Тақырыбы:

Құқықтық нормаға түсінік 5. Құқықтық нормалардың белгілері 6. Құқықтық нормалардың элементтері 7. Құқықты

жүзеге асырудың ерекше тәсілдері 8. Құқықтың қайнар көздері

асыру әдістерінің жиынтығы.
Саяси режімдердің түрлері:

а) демократиялық;
б) антидемократиялық;
Антидемократиялық саяси режіим өз кезегінде:
а) авторитарлық;
б) тоталитарлық;
в) фашистік режимдер болып жіктеледі.

қамтамасыз ететін, оған қажетті жағдайлар мен алғышарттар жасауға ұмтылатын адамзат

қоғамын ұйымдастырудың айрықша нысаны. Мемлекеттің басқару нысаны – мемлекеттік биліктің жоғарағы органдарының құрылымы, ұйымдастырылу тәртібі, өкілеттілік сәйкестігі.

– мемлекеттің жоғарғы билеу органдары халықтың еркін дауыс беру құқығы

арқылы белгілі бір мерзімге сайлануы

Мемлекет басқарылу нысанына қарай:

ететін, жалпыға міндетті, формальды анықталған заңдық нормалар жүйесі.

орындау; 2.қарым - қатынастарды реттеп, басқару; 3.қоғамды дағдарысқа ұшыратпай, экономикалық, саяси,

әлеуметтік, мәдениеттік т.б. бағытын дамытып, нығайту; 4.мемлекеттік органдардың, қоғамдық ұйымдардың құзіретін, ара-қатынасын реттеп , басқару; 5.халықаралық қатынастарды реттеп, басқару.

Құқықтың реттеу функциясы – нормативтік актілер

арқылы қоғамдық қатынастардың байланысын, орындалу жолдарын, бағыттарын анықтап отыру. Құқықтың қорғау функциясы – нормативтік актілердің қоғамдағы қарым – қатынасқа ықпалын, әсерін күшейту, жаман қатынастарға тыйым салу.

реттеп, басқарып отыратын жалпыға бірдей мемлекетпен қамтамасыз етілетін ереже-қағида.

1.Норма мемлекеттік органның қабылдаған, бекіткен актісі, оның заңды күші бар. 2.Нормада субьектілердің құқығы мен міндеттері, орындалу жолдары толық әрі нақты көрсетіледі. 3.Норма ерікті түрде орындалмаса, мемелекет орындатуға мәжбүр етеді. 4.Құқық нормалардың жүзеге асырылуын, орындалуын мемлекет қамтамасыз етеді 5.Құқықтық норма адамдардың, қоғам тәртібінің кепілдігі ретінде жұмыс істейді.

Жалпылама түрі: нормада субьектілердің міндеттері мен құқығы айқын көрсетілмейді. Толық айқын

түрі: мазмұны нормада айқын көрсетіледі. Мысалы, Қылмыстық кодекстің баптарында диспозицияның мазмұны толық көрсетіледі. Сілтеу түрлері: мазмұны туралы басқа бір нормаға сілтеу жасалады.

керек, осы жағдайларды көрсетеді.

көрсететін құқықтық норманың бөлшегі. Санкцияда мемлекет қандай іс-әрекеттерді, мінез-құлықты қолдамайтындығын

көрсетеді.

әрекетті жасаудан бас тарту); 2.Құқықты орындау (мәні: жүктелген міндетті жүзеге асыру

үшін белсенді әрекеттер жасау); 3.Құқықты пайдалану (мәні: тұлға өзіне берілген құқықтар мен бостандықтарды пайдалана ма, жоқ па өз еркі); 4.Құқықты қолдану (мәні: бұл билік қызметін жүргізу арқылы жүзеге асырылады).

мемлекеттен шығатын және мемлекет мойындаған ресми іс-құжатты нысанда көрінетін нормалардың

жиынтығы.

құқықтық доктрина

мемлекеттік мәжбүрлеумен қамтамасыз етілетін, мінез-құлық ережелерінің жиынтығы.

әкімшілік құқықтық үлг. Соттық құқықтық үлгі деп – соттың белгілі

іс бойынше қабылдаған шешімі. Әкімшілік құқықтық үлгі деп - әкімшілік органның немесе әкімшілік соттың белгілі бір іс бойынша қабылдаған шешімі.

бірі, мемлекет органдары жасаған не бекіткен ресми іс-құжаттардың жиынтығы және

жазбаша ресми құжат. Нормативтік құқықтық актілер негізгі және туынды болып бөлінеді.

күші бар Жарлықтары. 3.ҚР Парламенті мен оның палаталарының нормативтік қаулылары. 4.ҚР Үкіметінің

нормативтік қаулылары. 5.ҚР Конституциялық кеңесінің, Жоғарғы сотының және ҚР Орталық комиссиясының нормативтік қаулылары. 6.ҚР министрлері мен өзге де басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтары. 7.Орталық мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық қаулылары. 8.Мәслихаттардың, әкімдердің нормативтік құқықтық шешімдері.

бөлімшелер қызметінің ішкі тәртібін реттейтін нормативтік құқықтық акт. Ереже – мемлекеттік

органның немесе оның құрылымдық бөлімшесінің мәртебесі мен өкілеттігін белгілейтін нормативтік құқықтық акт. Қағида – қандай да бір қызмет түрін ұйымдастыру және жүзеге асыру тәртібін белгілейтін нормативтік құқықтық акт. Нұсқаулық – заңдардың қоғамдық қатынастардағы қолданылуын егжей – тегжейлі көрсететін нормативтік акт.

жүйесі деген мағынаны білдіреді. Нақтырақ келетін болсақ, ислам дінінде құранның,

шариғаттың көмегімен кейбір отбасы-некелік, мүліктік және де басқа даулар қаралып шешілген. Сонда оны шариғаттық доктринаға негізделіп қабылданған.