С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті Кафедра :

Медицина Университеті Кафедра:Нейрохирургия


Орындаған:Қожахметова А
Факультет: Жалпы

медицина Тобы:039-2К

Бас пен бет зақымдануы кезіндегі қан кетуді тоқтату негіздері

Жоспар
Кіріспе
Бас пен

бет зақымдануы кезіндегі қан кетуді тоқтату негіздері
Негізгі бөлім
Қан кету классификациясы
а) капиллярлы қан кету
б) венознозды қан кету
в) артериальнды қан кету
Бет жарақаты
Құлақтан қан кету
Мұрыннан қан кету
Төменгі жақ сүйегінің тікелей сынығы
Қолданылған әдебиеттер

сіңірлердің, бұлшықеттердің, сүйектердің, сонымен қатар бас миының, қан тамырларының ми

қарыншаларының, ликвор жолдары мен бас- ми нервтерінің механикалық зақымдалуымен жүретін жинақы түсінік.

тері қабатының немесе апоневрозының тұтастығының бұзылуынсыз жүретін зақымдалу.
Ашық БМЖ- бассүйек

күмбезінің немесе негізі сүйектерінің сынуымен, қан кету немесе ликвореямен, сонымен қатар апоневроз зақымдалуымен жүретін жарақат.

қатар соққының орналасуына байланысты ошақты, жергілікті симптомдармен сипатталады. Субарахноидальды қан

құйылуы,бас сүйек негізі мен күмбезінің сынуы сипатталады. Жеңіл дәрежелі соғылуда естен тану бірнеше минуттан 1-2 сағатқа дейін созылуы мүмкін. Аз уақытқа созылатын сөйлеу бұзылысы, терең рефлекстердің ассиметриясы және мимикалық мускулатураның парезі анықталады. Менингиальды симптомдар жарақаттан кейін 2-3 аптада жоғала бастайды. Субарахноидальды қан құйылуы,бас сүйек негізі мен күмбезінің сынуы болуы мүмкін.

аталған симптомдармен қатар жарыққа қарашық реакциясының төмендеуі, кейде нистагм, тыныс

және қанайналым бұзылысы байқалады. Ауыр дәрежелі бас миының соғылуында естен тану бірнеше тәулікке жалғасып, сопор немесе кома түрінде өтуі мүмкін. Диэнцефало-катаболикалық немесе мезэнцефало-бульбарлық синдромдар дамуымен сипатталады.

мүмкін бола бермейді. Бұл жағдайда ең негізгі белгі- бассүйек күмбезінің

немесе негізінің сынуы, шеткі параличтер, бассүйек нервтерінің зақымдалуы. Жеңіл және орташа дәрежелі бас миы соғылуы бар пациенттер нейрохирургиялық бөлімге, ал ауыр дәрежелі соғылумен реанимация және интенсивті терапия бөліміне жатқызылады.

алу мақсатымен ауруханаға дейінгі кезеңде глюкокортикоидты гормондар мен салуретиктерді қолданады.

Ауруханаға дейінгі кезеңде венаішіне немесе бұлшықет ішіне 30 мг преднизолон енгізеді.
Бас миының шайқалуында шұғыл көмек қажеті жоқ. Аса қозғыштық кезінде: 2-4 мл 0,5% седуксен ерітіндісі(реланиум, сибазон) венаішіне Ауруханаға тасымалдау, неврология бөліміне

тез әсер ететін салуретиктерді, мысалы, 20-40мг(2-4мл 1% ерітіндісі) лазикс тағайындаған

тиімді. Бассүйекішілік гипертензияның ауыр сатысында ганглиоблокаторлық препараттар қолдануға болмайды, өйткені жүйелік қан қысымы төмендеген жағдайда ми капиллярларының ісінген ми тінімен басылуына байланысты ми канайналымының толық бұғатталуы мүмкін.

өңдеу Ауруханаға тасымалдау, нейрохирургия бөліміне. Ауыр жағдайда- реанимация бөліміне тасымалдау. Ес-

түссіз болған жағдайда: - ауыз қуысын қарау және механикалық тазалау - тікелей ларингоскопия жасау Омыртқаны мойын бөлігінде жазбау керек! - омыртқаны мойын бөлімінде бекіту - трахеяны интубациялау - тыныс жетіспеушілігі болса оттегі беру Опиаттарды енгізуге болмайды!

зақымдалуы
Құлақтың зақымдалуы әртүрлі болып келеді және де жарақаттаушы

агенттің сипатына байланысты болады.Құлақ қалқанының жарақаттарына соққылар ,кесілген жарақаттар, құлақ қалқанының түгелдей немесе бір бөлігінің жұлынуы дабыл жолының жарақаттарына төменгі жақ сүйегіне соққы тигендей оның қабырғаларының зақымдалуы және бас сүйегінің негізінің сынықтары кезіндегі жарақаттар жатады.
Клиникасы;құлақтағы ауру сезімі ,құлақтан қан кетулер,ауызды ашқандағы және шайнағандағы ауру сезімі лоқсу ,құсу болады ,Дабыл жарғағының зақымдалуы айқын ауру сезімімен құлақтың шуылдауымен,есту қабілетінің төмендеуімен сипатталады.Егер де ортаңғы және ішкі құлақзақымдалса есту қабілетінің жоғалуы,бас айналулар нистагм,бет бұлшықеттерінің салдануы байқалады

қан кетулермен,бас сүйектің жарақатымен,миға қан құйылумен (гематома),ми ісігімен, ми қан

тамырларының қабынуымен (менингит, энцефалит). сипатталады.

көп жағдайда үйлескен болып келеді.Бұл жарақаттардың 98%бас сүйек ми жарақаты

қатар жүреді.
Клиникасы:бет сүйектерінің ауыр көптік сынықтары сыртқа онша білінбейді,себебі,айқын ісінулер жамылып тұрады.Жұмсақ тіндерді, тістерді,жақтарды қарап тексергенде бет қаңқасының сүйектерінің патологиялық қозғалғыштығы байқалады.
Шұғыл жәрдем: Қан кетуді тоқтату.Жараны жуып,иммобилизация жасау.Ауруханаға жатқызу:басым синдромға сәйкес арнайы бөлімшеге жедел түрде жатқызу.

үңіреюі,өте тез дамитын жұмсақ тіндердің ісінуі тән болады.
Шұғыл жәрдем:ауруханага дейінгі

этапта мумкіндігінше қан кетуді токтату керек,жараны жуып,стерильді таңғышты салу керек.
Ауруханага жатқызу:бөтен текті заттары бар науқастар шұғыл түрде ауруханаға жатқызылады.

салу(мүмкіндігінше стерильді )
Мұз басу
Дәрігерге қаралу

.

қан кетулер,ол бас миының зақымдалуына акеледі. Жарага инфексия тусуі (қауіпі

жоғары:тырыспа ,құтыруға шалдықан жыртқыштың тістеуінен құтыруға шалдығу болады),нерв жүйесінің зақымдануымен сипатталады .Бет жарақаттары көп жағдайда үлкен ,ірі тыртықтарға әкеледі..

басу

таңғыш салады.Дабыл жарғағының жарақатында есту жолдарынан қан кетуді турунда енгізу

арқылы тоқтатады,Оторинолрингологиялық бөлімшеге жатқызылады

Мұрын

сүйектерінің сынуы
Өте жиі кездесетін жарақат.Ол тікелей күштеудің әс ерінен пайда болады .Мұрын сүйектерінің сынығы шырышты қабаттардың жыртылуымен бірге жүреді .
Клиникасы:Сыртқы мұрынның деформациясы,ауру сезімі ,мұрнымен тыныс алудың бұзылуы ,көп мөлшердегі ,бірақ,аз уақытты мұрыннан қан кетулер .

сәл артқа шалқайтып отырғызып, мұрынды 2-3минут басып, мұрынның алдыңғы бөлігіне

3% сутегі тотығымен мұрынға томпанада қояды.Науқасқа дем алуға ,сіңбіруге тиым салынады.

әсерінен пайда болады.Тіс қатарындағы төменгі жақ сүйегінің

барлық сынықтары ашық болып саналады.
Клиникасы:Бет әлпетінің пішінінің өзгеруі, тістердің өзгеруі ,төменгі жақ сүйектердің ,жоғарғы жақ сүйектерге қатынасының бұзылысы.Ауру сезімі , ісінулер,жұмсақ тіндерге қан құйылулар,қан кетулер,шайнау сөйлеу қызметтерінің бұзылуы.

кетүді тоқтату үшін ығысуды жойып сүйек жарықтарын бір біріне құрастыру

керек.
Егер науқастың есі болып ,жалпы жағдайы қанағаттанарлық болса ,онда төменгі жақ сүйегін сақпан тәрізді таңғышпен фиксациялауға болады.Егер жағдайы ауыр болса , S тәрізді ауаөткізгіш қолданады.Жақ бет хирургиясына жатқызамыз.

медицинская энциклопедия т. 1,2,3 М.,1986 3.Первая медицинская помощь: справочник М., 2001 4.Первая

медицинская помощь: справочник М., 1999 5.www.MedLinks.ru