Метанол. Этанол.

газдың құрамында қандай газдар болады?
3. Мұнайға ілеспе газдар мен табиғи

газдардың
айырмашылығы неде?
4. Мұнай қайда кездеседі және алғаш қашан өндіріле
бастады?
5. Таскөмір Қазақстанның қай өңірлерінде өндіріледі?
6. Мұнайдан алынатын өнімдерді атап беріңдер.
7. Мұнай өңдеу әдістерінің қандай түрлерін білесіңдер?
8. Кокстеу дегеніміз не?

олардың жіктелуімен және кейбір өкілдерімен таныстыру; олардың негізгі қолданылатын салалары

және органикалық заттардың алуан түрлілігі жайлы
мағлұматтар беру;

Органикалық қосылыстардың құрамына өзге атомдардың қосылуымен қатар, олардың қасиетінің де өзгеру себебін түсіндіру, білімдерін дамыта түсу.

қосылыстарды ОТТЕКТІ ОРГАНИКАЛЫҚ ҚОСЫЛЫСТАР деп атайды.
Оттекті органикалық қосылыстар
Спирт
тер мен фенолдар
Альдегидтер

мен кетондар

Жай және күрделі эфирлер

көмірсулар

Карбон қышқылдары

күрделі органикалық заттар спирттер деп аталады.
Спирттердің жіктелуі
«Спирт» сөзі латынның

spiritus vini - «шарап рухы» деген сөзінен шыққан.

СН2 – ОН
СН3 – ОН
Метанол

ОН
Көпатомды спирттердің
ең маңызды өкілдері:


СН2 – СН –

СН2
ОН ОН ОН

ҚАЙНАУ ТЕМПЕРАТУРАСЫ 64,7ͦ С
БЕНЗИНДЕ, БЕНЗОЛДА, СУДА ШЕКСІЗ ЕРИДІ

Шамамен 10 г-ын пайдаланған адам көз жанарынан айырылса, көбірек мөлшері өмірге қауіпті.

СН3ОН

78,3ͦ С
БЕНЗИНДЕ, БЕНЗОЛДА, СУДА ШЕКСІЗ ЕРИДІ
ОҢАЙ ТҰТАНАДЫ,
әлсіз жарық

шығаратын жалынмен жанады.

АБУЛЬ ФАРАЖ
XI ҒАСЫРДА
ЖАЗҒАН:
« ШАРАП ІШКЕН АДАМ ТӨРТ МІНЕЗДІ

КӨРІНЕДІ.:

АЛДЫМЕН ЖҰМАҚ ҚҰСЫНДАЙ

СОСЫН МАЙМЫЛДАЙ

СОСЫН АРЫСТАНДАЙ

ЖӘНЕ, СОҢЫНДА, ШОШҚАДАЙ

АЛКОГОЛЬДІҢ
АДАМҒА ӘСЕРІ

заттардың ашуы.
ЖҮЗІМ,ЖЕМІСТЕР, ЖИДЕКТЕР
ДӘНДІ ДАҚЫЛДАР, КАРТОФЕЛЬ,
ҚЫЗЫЛША
Алынуы
Осындай жолмен алынған спиртті

тағамдық және шараптық СПИРТ деп аталады.

Глюкозасы бар

 ГЛЮКОЗА  СПИРТ
Мұндай спиртті гидролиздік спирт деп атайды.
1т

ағаштан
200 л ЭТИЛ СПИРТІН алуға болады.

Осылай 1,5 т КАРТОФЕЛЬ
немесе 0,7 т дәнді дақылдарды
үнемдеуге болады.

CH2 – OH

2СО2 + 3Н2О

О
ә) СН3СН2ОН + СuО СН3 С + Сu↓+ Н2О
Н
2. Қосылу реакциясы:
2СН3СН2ОН + 2Nа 2СН3СН2ОNа + Н2

ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ

күрделі эфирлер алу үшін қолданылады.
Этанол С2Н5ОН – медицинада, парфюмерияда, органикалық

синтезде шикізат ретінде пайдаланылады.
Этиленгликоль С2Н4 (ОН)2 – синтетикалық талшықтар (лавсан) алу үшін, сондай-ақ еріткіш ретінде және суықта автомашиналар радиаторындағы суды қатырмайтын – антифриз ретінде қолданылады.
Глицерин С3Н6 (ОН)3 – парфюмерлік, косметикалық өнеркәсіпте сабын, түрлі крем, майлардың құрамына қосу үшін қолданылады. Одан басқа түрлі шайырлар, қопарғыш заттар алуға және фармацевтикада дәрі-дәрмек ретінде пайдаланылады.

Қолданылуы

өкілдерін атап беріңдер.
3)Спиртер неге жіктеледі?
4) Этил спиртінің ағзаға тигізер әсері

қандай?
5) Спирттер қайда қолданылады?

Бекіту сұрақтары:

шығару

натриймен әрекеттескенде

(қ.ж.) сутектің қандай көлемі
түзіледі?
№10. 16 г метил спиртін жаққанда,
оттектің қандай көлемі
жұмсалады?

Кітаппен жұмыс:

11-есеп