СТИМУЛСЕЗІМТАЛ СОПОЛИМЕРЛЕРДІҢ ПОЛИМЕРЛІК КОМПЛЕКСІН ЗЕРТТЕУ

ұлттық техникалық зерттеу университеті
химиялық және биологиялық технологиялар институты
Органикалық заттар мен

полимерлерді өңдеудің химиялық технологиясы кафедрасы

Алматы 2019

Нақан Ұлантай

Ғылыми жетекші
PhD доктор, лектор

Орындаған:

полиакрилқышқылымен және дәрілік заттармен пайда полған полимерлік комплекісін зерттеу.
Соңғы

жылдары сыртқы орта (температура, pH, электр өрісі т.б) параметрлерінің болмашы өзгерісіне алдын ала жоспарланған түрде жауап беретін «ақылды» немесе «стимул сезімтал» деп аталатын полимерлік материалдарға зерттеушілер ерекше қызығушылық танытуда. Бұл материалдар өздерінің бағалы қасиеттерімен медицина (дәрілік заттарды бақыланған түрде бөлу), биотехнология (белоктар мен ферменттерді тазалау), электроника (сенсорлар, датчиктер), экологиялық мәселелерді шешуде (өндіріс қалдықтарын тазалау, т.б) тағы басқа қажетті салаларда кең қолданысқа ие.

Жұмыстың мақсаты:

Мәселенің өзектілігі:

гидрогелінің ИК спектрлері.

ісіну дәрежесі

[НИПААм]:[ГЭА] = 70-30 мол.%; C2H5OH (1); H2O(2); NaCl (3)
НИПААм-ГЭАгидрогелінің әр

түрлі ортадағы існіу кинетикасы

БМҚ [НИПААм]:[ГЭА] = 50-50 мол.%;
C2H5OH (1); H2O(2); NaCl (3)
.

гентамицин
БМҚ [НИПААм]:[ГЭА] = 30-70 (1); 50-50 (2)

мол.% , линкомицин

N-изопропилакриламид пен 2-гидроксиэтилакрилат негізіндегі гидрогелдің дәрілік заттар ертіндісіндегі
ісіну кинетикасы.

(2); 0,1 моль/л (3); ММ(ПАҚ) = 2000.
8 Сурет. НИПААМ-ГЭА сополимері

гидрогельдерінің ПАҚ-тың сулы ерітіндісінде ісіну қасиеті.

БМҚ [НИПААМ]:[ГЭА] = 50:50 мол.%; [ПАҚ] = 0,01 (1); 0,05 (2); 0,1 моль/л (3); ММ(ПАҚ) =450000.
9 Сурет. НИПААМ-ГЭА сополимері гидрогельдерінің ПАҚ-тың сулы ерітіндісінде ісіну қасиеті.

Н-байланыстар және гидрофобты

әрекеттесулер
Полиакрил қышқылы
Полимерлі тор

10 Сурет. НИПААм-ГЭА сополимерлерінің ПАҚ-пен комплекстүзу сызбанұсқасы.

(ГЭА) мономерлерінен үшөлшемді гидрогельдері қалыпты температурада (бөлме температурасында) синтезделіп алынды.

2) N-изопропилакриламид (НИПААм) және 2-гидроксиэтилакрилаттың (ГЭА) негізіндегі сополимерлердің құрлымын, құрлысын анықтау мақсатында ИК спектрінде анализдер жасалып, сополимердің құрлымдық формуласы анықталды.
3) Алынған гидрогелдің су және спирттік ортадағы сіну кинетикасын зерттеу мақсатында ерекше маңызды болып табылады. Жұмыста НИПААм-ГЭА гидрогелінің судағы және этанолдағы ісіну кинетикасы қарастырылған. Осы гидрогелдердің судағы және этанолдағы ісіну дәрежесі анықталды.
4) НИПААм-ГЭА гидрогеліне дәрілік заттар линкомицин мен гентамицинның имоблизациясы зерттеліп, ертінді құрамындағы мөлшері аз болсада гел өз бойына сіңіретінін және таза суға қарағанда ісіну дәрежесінің төмен болатыны анықталды. Бұл дәрілік заттың үлкен молекулалық массасы мен байланысты екені дәлелденді.
5) Күрделі химиялық процестерді модельдеу үшін қолданылатын интерполиммерлік комплексі де ТКЕТ бар НИПААм-ГЭА гидрогелдері үшін де қарастырылды. Жұмыста алынған гидрогелдің ПАҚ-мен интерполимерлік комплекс түзу заңдылықтары зерттелген.