С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КАЗАХСКИЙ

С.Д.АСФЕНДИЯРОВА

ИӨЖ
Протездеудің ауыз қуысы тіндеріне және жалпы организмге әсері
Алматы 2020 жыл
Стоматология

бойынша интернатура кафедрасы

Орындаған: Ст14-002-02 тобының интерні Төребеков Н.Е.
Қабылдаған: м.ғ.к., доцент. Абдразаков Е.Х.

түгендейтін, шайнау аппаратының құрылымы мен функциясын қалыпқа келтіретін стоматологияның бір

саласы.

таңдалады. Ол әр түрлі материалдан жасалуы мүмкін: пластмасса (акрил, биодентопласт,

термопласт т.б.), металл (күміс-палладий, хром-никель, хром-кобальт т.б.), керамика т.б. Онымен арнайы материалтану ғылымы айналысады.

деген көтере алмаушылық туындайды. Ол әр ағзаның ерекшелігі. Біреуінде аллергия

дамыса, біреуінде гальваноз туындайды. Ал біреуінде неше түрлі стомапатиялар пайда болады. Сонымен қатар дұрыс протездемеу, протезді шақтап көру кезіндегі қателіктер (үшкір қырлардың қалуы т.б.) АҚШҚ жаралануына алып келеді.

тіндер тін құрылымын сақтайтын және оның функциясын қамтамасыз ететін, балансталған

биохимикалық үрдістермен динамикалық тепе-теңдікте болады. Ал бөтен материал бұл тепе-теңдікті бұзады, адамның тірі тіндерінде әртүрлі реакцияларды шақырады. Бұл материалдар токсикалық, аллергенді, канцерогенді, мутагенді, тератогенді (повреждающими) болуы мүмкін.

Тіс протездері материалдарына аллергиялық реакциялар гипотетикалық жағдайда қаралады; олардың болуы

локальді және психогенді факторлармен түсіндіріледі. Мұндай науқастарды алдын ала дерматологқа немесе аллергологқа жіберу дәрігер-стоматологтан бірнеше проблемаларды шешеді, бірақ науқасқа көмегі тимейді.

Протездік стоматопатиялар

немесе жайылу аймағы үлкен болуы мүмкін.
Олардың көріністері:
Эритемалар
Шырышты

қабат аймағында күйдіру сезімі (тіл, ұрт, ерін)
Ауыру сезімі (беткей локальді немесе иррадиациямен)
Дәм сезу бұзылысы (металл немесе пластмасса дәмі)

Көрінісі

әсіресе, ауыз қуысының шырышты қабатынан реакция болмауынан. Эритема типіндегі объективті

симптом тез көрінеді және протездік көтере алмаушылыққа күдік тез дамиды. Болжамды диагнозды нақтылау үшін дәрігер стоматологтың құзіретінде бірнеше диагностикалық және терапевтикалық әдістер бар.

Айтылып өтілген симптомдар субъективті және объективті болып бөлінеді

өткір қырлары, қысым);
Микробты тітіркендіру (бактерия,саңырауқұлақтар);
Иммунитеттің бұзылысы (науқас жасы,

психикалық стресс, Diabetes mellitus тип I, ВИЧ-инфекция);
Психогенді факторлар.

Аурудың 5 негізгі этиологиялық факторлары бар:

эритема пластмассалы протез астында да, жартылай тіс протездерінің металды қаңқасында

да болады. Пластмассалы негізі бар тіс протезі болғанда эритема шекарасы диффузды. Оның себебі-механикалық тітіркендіргіштер, жиі микробты факторлар. Гиперемия шекарасы алынбалы протез негізіне сай келеді. Тіс протездерінің екі типі де шынайы аллергиялық реакцияны өте аз шақырады, тек құрамында никель ионы бар материалдан жасалған протездерден басқа. Көбінесе заманауи әдістермен диагностикалауға болатын жергілікті токсикалық аурулар туралы айтылады.

жағынды алынады. Егер нәтиже оң болса, бактериальді аурудың себебі Staphylococcus

aureus (Алтын стафилококк ) — шартәрізді грамм оң бактерия. Тұрғындардың 20 % осы бактерияның тасымалдаушысы болып табылады. Ол жоғарғы тыныс жолдарының шырышты қабатында және тері жабындысында сақталуы мүмкін. Саңырауқұлақты инфекция кезінде көбінесе кандидоз немесе эритематозды-атрофиялық микоз туралы айтылады.

шырышты қабықтың төменгі реактивті қабілетін көрсетеді.
Науқасты дәрігер-психиатрға немесе психологқа жіберу

туралы шешім жоғарғы айтылып өтілген диагностикалық әдістер жасалғаннан кейін шешілуі керек.

әсер ету болады:

химико-токсикалық
электро-гальваникалық
аллергиялық.

адамдарда табылған.
химико-токсикалық стоматиттің себебі - мономер және оның көп

болуы;
электро-гальваникалық – металлдық қосылыстар және ауыз қуысында электротоктардың пайда болуымен негізделген; аллергиялық стоматит – себебі аллергендер. Ол антиген ролінде шығатын металл, пластмасса болуы мүмкін.
жарақаттық стоматит – ауыз қуысының механикалық жарақатымен негізделген.

Емі: протездерді қолданбау және басқа материалдар көмегімен протездеу жүргізу. Аллергиялық

реакция кезінде арнайы аллергияға қарсы терапия жүргізіледі.

Тіс протезі материалдарына аллергияның
емделуі

келеді. Қазіргі сәтте протез материалы ретінде биоинертті, гипоаллергенді материалдар қолданылуда.

Сондықтан бұрыңғы мәселелерден (протез материалын көтере алмаушылық) құтылдық деп айтуға да болады. Ортопедиялық конструкция жергілікті тінге кері әсерін тигізбейді, тек қана протездеу кезеңдері бұзылмаса. Ары қарай тек қана дәрігердің біліктілігіне байланысты.

/ Алматы 2009
2. Ортопедическая стоматология. Прикладное материаловедение / В.Н.Трезубов, Л.М.Мишнев,

Е.Н.Жулев. / Москва 2008
3. Ортопедиялық стоматологияда қолданылатын металл құймалар мен пластмассалардың жақпаушылық көріністері. / С.Е.Аубакиров, Н.С Асакаев, С.Н. Жакупбекова, Г.У.Кубжасарова, Т.Н. Сакенов / Қарағанды 2012