Слайд 1
Тәрбие сағаты
Тақырыбы:
Сәлем түзелмей, әлем түзелмейді
Ұйымдастырушы:
Көшербаева Айнұр
Слайд 2Мақсаты:
1. Оқушыларға әдептілік белгісі сәлемдесуден басталатынын түсіндіру, сәлемде де сұлу
сыр бар екенін білдіру.
2. Ойлау қабілетін, сыйластық қасиетін, үлкенге-құрмет, ізеттілігін
дамыту.
3. Адамгершілікке, әдептілікке, мәдениеттілікке тәрбиелеу.
Слайд 3Әдісі: Сұрақ-жауап, әңгіме.
Сынып сағатының барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі
Психологиялық дайындық.
Үлкенге де
сіз, кішіге де сіз
Құрметпенен бас иеміз біз!
Слайд 4II. Кіріспе:
Ой шақыру
" Сәлем" сөзінде қандай сыр бар?
Слайд 5 Сәлемдесу – кездескен таныс және бейтаныс
адамдардың дәстүрлі сөз, ишара не дене қимылы арқылы бір-біріне жақындық
ниет, ілтипат білді-ріп, жылы шырай танытуы.
Тегінде, әдеп, адамшылық қасиет – амандасудан бастау алады. Адам баласының рухани тарихында қолы жеткен зор игілігі – сәлемдесу. Оның шарапаты мен кереметі жұмыр басты пенделердің бір-біріне жылы мейір мен кең пейіл көрсетуінде. Адам баласы қашанда тыныш, бейбіт заманды, бір-бірімен сыйласып өмір сүруді армандаған. Соның негізін сәлемдесу әдебі қалаған десек, артық айтқандық болмас.
Слайд 6 Сәлем – бұл араб тіліндегі
«Ас-Сәләм» сөзі, мағынасы «тыныштық, бейбітшілік, амандық-есендік» дегенді білдіреді. Барлық мұсылман
қауы-мы осы сөзбен амандасады. Өйткені, мұсылмандар бір ағаштың бұтақтары тәрізді. Олар Ислам атты ортақ тектен, тамырдан өсіп-өніп, ұқсас тәрбие көріп, бірдей азықпен қоректенген. Осы себептен мұсылмандар кездескенде хал-ахуал сұрасудан бұрын сәлемдесуі әдептілік міндет болып табылады.
Ислам дінін қабылдағаннан бері дана халқымыз да алдымен осы сөзден бастап амандасатын болған. «Сәлем – сөздің анасы», «Сәлем – сөздің басы» деген аталы сөздер де соның дәлелі.
Слайд 7Сонымен, қалай амандасу керек?
Ең алдымен амандасатын адамның көзіне қараңыз.
Адамдарға қыр көрсете немесе менмендікпен қарамай, достық пейілмен, жылы шыраймен
қарауды әдетке айналдырыңыз.
«Сәлеметсіз бе?», «сәлем бердік» немесе тәуліктің мезгіліне сәйкес, «қайырлы таң», «қайырлы күн», «қайырлы кеш» деген сөздер айтып амандасқан дұрыс. Сәлемдескенде сөзді анық, айқын және ешқашан дауыс көтермей, сабырсызданбай айту керек.Әдептілік қағидасы бойынша, қарсы келе жатқан адамға 3-4 қадам қалғанда амандасады.
Слайд 8 Кімнің бірінші болып амандасуы керек?
Әдетте, кіші адам жасы үлкенмен,
еркек әйелмен, бағынышты адам бастығымен және жас бала ересекпен бірінші
болып сәлемдеседі.
Бойжеткен егде тартқан ер кісімен өзінің амандасқанын күтпестен, бірінші болып сәлемдессе, өте жақсы әсер қалдырады.
Кірген адам отырғандарға бірінші болып амандасады, ал кетіп бара жатқанда, қалушылармен бірінші болып қоштасады. Бұл әйел затына да қатысты. Үйге кірген әйел өзінің жұбайымен ең соңында амандасуы тиіс.
Қонаққа бара қалсаңыз, ең алдымен үй иесі әйелмен, сонан соң, қожайынмен, тек содан кейін барып қана отырғандармен амандасыңыз. Қонақтармен жынысына, жасына да қарамай, олар қалай отырса, сол ретпен амандасуға болады.
Слайд 9
Кіммен, қай жерде амандасу керек?
Әдептілік әліппесі
бойынша, өзіңіз таныстырылған адамдармен ғана амандасуыңыз керек. Дегенмен, өзіңіз сөйлесіп
үлгермеген болсаңыз да, жұмысқа, сабаққа бара жатқанда, жолда, дүкенде немесе басқа ортада жиі кездестіретін адамдармен амандасқыныңыз абзал.
Егер сіз ол адамдарды көшеде келе жатып, үйдің терезесінен немесе автокөліктен көріп қалсаңыз (терезеге немесе көлікке әдейі қарау мәдениетке жатпайды) да сәлемдесуіңіз қажет.
Қоғамдық орындарға (кафеге, асханаға) кіріп келе жатқан таныс адаммен үнсіз амандасыңыз. Егер көп адамдар отырған үстелге жақындасаңыз, оларға тәулік мерзіміне сай келетін сөздермен сәлемдесуіңіз керек, үстеліңіздегі ең жақын көршіңізбен қол алысып амандасуға болады.
Слайд 103. Қорытындылау.
Хаттарға жауап
1. Сәлемі түзу екен дегенді қалай түсінесің?
2.
Сыныптағы сәлемдеспейтін оқушыға не айтар едің?
Слайд 11Осы хаттан қандай қорытынды шығару керек?
Сәлемдесе білу де – өнер.
Сөздің басы сәлемнен басталады.
Сәлем беру-өткінші міндет емес, өмірлік міндет.
Сәлемдесуден жалықпайық.
Сәлем
беру – кішіліктің белгісі.
Әдептілік белгісі –иіліп сәлем бергені.
Слайд 12Мұғалім:
Сәлемдесу – ынтымақ, бірлікке шақырады. Адамдықтың белгісі сәлемдесу екенін
ұмытпайық.
Сәлеміміз түзу болсын!
Сәлемдесер адамымыз көп болсын!