Тақырыбы : Жүрек аускультациясы. Жүрек шулары

керек. Өйткені жүректе пайда болатын шулар әртүрлі жағдайда пайда болуы

мүмкін (жатқанда, тұрғанда, отырғанда т.б.). Тыныс кедергі жасамау үшін жүректі дем шыѓарып, дем алмай т±рѓан кезде тыңдайды.

ұшы түрткісінде.
Қолқа қақпағын - ІІ қабырға аралықта оң жақтан

төс ќырында.
Өкпе артериясының қақпағын - төстің сол жақ жанында, ІІ қабырға аралықта. Бұл орын шамамен осы қақпақтың проекциясына сәйкес келеді.
Үш жармалы қақпақты - семсерше өскіннің негізінде. Бұл орын шамамен осы қақпақтың проекциясына сәйкес келеді.
Ќолќа ќаќпаѓын ќосымша тыњдау н‰ктесі - Боткин-Эрб нүктесі - төстің сол жақ ќырында ІІІ қабырға аралықта - бұл нүктеде қолқа қақпаѓының шамасыздығында кездесетін диастолалық шу жақсы естіледі.

ІІІ қабырғаның төске бекіген жеріне сәйкес келеді.
Қолқа қақпағының проекциясы ІІІ

қабырғаның төске бекіген деңгейдегі төс ортасына сәйкес келеді.
Өкпе артериясы қақпағының проекциясы төстің сол жақ шетінен 1-1,5 см қашықтықта ІІ қабырға аралыққа сәйкес келеді.
Үш жармалы қақпақтың проекциясы сол жақтағы және оң жақтағы V қабырғалардың төске бекіген жерлерін қосатын сызықтың ортасына сәйкес келеді.

(І, ІІ, ІІІ, ІV).
Естіген тонның күші қандай?
Тоннан басқа шулардыњ бар-жоғына.
Осы

аталѓан төрт жаѓдайѓа әрбір нүктеде кµњіл аудару керек.

1. Систола екі кезеңнен тұрады:
а) Әзірлік кезеңінен;
б) Қан

айдау кезеңінен.
Әзірлік кезеңі (күш түсу кезеңі) екі фазадан тұрады:
а) жүрек жиырылуының асинхронды фазасынан
б) жүрек жиырылуының изометриялық фазасынан

қарыншаларындағы қысым көтерілмейді, немесе оның шамалы ғана жоғарылағаны (5-7 мм.с.б.)

байқалады. Ол фаза атриовентрикуляр (қос және үш жармалы) қақпақтарының жабылуымен аяқталады.
Екінші (изометриялық) фазада жүрек қарыншаларындағы қысым мөлшері қолқадағы қысым деңгейіне, оң қарыншадағы қысым мөлшері өкпе артериясындағы қысымның деңгейіне жетеді. Бұл фаза кезінде барлық қақпақтар жабық болады, сондықтан бұл фазаны жабық қақпақтар фазасы деп те атайды.

жоғары көтеріле бастаған кезде қолқаның және өкпе артерияларының жартылай айшық

қақпақтары ашылып, қан қарыншалардан осы артерияға құйыла бастайды. Жартылай айшықты қақпақтары ашылған кезеңнен бастап, әзірлік (күш түсу) кезеңі бітіп, қанды айдау кезеңі басталады. Бұл кезең қарыншалар ішіндегі қан қолқа және өкпе артерияларына толық өткенге дейін жалғасады.

жүрек (қарыншалар) миокарды дірілінен болады;
Қақпақтық компонент - екі қарыншадан систола

кезінде қан қолқаға және өкпе артериясына шыққанда, қос және үш жармалы қақпақтардың дірілінен болады;
Тамырлар компоненті - өкпе артериясымен қолқаның дірілінен (қанмен толғандағы кеңу тербелісінен) пайда болады;
І тонның ұзақтығы 0,11-0,14 сек. Одан кейін 0,2-0,25 сек. созылатын систолалық қысқа үзіліс болады.

тербелісінен пайда болады (протодиастола фазасында жабылғалы келе жатқан қақпақтың тербелісі);
Жабық

тұрған өкпе артериясы және қолқа қақпақтарының тербелісі;
Қанға толу кезеңінің басында ашылатын қос және үш жармалы қақпақтарының тербелісінен пайда болады.
Яғни ІІ тонның үш бөлшегі де жүрек қақпақтарының тербелісінен құралады. ІІ тонның ұзақтығы 0,05-0,07 сек. ІІ тоннан кейін 0,43 сек. созылатын ұзақ үзіліс болады.

(жүрек үлпершегіне сұйықтық жиналып қабынуынан және сұйықтықтың жүректі қысып тастауынан);
Қарыншаның

аневризмасы (миокард жиырылуының төмендеуіне байланысты).

шу сау жүректен де естілуі мүмкін. Физикалық тұрғыдан - жүрек

тондары да, шулары да шуға жатады. Олардың арасындағы айырмашылық ұзақтықтар-ында: тондар - қысқа дыбыстар, шулар - ұзақ дыбыстар.

өзінде пайда болатын – интракардиальды.
Жүректен тыс пайда болатын шулардың себептері:
үлпершек

үйкелісінің шуы;
плевроперикард шуы;
кардиопульмональды шу.
Жүрек іші шулары:
Функциональды
Органикалық

қанның құрамы мен ағысы жылдамдығының өзгерістерінде (эритроциттердің азаюынан, қанның сұйылуынан

немесе қалқанша без ауруынан, дене қызуы жоғарылауынан, жүйке күйзелісінен қанның ағысы жылдамдағанда) пайда болады.

кезеңіне сәйкестілігі (систолаға, диастолаға).
Оның сипатына, күшіне, ұзақтық мерзіміне;
Қай жерден жақсы

естілетініне - эпицентрі;
Таралу бағытына.

әуеніндей - әуенді;
б) мерзіміне байланысты: ұзақ немесе қысқа;
в) күшіне қарай:

ақырын немесе күшті шу.

кезеңінде қалай өзгеретініне көңіл аударған жөн. Дыбыстың біртіндеп бәсеңдеуі (бәсеңдегіш

шу) немесе күшеюі (үдемелі шу) мүмкін. Көбінде шулар біртіндеп бәсеңдейді: өйткені қан жүректен ірі тамырға айдала бастағанда қысым айырмашылығы үлкен болады да қан өте жылдам ағады. Ал қан айдала келе ағыс біртіндеп баяулап, шу да бәсеңдей береді.

жақ атриовентрикулярлық тесік тарылғанда байқалады, себебі жүрекшеде систола басталып, одан

сол жақ қарыншаға қан ағысын үдеткен кезде диастоланың соңғы кезеңінің шуы да күшейеді. Шулар қалыптасқан жерінде айқын болады. Дыбыс өткізгіштік тым жақсы болған жағдайларда ғана олар қалыптасқан жерінен шалғайда жақсы анықталады. Шулар қан ағысының бағытына сәйкес таралады, әрі жүректің кеудеге жақын жатқан, өкпе жаппаған жерлерінен жақсы естіледі.

адамда естіледі;

көбінесе систола кезінде естіледі;
нәзік, жұмсақ;
қысқа болады, ол систоланың

1/4 немесе 1/5 бөлігін ғана алуы мүмкін;
өзгергіш, физикалық күш түсіргенде жойылып кетеді;
пайда болған жерде ғана естіледі ешқайда тарамайды

Органикалық шу
жүрегінде ақауы бар адамда естіледі;
систолада да, диастола кезінде де естіледі;
қатты болып естіледі;
ұзақ және систолаға немесе диастолаға тарап кетеді;
тұрақты болады, естілетін ауданы үлкен;
жүректің басқа жерлеріне тарайды

болатын – мезодиастолалық,, систола алдында түзілетін – пресистолалық түрлері бар.
Диастолалық

шу сол жақ атриовентрикулярлы тесіктің тарылуынан туындаса, оны әдетте, жүрек ұшы түрткісінің тұсынан ғана тыңдау керек.
Оң жақ атриовентрикалярлы қақпақтың тарылуы сирек кездеседі. Ондай жағдайда диастолалық шуды төс сүйегі өскінінің түп жағынан естуге болады.

жайлағанда немесе оның висцеральдық және париетальдық беттері құрғағанда байқалады. Олардың

қалыптасу механизмі плевра үйкелісінің шуына, ал сипаты қардың немесе қағаз сықырына, тіпті кейде тырнақпен тырналағанға ұқсайды.

Ол үшін жүрек тұсына микрофон қойылады бірнеше нүктеге:
жүрек ұшына, қолқаға,

өкпе артериясына және қос жармалы қақпақ үстіне (сол жақтан 3-ші қабырғаның төске бекіген жерінде).
ФКГ-мен бірге ЭКГ-ны да жазып алады (ІІ тіркемеде).