Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері

жөнінде түсінік.
1.3. Негізгі ұғымдар мен анықтамалар.

жөнінде теориялық білім және практикалық дағдымен қаруландыру.

танысу, сипаттама беру.
Қауіпті және зиянды факторларды қарастыру.
ТЖ және курстың негізгі

терминдерге сипаттама беру.

көтеру, адамның ойлау қабілетін өмірдің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағыттау.

оның түрін, болып жатқан жерін, мүмкін зардаптың зиянының шамасын, қатер

болу мүмкіндігін және т.б.;
• болғалы тұрған қауіп-қатердің алдын алу;
• қауіп- қатер болғанда төтенше жағдай кезінде білікті іс-әрекет жасау.

қорғау, денсаулықты сақтау және қауіпсіздік жолдарын теориялық және практикалық жағынан

қамтитын білім саласы.


Қауіп— адамдардың іс-әрекеті негізінде табиғаттан келетін, тіршілік ортаның қаупін бұзатын, нәтижесінде адамдардың денсаулығы мен зиян келтіретін процесс, құбылыс, объект, субъект.

Қауіпсіздік– жеке адамның, қоғамның, мемлекеттің өмірлік маңызды мүдделерінің ішкі және сыртқы қатерден қорғалуы.

Қауіпсіздік сыртқы және ішкі қатерден қорғайтын тірі организмнің қажетті шарасы.

Негізгі ұғымдар мен анықтамалар

ету әдістері бойынша: физикалық, химиялық, механикалық, биологиялық, жүйкефизиологиялық; 
жинақталған орны бойынша: литосфералық,

атмосфералық;
зардап, зияны бойынша: әлеуметтік, экологиялық,техникалық т.б;
байқалу саласы бойынша: өндірістік ,тұрмыстық, спорттық, жол көліктік т.б
салдары бойынша: ауру табу, жарақат алу, әлсіреу,өрт т.б;
әрекет сипаты бойынша: сырбырлығы,белсенділігі т.б;
уақыты бойынша: соқпалы,кумулятивті т.б.

ғылым
Негізгі ұғымдар мен анықтамалар
Өндірістік орта
Тұрмыстық орта
Авариялық орта
әсер ету
басқару
Әсер ету
басқару
Физикалық
шу,

инфрадыбыс,
электр, діріл ,
жарықтандыру,
микроклимат,
радиация,
зиянды заттар,
ультрадыбыстар және басқалар.
Химикалық
ренішті,
канцерогенді,
мутагендік Биологиялық
бактериялар, вирустар, саңырауқұлақтар.
Психо-физиологиялық
физикалық және жүйке –психикалық

әсер ету

басқару

үшін үш негізгі міндетті атқару керек:

қызметінің саласына байланысты;

қатерлі ресурстарға байланысты

адам қызметінің қатысына байланысты;

ықтималдығына байланысты;

салдарына байланысты;

техникалық құралдардың тікелей және жанама әсері арқылы өзгертілген биосфера бөлігі.

Негізгі ұғымдар мен анықтамалар

адамға әсер етуі, табиғи, табиғи антропогендік және әлеуметтік-экономикалық факторлар кешені.

басталған жиілігі, 1 жыл;
Y - залал қаупі ,теңге.


Мысал келтір?

Қоршаған ортаға

теріс факторлар

химиялық ластануы
Қалалық тіршілік ортаның ластануы
Ауаның аэрозольдермен ластануы
«Жарық ашаршылығының» дамуы
Инфекциялық

аурулардың таралуы

парламент жариялайтын уақытша режим. Ол табиғат апаты, соғыс қаупі, техногендік

апат, халық ішіндегі толқу, т.б. жағдайларда жарияланады. Мұндай уақытта азаматтардың құқықтары мен бостандықтары саналы түрде шектеледі, бейбіт кездегі заңдар күшін тоқтатып, төтенше заңдар шығарылады.

мүмкiн, олардың денсаулығына, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргiзушi объектiлерге нұқсан

келтiрген немесе келтiруi мүмкiн, халықты едәуiр дәрежеде материалдық шығындарға ұшыратып, тiршiлiк жағдайын бұзған немесе бұзуы мүмкiн авария, зiлзала немесе апат салдарынан белгiлi бiр аумақта туындаған жағдай;

және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар таралу ауқымына және келтiрген нұқсанның

көлемiне қарай объектiлiк, жергiлiктi, өңiрлiк және жаhандық болып бөлiнедi;

адамдардың өмiрiн сақтап, денсаулығын қорғауға, залал мен материалдық шығындар көлемiн

азайтуға, сондай-ақ төтенше жағдайлар аймағының одан әрi таралмауына бағытталған құтқару, авариялық-қалпына келтiру жұмыстары мен басқа да кезек күттiрмейтiн жұмыстар;

пайда болу қатерiн мүмкiн болғанынша азайтуға, адамдардың денсаулығы мен өмiрiн

сақтауға, залал мен материалдық шығын мөлшерiн кемiтуге бағытталған шаралар кешенi.