыс немесе азамат соғысы сияқты кең көлемді қоғамдық оқиғаларға ұласуы да мүмкін.
2. Ұлтаралық шиеленістер көпұлтты мемлекеттердегі ұлттық, этникалық топтардың өз құқықтары мен бостандықтарына қол жеткізуге бағытталған күрес негізінде болады. Көпшлік жағдайда ұлттардың мәртебесіне, сол сияқты территория мәселесіне байланысты да болады. Ұлтаралық шиеленістердің саяси сипатта болуы әбден мүмкін. Мәселен, 1986-шы жылғы Алматыда болған "Желтоқсан оқиғасы" қазақ ұлтының тәуелсіздігі, құқығы үшін ғана емес, сол  кездегі саяси жүйеге қарсы бағытталған  қозғалыс еді.
3. Экономикалық шиеленістер жекелеген индивидтер  мен әлеуметтік топтардың өмір сүру жағдайларына, . айтқанда, еңбекақы, тұрмысқа қажет заттардың бағасы, қоғамдағы байлық пен ресурстарды бөлу мәселелерінен келіп шығады. Шиеленістің бұл түріне біз кейінірек арнайы тоқталамыз.

түрлі көзқарас тұрғысынан қарау бар.
Біріншісі — шиеленісті қоғам үшін

пайдалы, жағымды құбылыс деп бағалау;
Бірінші аталған парадигма шиеленістің қоғам дамуындағы заңды құбылыс екендігін мойындаудан келіп шықса,
ал, екіншісі шиеленісті кері, жағымсыз құбылыс ретіңде бағалау.
екіншісі –оны  қоғам өміріндегі аномалия ретінде қабылдаудан  туындайды.

әлеуметтік шиеленістердің атқаратын қызметін жағымды, қоғам үшін пайдалы деп атап  көрсетті.

Мәселен, Л. Козер (АҚШ) шиеленістер әлеуметттік жүйені тоқыраудан сақтайды деген. Бұл құбылыс қоғамның тазаруына, ілгерілеп дамуына ықпал етеді, соның  нәтижесінде қоғамның өміршендігі қамтамасыз етіледі дейді. Шын мәнісінде, әлеуметтік шиеленістер жағымды қызмет  атқарады.

түйінді мәселелер туралы, қалыптасқан қайшылықтар туралы ақпарт береді. Сонымен қатар

шиеленісті жағдайда әр жақтың  адамдары өздерінің және қарсы жақтың мүдделерін айқын сезінуге мүмкіндік алады. Өзара пікір-талас, қызу айтыс кезінде айқындыққа қол жеткізу мүмкіндігі туады.
2.         Әлеуметтік шиеленістердің келесі бір жағымды қызметі интегративтік деп аталады. Бұл қызметтің мәні — шиеленістің пайда болуы, дамуы және оның дұрыс шешімін табуы барысында адамдардың белгілі бір әлеуметтік тобының тығыз топтала түсуімен түсіндіріледі. Соның нәтижесінде қоғамдық қатынастар үйлесімге келіп, қоғамда белгілі бір деңгейде тепе-теңдікгің орнауы қамтамасыз етіледі.
Бұл жерде мынадай мәселені де естен шығармау керек. Қоғамда түрлі деңгейде болып тұратын шиеленістер адамдарды топ шеңберінде топтастырып, біріктірумен қатар қоғамдық қатынастырдың бұзылуына, әлеуметтік құрылымдардың жіктелуіне де әкеледі. Дәлірек айтсақ, шиеленістердің интегративтік қызметімен қатар, қоғамда жік туғызу, әлеуметтік жүйеде түрлі топтардың пайда болуына ықпал ететін де жағы бар екендігін естен шығармауымыз керек.
3.         Шиеленістердің динамикалық (серпінділігі) деп аталатын жағымды қызметі бар. Яғни, шиеленісті, даулы мәселелерді шешу нәтижесінде әлеуметтік жүйенің, жалпы қоғамның сапалы, мәнді өзгерістерге қарай дамуына жол ашылады. Шиеленістер неғұрлым көлемді, тереңірек болса, олардың әлеуметтік процестерге тигізетін ықпалы да соғұрлым күштірек болады.

бар екендігін баса айтқанымыз жөн. Күнделікті өмірде кездесетін дау-жанжалдар, қақтығыстар

адамдар арасында өшпенділік туғызады, тіпті қантегіске де ұшыратуы әбден мүмкін. Сонымен қатар қоғамның тұтастығына, бірлігіне де шек келтіреді. Ұзаққа созылған, ауқымды шиеленістер кең көлемді материалдық шығындарға ұшыратады.
Қорыта айытқанда, шиеленістердің қоғамға тигізетін  жағымды ықпалымен қатар кері де жақтары болады екен. Олардың салдарын бір жақты бағалауға болмайды. Сол себептен  кез   келген  шиеленістің  салдарына   үңілгенде, жағымды, позитивтік жағы басым немесе жағымсыз, негативтік жағы басым деп бағалау орынды.

деп те атауға болады. Бұл сатыда  екі қарама-қарсы жақтың арасыңдағы қайшылық

барынша өршиді.
Субъектілер бұл уақытта нақты іс-әрекетке көшпес бұрын өз ресурстарын (яғни мүмкіндіктерін) шамалайды. Ондай ресурстарға материалдық құндылықтар, ақпарат, билік, мәртебе, сыбайластар, жақтаушылар, т.б. жатады.  Бұл кезенде, сонымен қатар, әр жақ өздерінің мүмкіңдіктерін бір араға шоғырландырып, топқа біріге бастайды, іс әрекетке көшудің стратегиясын айқындайды. Бұл — шиеленістің бейбіт кезеңі.

болады (инцидент). Кейде шиеленіс көп ұзамай аяқталуы да мүмкін. Оның  себебі,

бір жақтың күші басым түсіп, жеңіске жетеді де қақтығыс тоқтайды.
Екінші бір жағдайда субъектілер сол бастапқы қақтығысу кезінде-ақ өзара келісімге келулері мүмкін.
Алайда, барлық шиеленістердің тез арада шешімі табылып, қысқа мерзімде аяқтала бермейді. Көп жағдайда шиеленіс ұзаққа созылады. Әсіресе, ұлтаралық, саяси сипаттаған  шиеленістер ұзақ уақытқа созылады. Мұндай шиеленістерде өткір қақтығыс кезеңінен кейін уақытша тыныштық орнап, көп ұзамай бұл қақтығыс тағы қайталанады. Кейде екі жақтың арасындағы күрес барынша күшейіп, сатылай ­өрлей түсуі мүмкін. Мұны шиеленістің эскалация кезеңі дейді. Осылайша өрлей келе шиеленіс өзінің шарықтау шегіне – кульминациясына  жетеді. Нақ осы кезде екі жақтың адамдары да қалыптасқан жағдайдан шығудың басқа жолдарын ойластыра бастайды. Яғни, шиеленістің келесі үшінші кезеңі басталады.

Алайда, бұл жағдай көпке созылмай, шиеленіс қайта басталуы мүмкін. Шиеленіс

толық шешімін тапқанда ғана, оның толық аяқталуы қамтамасыз етіледі. Әрине, бұл қоғамдағы барлық шиеленістер толық шешіліп, келісім орнайды деген сөз емес. Өмірде екі жақтың уақытша келісімге келуі немесе жартылай шешімі табылатын шиеленістер жиі кездеседі.
Сол сияқты шиеленісті күшпен басып тастау да жиі орын алатын жағдай. Мұны шиеленістің шешілуі деп түсінбеу керек.

КЕЗЕҢ
КОНФЛИКТ
ШЫҒУЫ
КОНФЛИКТТІҢ
АКТИВТІ ӨТУІ
КОНФЛИКТ
НӘТИЖЕСІ

жерде айта кететін бір жағдай – субъективтік  себептерден туындайтын шиеленістерді шешудің

қиындығы. Эмоцияға байланысты шиеленістер толық шешілуі үшін екі жақтың адамдарының  бір-бірлеріне деген көзқарастары толық өзгеруі керек. Ол үшін қарама-қарсы жақтың адамдары бір-бірлерін "бітіспес жау" деп санамай, керісінше, әріптес ретінде қабылдайтындай қарым-қатынас орнауы керек

тоқтатулары арқылы жүзеге асады. Жағдай мына себептерге байланысты болды:
1) Екі

жақтың ресурстарының азаюына байланысты;
2) Екі жақтың біреуі күресті әрі қарай жүргізу нәтиже  бермейтіндігін түсініп, өз іс-әрекетін тоқтады; 3) Қақтығыс сол сияқты қарсыласты толық жою арқылы да аяқталады.

басты себепті уақытында және дәл анықтау қажет.
Екіншіден, қайшылықты, алауыздықты жоюға

қарсыласушы екі жақ та мүдделі болуы шарт.
Шиеленістің процесті басқаруы, дәлірегі оның  барысына ықпал ету мүмкін екендігін бітлгеніміз жөн. Бұл процесті басқарудағы басты міңдет — шиеленістің  асқынуына жол бермеу және оның  кері кетіретін нәтижелерін кеміте түсуге  ұмтылу.

бұл жерде үшінші жақтың ұстайтын  позициясына көп нәрсе байланысты. Мәселен, кейде

үшінші жақ қақтығысушылардың бір жағын қолдап, солардың басымдылығына мүдделі болса, шиеленіс күштеу арқылы немесе әлеуметтік қысым жасау арқылы аяқталады.
Субъектілерге байланысты бейтарап позиция ұстайтын – сот, арбитраж және меднация сияқты келіссөз процестерінің ерекше түрлеріне жататын үшінші жақтың  көмегімен шешу.

болса, егер жанжалды оқиғаларды шешуге мүмкіндік болса, оның зиянкестігін мейлінше

азайту керек. Ол үшін жанжалды және оны реттеу әдістерін зерттеу қажет. Онымен "конфликтология” ғылымы айналысады. Конфликтология адамдар пікірі арасындағы қатынастарды емес (бұл идея мен теория жанжалды болар еді) пікірлер мен ұсыныстар қақтығысында болатын адамдардың мінез-құлқы мен өзара әрекеттестіктерін қарастыратынын білген жөн.

Ежелгі Қытайдың ұлы философы Конфуций б.э.д. VІ ғасырдың өзінде-ақ жанжал

біріншіден адамның ұқсас болмауы мен тәуелсізідігінен туады деп атап өтті. Ол былай деген: "бай мен кедейге өзара қатынасты қолдау қиын, бірақ оған ұмтылу керек: өзіне қатал қатынас, жоғарыларға және үлкендерге сыйластық, қарапайым адамдарға игі ниеттілік пайдалы”. Осыған байланысты ол "айтыс-тартыс жүргізілмес” үшін әдет-ғұрыптарды жақсарту, кемістіктерді жою, ұрыстардан қашу қажет екенін атап көрсетті.

бойы дәстүрлі қоғамда жабайы, дөрекі түрінде ұжымның діни идеялары қолдау

тапты.
"Жақсылық” сыйлап, адамды құдай жасаған деген библиялық ойлар таратылды. Алғашқы күнә адаммен жасалынғандықтан, ол міндетті түрде жердегі өмірде "жамандыққа” кездеседі.
Феодалдық жағдайларда ұжымның христиандық идеясы тұлғаны басу үшін күшті тетік жасаған. Алайда орта ғасырдағы (VІІ - XVІ ғ.ғ.) жеке даралық идеялары тәртіпсіздіктерді, бүлік пен қан төгісті соғыстарды өткір сынға алған Томас Мор, Френсис Бекон, Эразм Роттердамский т.б. сияқты әр түрлі бағыттағы ғалымдардың еңбектерінде кеңінен дәлелдене бастады. Олар қоғам дамуының факторы ретінде адамдар арасындағы бейбітшілік пен келісімді жақтады.

Помните, что конфликтная ситуация - это то, что надо устранить.
Следовательно, не годятся формулировки типа: "конфликтная ситуация - в этом человеке", "в социально-экономической ситуации", "в нехватке автобусов на линии" и т.п., ибо мы

Правило 2. Конфликтная ситуация всегда возникает раньше конфликта.
Конфликт же возникает одновременно с инцидентом. Таким образом, конфликтная ситуация предшествует и конфликту и инциденту.

Правило 3. Формулировка должна подсказывать, что делать.
Например, в последнем случае конфликтные ситуации показали, что нужно впредь вести себя более воспитанно; не допускать падения своего имиджа, авторитета.

Правило 4. Задавайте себе вопросы "почему?" до тех пор, пока не докопаетесь до первопричины, из которой проистекают другие.
Если вспомнить аналогию с сорняком, то это означает: не вырывайте только часть корня, оставшаяся часть все равно воспроизведет сорняк.

Правило 5. Сформулируйте конфликтную ситуацию своими словами, по возможности не повторяя слов из описания конфликта.
Суть в том, что при рассмотрении конфликта обычно много говорится о его видимых сторонах, то есть о самом конфликте и об инциденте. К пониманию конфликтной ситуации мы приходим после некоторых умозаключений и обобщения (объединения) разнородных составляющих. Так и появляются в ее формулировке слова, которых не было в первоначальном описании.

Правило 6. В формулировке обойдитесь минимумом слов.
Когда слов слишком много, мысль не конкретна, появляются побочные нюансы и т.п. Вот уж как нигде уместен афоризм "краткость - сестра таланта".

25

Правило 3. Формулировка должна подсказывать, что делать.
Например, в последнем случае конфликтные ситуации показали, что нужно впредь вести себя более воспитанно; не допускать падения своего имиджа, авторитета.

Правило 5. Сформулируйте конфликтную ситуацию своими словами, по возможности не повторяя слов из описания конфликта.
Суть в том, что при рассмотрении конфликта обычно много говорится о его видимых сторонах, то есть о самом конфликте и об инциденте. К пониманию конфликтной ситуации мы приходим после некоторых умозаключений и обобщения (объединения) разнородных составляющих. Так и появляются в ее формулировке слова, которых не было в первоначальном описании.

Правило 3. Формулировка должна подсказывать, что делать.
Например, в последнем случае конфликтные ситуации показали, что нужно впредь вести себя более воспитанно; не допускать падения своего имиджа, авторитета.

Правило 6. В формулировке обойдитесь минимумом слов.
Когда слов слишком много, мысль не конкретна, появляются побочные нюансы и т.п. Вот уж как нигде уместен афоризм "краткость - сестра таланта".

Правило 5. Сформулируйте конфликтную ситуацию своими словами, по возможности не повторяя слов из описания конфликта.
Суть в том, что при рассмотрении конфликта обычно много говорится о его видимых сторонах, то есть о самом конфликте и об инциденте. К пониманию конфликтной ситуации мы приходим после некоторых умозаключений и обобщения (объединения) разнородных составляющих. Так и появляются в ее формулировке слова, которых не было в первоначальном описании.

Правило 3. Формулировка должна подсказывать, что делать.
Например, в последнем случае конфликтные ситуации показали, что нужно впредь вести себя более воспитанно; не допускать падения своего имиджа, авторитета.

Правило 4. Задавайте себе вопросы "почему?" до тех пор, пока не докопаетесь до первопричины, из которой проистекают другие.
Если вспомнить аналогию с сорняком, то это означает: не вырывайте только часть корня, оставшаяся часть все равно воспроизведет сорняк.

Правило 6. В формулировке обойдитесь минимумом слов.
Когда слов слишком много, мысль не конкретна, появляются побочные нюансы и т.п. Вот уж как нигде уместен афоризм "краткость - сестра таланта".

Правило 5. Сформулируйте конфликтную ситуацию своими словами, по возможности не повторяя слов из описания конфликта.
Суть в том, что при рассмотрении конфликта обычно много говорится о его видимых сторонах, то есть о самом конфликте и об инциденте. К пониманию конфликтной ситуации мы приходим после некоторых умозаключений и обобщения (объединения) разнородных составляющих. Так и появляются в ее формулировке слова, которых не было в первоначальном описании.

Правило 3. Формулировка должна подсказывать, что делать.
Например, в последнем случае конфликтные ситуации показали, что нужно впредь вести себя более воспитанно; не допускать падения своего имиджа, авторитета.

Қағида 2. конфликтті жағдай конфликттан ерте туындайды
Конфликт же возникает одновременно с инцидентом. Таким образом, конфликтная ситуация предшествует и конфликту и инциденту.

Правило 4. Задавайте себе вопросы "почему?" до тех пор, пока не докопаетесь до первопричины, из которой проистекают другие.
Если вспомнить аналогию с сорняком, то это означает: не вырывайте только часть корня, оставшаяся часть все равно воспроизведет сорняк.

Правило 6. В формулировке обойдитесь минимумом слов.
Когда слов слишком много, мысль не конкретна, появляются побочные нюансы и т.п. Вот уж как нигде уместен афоризм "краткость - сестра таланта".

Правило 5. Сформулируйте конфликтную ситуацию своими словами, по возможности не повторяя слов из описания конфликта.
Суть в том, что при рассмотрении конфликта обычно много говорится о его видимых сторонах, то есть о самом конфликте и об инциденте. К пониманию конфликтной ситуации мы приходим после некоторых умозаключений и обобщения (объединения) разнородных составляющих. Так и появляются в ее формулировке слова, которых не было в первоначальном описании.

Правило 3. Формулировка должна подсказывать, что делать.
Например, в последнем случае конфликтные ситуации показали, что нужно впредь вести себя более воспитанно; не допускать падения своего имиджа, авторитета.

Қағида 1. КОНФЛИКТТІ ЖАҒДАЙ – ОЛ НЕНІ АЛЫП ТАСТАУ КЕРЕК
Сондықтан: "конфликтті жағдай- в осы адамда", « социальді-экономикалық жағдайда", «қоғам адамдарында”, Автобустардың аздығы – деп айта алмаймыз, себебі біз ол адамды алып тастай алмаймыз, қоғам ала алмаймыз

отыр. Еліміздің нарық қатынастарына көшу барысында қоғам өмірінің бар саласында

қайшылықтар бұрын-соңды болып көрмеген шиеленісті жағдайда ұласуы жиі ұшырасып отырды. Міне, сол себептен әлеуметтік шиеленістерді оқып-үйренудің теориялық және қолданбалық маңызы бар. Болашақ мамандар шиеленіскен жағдайларға басшылық ете білуі, оны дұрыс шешу жолдарын табуы, сол сияқты шиеленістің алдын алу шаралары туралы біліммен қарулануы қажет.

друг с другом.

Что предпринять?

a. уверенно сказать: « Я всё вижу!» - и выразительно посмотреть.
b. сухо предупредить, что обеим будет снижена оценка.
c. пересадить одну из девочек за свой стол и внимательно за ней наблюдать.
d. ничего не объясняя, отобрать обе работы и провести контрольную с каждой девочкой в отдельности.  

1. – a; 2. – a,e; 3. – c,e

РЕШИТЕ ПРЕДЛОЖЕННЫЕ СИТУАЦИИ

2. Учительница объясняет новый материал. Вдруг один ученик громко говорит: « Людмила Ивановна, я от ваших объяснении просто тащусь!» Что ответить?

a. незамедлительно парировать: « А я балдею от твоих комментариев».
b. «Да, Фёдоров... Воистину велик и могуч русский язык, - если ты его не доконаешь».
c. «Наверное, ты сказал что-то умное и красивое. Жаль только, что я тебя не поняла. Переведи, пожалуйста».
d. «Лучше тащи сюда дневник - получишь замечание».
e. На такие выпады лучше не обращать внимания.

 3. На уроке девочка напоминает учительнице: « Ольга Петровна, на прошлом уроке вы обещали, что расскажите нам ...» Учительница совсем забыла о своём обещании и выполнить его не готова. Как быть?
a. уверенно сказать: « конечно, конечно, только сегодня у нас не хватит на это времени. Давайте в следующий раз.»
b. решительно заявить: « давайте поговорим об этом после контрольной - тогда у нас и времени будет больше».
c. сказать недоумённо: «Ну, сегодня вы не настолько хорошо работали на уроке, чтобы я делала вам такие подарки».
d. удивится: « что-то не помню, чтобы я давала обещание, но раз вам это интересно, так и быть, в следующий раз поговорим».
e. честно признаться, что забыли о своём обещании, извиниться и сказать, что в следующий раз обязательно его выполните.

33