Жедел респираторлы вирусты инфекция (ЖРВИ)

ЖОСПАРЫ:
ЖРВИ және тұмау анықтамасы
Жіктелуі
Этиологиясы
Патогенетикалық факторлары
Клиникасы
Диагностикасы
Емі
Алдын-алуы
ЖРВИ бойынша ХДО бағдарламасы

әр түрлі жастағы адамдарда кездесетін, интоксикация дәрежесіне және тыныс алу

жолдарының зақымдану деңгейіне байланысты клиникалық көріністері, түрлері түрлі ауырлықта өтетін кең таралған ауру.
Тұмау- интоксикация және жоғарғы тыныс жолдарының шырышты қабатының зақымдануымен, әсіресе айқын трахеитпен көрінетін жедел вирусты инфекция.

типті тұмау
С типті тұмау
Паратұмау инфекциясы
Аденовирусты инфекция
Респираторлы-синцитиальды инфекция
Риновирусты инфекция
Коронавирусты инфекция
Микоплазмалы инфекция
Бактериальды

этиологиялы ЖРА
Аралас этиологиялы ЖРВИ

күннiң iшiнде ), аденовирус инфекциясы кезінде - 25 күн және

одан көп;
вирус тасымалдаушылар (аденовирусты инфекция).

қабылдағыштық.
Иммунитет- Постинфекциялық иммунитет ерекше және ұзақ емес.

(олардың деструкция және қабыну процесi) тыныс алу жолдарының эпителий қабатында

өтеді, содан соң вирусемия және токсинемия дамиды,әсіресе ол грипта жиі кездесіп,интоксикация мен қалтыраудың негізі болып табылады.
Сонымен қатар аденовирусты инфекция кезінде вирус макрофагоцитарлы жүйесіне бай ағзаларға жанасады (лимфа түйіндері,бауыр,көкбауыр).

ЖРВИ-ң барлық түрлеріне тән.
Үрдістің орналасуымен байланысты синдром
- грипп кезінде-

кеңiрдек;
- парагриппте - көмей;
аденовирусты инфекция кезінде – жұтқыншақ және макрофагоцитарлы жүйе элементтеріне бай ағзалар.

Жергілікті көріністер синдромы- диагностика және салыстырмалы диагностика тұрғысында ең негізгі синдром .

түрі :
Жеңіл
- акатаральды
- афебрильды
Ауыр
- «найзағай» тәріздес
- геморрагиялық

Ағымы бойынша
жеңіл
орташа ауыр
ауыр

Аурудың ауырлық дәрежесін анықтайтын негізгі синдром – интоксикация синдромы.

басталуы жедел,интоксикация синдромымен сипатталады.
Бірнеше сағат ішінде дене температурасы 39-40 С

дейін кӨтеріледі,әртүрлі дәрежедегі қалтырау ,мерзімі қысқа,3-5 күн.
Әдеттегiдей аурудың басы өткiр, кенет интоксикация синдромынан басталады.
қалтырауы бар науқастарда (өте жылдам бiрнеше сағат ағымында) дене температурасы 39-40С көтеріледі,қалтырау қысқа және әртүрлі сипатқа ие (ремиттирлеуші, интермиттирлейтiн сипаттағы қалтырау тағы басқалар), маңдай бөлімінің, әсіресе қабақ үсті аймағының ауырсынуы,бас айналу, тершеңдік, буындардың, сүйек-бұлшықеттерінің ауырсынуы тән, адинамия, жалпы әлсіздік үдей түседі. Грипптің ауыр ағымында ұйқының қашуы, көп ретті құсу, ес бұзылыстары, менингиальді белгілердің болуы тән.

кейін пайда болады.
Оған тән белгілер:
-тамағының жыбырлауы
-жұтынғанда ауырсынуы
-мұрынның

шырышты қабатының қызаруы және ісінуі
-мұрынның бітелуі
-мұрыннан су ағуы
-дауысының қарлығуы
-«құрғақ», қысқа түрдегі жөтел
аранның шырышты қабатының ісініп, қызаруы

жоғарылауы, конъюктивит анықталады. Гриппен ауыратын науқастардың сыртқы келбеті : беті

ісінген, аздап қызарған, жүрек-қан тамыр жүйесі жағынан тахикардия мен гипотония байқалады.

болмайды.
Афебрильды түрінде температурадан басқа белгілердің барлығы болады, бірақ әлсіз

түрде.
«Найзағай» тәріздес түрлерінде ауыр ағымды және летальды аяқталу болады.
Геморрагиялық түрі петехиалды бөртпелері мен әртүрлі қан кетулермен өтеді, ауыр ағымды.

грипп тәріздес
2) ларингит, ларинготрахеобронхит
3) пневмония
Ауырлық дәрежесіне

байланысты
Жеңіл
Орташа ауырлықта
ауыр

бөлінеді:
- интоксикация
- катаральды (ларингит)
Интоксикация синдромы парагриппте әлсіз

болады.

су ағып, құрғақ жөтел мазалай бастайды. Одан кейін дауысы қарлығып,

жөтел де қарлыққан түріне айналады. Жалпы тыныс алу жолдарының барлық бөліктері зақымдалады, яғни трахеит, бронхит, бронхиолит, пневмония болуы мүмкін.
Парагриппте интоксикация синдромы болмайды немесе әлсіз болады,біртіндеп дене температурасы 38С көтеріледі,кейде әлсіз қалтыраумен,жалпы әлсіздік,адинамия,бас ауруымен бірге жүреді.Парагриппозды инфекцияның ауыр ағымы сирек кездеседі.

клиникалық белгілеріне қарай келесі клиникалық түрлері ажыратылады:
1. жедел респираторлы ауру

(ринофарингит)
2. жедел фарингит
3. фарингоконъюктивальды қызба
4. жедел конъюнктивит
5. кератоконъюнктивит
6. ринофаринготонзиллит
7. аденовирусты пневмония

синдромды бөлуге болады:
-интоксикация синдромы
-патологиялық процесстің орналасуына байланысты синдром.

Сырқат жедел интоксикация және катаральды көріністерден немесе тыныс алу жолдарының зақымдану көріністерінен басталады.
Аденовирусты инфекцияда интоксикация синдромы көбінесе шамалы түрде өтеді:
-дене қызуы жоғарлайды, максималды көрсеткіші 2-3 күн бойы сақталып, ұзақтығы 1-12 күнге дейін созылады;
-адинамия,
-енжарлық;
-бас ауру,
-бұлшықеттердің ауырсынуымен өтеді.
Ас қорыту жолы жағынан: жүрек айну, құсу, эпигастральды аймақтағы ауырсыну, диарея болуы мүмкін.

асты лимфа түйіндері).
Науқастарда жиі бауыр мен көкбауырдың ұлғаюы анықталады.

Кейбір науқастардың денесіне бөртпелер шығады:
розеолезды, дақты, дақты – папулезды,
петехиальды.

38с-дейн жоғарылауы
Шамалы бас ауыру
Пульс-90 р/мин
Систолалық АҚҚ-110 мм.с.б.
ТАЖ-24 реттен жоғары

110 мм с.б.-кем
ТАЖ -24 реттен жоғары
гиперестезия

қатты ауырсынуы, бүкіл денесіндегі сырқырап ауырсыну, ұйқысыздық, сандырақ, анорексия, жүрек

айну, құсу, менингиальды симптомдар)
Пульс -120 минутына реттен артық, толымдылығы әлсіз
Систолалық АҚҚ -90мм с.б.
Жүрек тондары тұйықталған
ТАЖ -28 минутына реттен жоғары

ауыр болады
ТІШҚҰС дамуы

қарау, пальпация, перкуссия, аускультация, термометрия, АҚҚ өлшеу, пульс және ТАЖ

санау)
ҚЖА (Гемоглобин, эритроцит, лейкоцит, лейкоцитарлы формула, ЭТЖ)
Аурудың этиологиясын анықтау үшін ИФА, серологиялық реакцияларды қолдану
Қанның микрореакциясы
Құрт жұмыртқаларын анықтау үшін нәжістің микроскопиясы

Қосымша:
ИФА, вирусологиялық зерттеу және ПЦР
Тромбоциттер, МНО, ПВ-геморрагиялық синдром болғанда
Қақырық микроскопиясы –туберкулезге күмән болғанда
Малярия плазмоидтарын анықтау үшін қанның жуан тамшы микроскопиясы
Ликворды зерттеу (м-жұлын пункциясы)
Өкпе рентгенографиясы –пневмония және бронхитке күмән болса
ЭКГ- ЖҚЖ-ң асқынуы болса
Менингоэнцефалит көрінісі болса – невролог кеңесі
Пневмония белгілері болса – пульмонолог кеңесі
Жүктілік фонында тұмау немесе ЖРВИ дамыса –акушер-гинеколог кеңесі

госпитализациялау клиникалық белгілері бар ЖРВИ-ң барлық түрлерінде,грипп кезінде –эпидемиялық көрсеткіштер

бойынша жүргізіледі.

ингаляция тәулігіне 2 рет – 5күн аралығында
-римантадин – 1-күні -100мг

3 рет, 2-3 күні 100 мг 2 рет, 4-5 күні 100мг 1 рет
-0,25% оксолин жақпамайы – аурудың бірінші күнінен бастап мұрын саңылауларына жағу
-осельтамивир – тәуліктік доза -150мг (75 мг күніне 2 рет) 5 күн, жүктілерге және ауыр пандемиялық грипп кезінде қолданылады

қажет)
Тилорон – 1-күні 125 мг 1 рет тәулігіне, кейін 125

мг әрбір 48 сағат сайын қабылдау
Виферон (интерферон рекомбинантты альфа-2) 500000ХБ 1 суппозиторий 2 рет 12 сағат сайын күнделікті, 5-10 күн аралығында
Арбидол – 200мг тәулігіне 4 рет 4 күн аралығында
Анаферон -1 таблетка сублингвальды тәулігіне 3 рет 5 күн аралығында

дәрежесіндегі науқастарға 20-40мл/кг дене салмағына есеппен көп мөлшерде сұйықтық ішу

(шай, морс, су, шырындар)
-ауыр дәрежесінде сұйықтықты пероральды қабылдай алмағанда инфузионды терапияны қолдану, осы мақсатта кристаллоидтар және коллоидты ерітінділерді қолданады
-дене қызуын төмендететін препараттар (ҚҚСЕП)
-қан тамырыны тарылтатын назальды тамшылар мен спрейлер
Жөтелге қарсы және қақырық түсіретін препараттар

пайызын қамту керек.
Келесі инактивирленген грипп вакциналары қолданылады
Гриппан (Россия) б/е;
Флюарикс

(Бельгия) б/е;
Инфлювак (Нидерланды) б/е;
Бегрубак (Германия) б/е;
Заксикгрипп (Франция) б/е т.б..

тұрғындарына вакцинация жүргізу ұсынылады,кему бойынша:
Мүгедек және қарттар үйінің тұрғындары.
Қарт адамдар.
Созылмалы

аурулары бар науқастар.
жүкті әйелдер,денсаулық сақтау ұйымының жұмысшылары,жоғары дәрежедегі адамдар мен алты ай-2 жас аралығындағы балалар.

вирусының мониторингін жүргізеді.
ДСҰ-ы жыл сайын жиі кедесетін үш штаммасына бағытталған

вакциналарды ұсынады.
ДСҰ –ы жыл сайын тұмауға қарсы вакциналарды ұсынып олардың жасалуына жағдай жасайды.
ДСҰ-ы қауіп қатер тобындағы адамдарға вакцинацияның жүргізілуін,ауру өрісін бақылап,кең тарала бастағанда қажетті іс шараларды жүзеге асырады.

Киімнің,төсек орын тазалығын қадағалау қажет.Бөлмені үнемі желдтіп,тазалау керек.
Екінші қадам

:Салауатты өмір салты!
Үнемі қозғалыста болып,зиянды әдеттерден абас тартып,демалыс пен жұмыс уақытын дұрыс жоспарлау қажет.
Үшінші қадам :Иммунитетті жоғарылату!
Спортпен,дене шынықтырумен жиі айналысу.күнделікті рацинонға витаминдерге,минералды заттарға,аминқышқылдарға бай тағамдар енуі қажет.
Төртінші қадам :Алдын алу шараларын жүргізу!
Эпидемия қаупі туған кезде арнайы дәрілік заттармен алдын алып немесе вакцина жасау керек.
Бесінші қадам: Абайлаңыздар-тұмау!
Өзіңізді нашар сезінсеңіз дәрігерге қаралыңыз.басқа адамдармен қатынасқа түспеңіз.егер туысқандарыңыз бен таныстарыңыз ЖРВИ-мен ауырған жағдайда маска тағып жүріңіз.